Indijska matematika
Indijska matematika se razvila na Indijskom potkontinentu[1] od 1200. p. n. e. [2] sve do kraja 18. vijeka. U klasičnom periodu indijske matematike (400 - 1200) su zabilježena značajna postignuća zahvaljujući učenjacima kao što su Aryabhata, Brahmagupta i Bhaskara II. Decimalni sistem brojeva koji se koristi danas[3] se prvi put koristio u indijskoj matematici.[4] Indijski matematičari su dali rani doprinos proučavanju koncepta nule kao broja,[5] negativnih brojeva,[6] aritmetike i algebre.[7] Uz to se u Indiji razvila i trigonometrija[8], uključujući savremene defincije sinusa i kosinusa.[9] Ti matematički koncepti su se kasnije prenijeli na Bliski istok, Kinu i Evropu[7] te bitno pridonijeli razvoju koncepata koji danas čine osnovu mnogih područja matematike.
Drevni i srednjovjekovni matematički tekstovi, svi napisani na sanskritu, najčešće su se sastojali od sutra u kojima su načela ili problemi izneseni u ekonomičnim stihovima kako bi ih učenik mogao što lakše upamtiti. Njih je slijedila druga sekcija koja se sastojala od komentara u prozi (ponekad nekoliko komentara od različitih učenjaka) koji su detaljnije obrazložili problem ili izložili njegovo rješenja. U proznom djelu forma (i njena memorizacija) nisu bili tako važni kao same ideje.[1][10] Sva matematička djela su se prenosila usmenom predajom sve do oko 500. p. n. e. a nakon čega su se prenosili i usmeno i preko rukopisa. Najstariji sačuvani matematički dokument na Indijskom kontinentu je rukopis iz Bakhshalija, otkriven godine 1881. u Bakhshaliju kraj Peshawara (moderni Pakistan) a koji datira iz 7. vijeka.[11][12]
Važno poglavlje u historiji indijske matematike bio je razvoj ekspanzije nizova za trigonometrijske funkcije (sinuse, kosinuse i obrnute trigonometrijske funkcije) od strane Keralske škole u 15. vijeku. Njihovo djelo, napravljeno dva vijeka prije otkrića infinitezimalnog računa u Evropi, je predstavljao prvi primjer stepenog reda.[13] Međutim, ona nije razvila koncepte diferencijala i integracije, niti ima neposrednih dokaza da su se ta dostignuća proširila izvan Kerale.[14][15][16][17]
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Encyclopaedia Britannica (Kim Plofker) 2007, str. 1
- ^ (Hayashi 2005, str. 360–361)
- ^ Ifrah 2000, str. 346
- ^ Plofker 2009, str. 44–47
- ^ Bourbaki 1998, str. 46
- ^ Bourbaki 1998, str. 49
- ^ a b "algebra" 2007. Britannica Concise Encyclopedia. Encyclopædia Britannica Online. 16. maj 2007.
- ^ (Pingree 2003, str. 45)
- ^ (Bourbaki 1998, str. 126)
- ^ Filliozat 2004, str. 140–143
- ^ Hayashi 1995
- ^ Encyclopaedia Britannica (Kim Plofker) 2007, str. 6
- ^ Stillwell 2004, str. 173
- ^ Bressoud 2002, str. 12
- ^ Plofker 2001, str. 293
- ^ Pingree 1992, str. 562
- ^ Katz 1995, str. 173–174