Ajdovščina
Ajdovščina | |
|---|---|
Grad | |
| Občina Ajdovščina | |
 pogled na Ajdovščinu i Trnovski gozd | |
 Grb | |
_location_map.svg)  Ajdovščina | |
| Koordinate: 45°53′13″N 13°54′36″E / 45.88694°N 13.91000°E | |
| Država |  Slovenija |
| Statistička regija | Goriška |
| Vlada | |
| • Gradonačelnik | Tadej Beočanin (SD) |
| Površina | |
| • Općina | 245,20 km2 |
| • Naselje | 6,951 km2 |
| Najveća nadmorska visina | 105 m |
| Stanovništvo (2021) | |
| • Općina | 19.704 |
| • Općina (gustoća) | 80,36 /km2 |
| • Naselje | 6.922 |
| • Naselje (gustoća) | 995,83 /km2 |
| Vremenska zona | CET (UTC+01:00) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+02:00) |
| Poštanski broj | 5270 Ajdovščina |
| Pozivni broj | (+386) 5 |
| Veb-sajt | Općina Ajdovščina |
Ajdovščina (njemački: Haidenschaft, italijanski: Aidussina) naseljeno je mjesto i općina na sjevernom Tršćanskom krasu od 6.843 stanovnka[1], te službeni grad u Sloveniji, u Goriškoj regiji.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Ajdovšina leži na Krasu, na sjevernom dijelu kraškog polja Vipavska dolina, na cesti između Postojne i Nove Gorice od koje je udaljena manje od 20 km, a od Jadranskog mora (Tršćanski zaliv) 14 km zračne linije.
Ajdovščina se nalazi na ušću potoka Lokavščak u Hublju,.koji se malo dalje ulijeva u rijeku Vipavu.
Historija[uredi | uredi izvor]
Rimljani su preko te doline izgradili cestu Via Gemina koja je povezivala rimsku Aquileju sa Emonom, pa uz nju izgradili malo odmorište poznato kao Fluvio Frigido. Oni su negdje oko 270. započeli graditi svoj castrum kao dio obrambenog sistema utvrda i bedema Julijski zid - Claustra Alpium Iuliarum, koje su trebale braniti istočne granice carstva koji se u ovom dijelu Krasa naziva i Ajdovski put. Od tada se mjesto zove Castra Ad Fluvium Frigidum (Logor kod studene vode).
Kod zidina castruma se između 5 i 6. septembra 394. vodila Bitka kod Frigide između vojski Istočnog i Zapadnog Rimskog Carstva. Pobjedio je bizantski car Teodosije I koji je lično vodio vojsku Istočnog carstva i porazio uzurpatora Evgenija i njegova magistera milituma Arbogasta. Castrum su 451. razorili Huni predvođeni Atilom[2]
Nakon burnih vremena barbarskih provala, grad je tokom svoje milenijske historije bio jedno vrijeme posjed Akvilejske patrijarhije, a nakon tog Mletačke Republike, Habsburgovaca, Francuskog Carstva, Austro-Ugarske i Kraljevine Italije. U Ajdovščini je u Bratinovoj dvorani, pri samom kraju Drugog svjetskog rata - 5. maja 1945.osnovana prva slovenska narodna vlada, Danas je to dan općine, kao uspomena na taj događaj.
Do teritorijalne reorganizacije u Sloveniji nalazila se u sastavu stare opštine Ajdovščina.
Znamenitosti[uredi | uredi izvor]
Najpoznatiji spomenik Ajdovščine su ostatci Rimskog Castruma Ad Fluvium Frigidum. U neposrednoj okolici grada nalazi se pitoreskni gradić Vipavski Križ i 5 vojničkih groblja poginulih austrougarskih vojnika za vrijeme Prvog svjetskog rata.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Ajdovščina (naseljeno mjesto)[uredi | uredi izvor]
| Broj stanovnika po popisima[3] | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2002 | 2011 | 2021 |
| 2.444 | 2.894 | 3.309 | 4.126 | 5.581 | 6.116 | 6.373 | 6.656 | 6.922 |
Napomena: U 1953. povećano za naselja Gradišče i Šturje koja su ukinuta, za koja sadrži podatke u 1948. U 2002. povećano za dio naselja Grivče. U 2009. izvršena je manja razmjena teritorija između naselja Ajdovščina i Grivče.
Teritorijalna organizacija i pripadnost naselja[uredi | uredi izvor]
| Ajdovščina[3] | |||
|---|---|---|---|
| Godina popisa | Država / Republika | Okraj (srez) / Općina | Naselja i dijelovi naselja (br. stanovnika) |
| 1948 | FNRJ / NR Slovenija | Gorica / MNO Ajdovščina | Ajdovščina (1.971), Gradišče (32), Šturje (441) |
| 1953 | FNRJ / NR Slovenija | Gorica / Općina Ajdovščina | Ajdovščina (2.894): Ajdovščina (2.864), Gradišče (30) |
| 1961 | FNRJ / NR Slovenija | Gorica / Općina Ajdovščina | Ajdovščina (3.309) |
| 1971 | SFRJ / SR Slovenija | Ajdovščina | Ajdovščina (4.126) |
| 1981 | SFRJ / SR Slovenija | Ajdovščina | Ajdovščina (5.581) |
| 1991 | SFRJ / SR Slovenija | Ajdovščina | Ajdovščina (6.116) |
| 2002 | Slovenija | Ajdovščina | Ajdovščina (6.373) |
| 2011 | Slovenija | Ajdovščina | Ajdovščina (6.656) |
| 2021 | Slovenija | Ajdovščina | Ajdovščina (6.922) |
Napomena: MNO je skr. za Mjesni narodni odbor.
Opština Ajdovščina[uredi | uredi izvor]
Geografske karakteristike[uredi | uredi izvor]
Teren općine Ajdovščina, leži u kraškom zaleđu Trsta na slovensko - talijanskoj granici. Ona ima površinu od 245.2 km² na kojoj leži 45 naselja, organiziranih u 26 oblasnih zajednica (krajevna skupnost).
Općina Ajdovščina leži na zapadu Slovenije, nedaleko od talijanske granice. Kroz centralni dio općine teče rijeka Vipava i formira svoju dolinu, koju sa sjevera obrubljuje planina Trnovski Gozd, a sa istoka planina Nanos.
Naselja[uredi | uredi izvor]
Ajdovščina, Batuje, Bela, Brje, Budanje, Cesta, Col, Črniče, Dobravlje, Dolenje, Dolga Poljana, Gaberje, Gojače, Gozd, Grivče, Kamnje, Kovk, Kožmani, Križna gora, Lokavec, Male Žablje, Malo Polje, Malovše, Otlica, Plače, Planina, Podkraj, Potoče, Predmeja, Ravne, Selo, Skrilje, Stomaž, Šmarje, Tevče, Ustje, Velike Žablje, Vipavski Križ, Višnje, Vodice, Vrtovče, Vrtovin, Zavino, Žagolič, Žapuže
1. januara 2021. općina Ajdovščina je imala 19.704 stanovnika, od čega u samoj Ajdovščini 6.922.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
| Broj stanovnika po popisima[3] | |||
|---|---|---|---|
| 1991 | 2002 | 2011 | 2021 |
| 17.441 | 18.095 | 18.939 | 19.704 |
Napomena: Nastala iz stare općine Ajdovščina.
-
gradski detalj -
gradska arhitektura -
kuće -
detalj -
tvornica "Fructal" -
biciklistička trka -
željeznička stanica
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Reference[uredi | uredi izvor]
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
 |
Commons ima datoteke na temu: Ajdovščina |
Nedovršeni članak Ajdovščina koji govori o gradu u Sloveniji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
Općina Ajdovščina | ||
|---|---|---|
| Naselja |
| |
| Bivša naselja |
| |
Općine u Goriškoj regiji | ||
|---|---|---|
| Gradske općine | .png) | |
| Općine | ||
