Sredačka Župa
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Sredačka Župa je oblast u okolini Prizrena, koja je u vrijeme Kraljevine Jugoslavije predstavljala administrativnu cjelinu, a danas nema administrativni status. Pored Sredačke tu su i Sirinićka Župa, Gora, Opolje, Prizrenska Podgora. Sredačka Župa u geografskom smislu predstavlja kotlinu između Prizrena i Brezovice. Mnogi je nazivaju Prizrenska Župa ili samo Župa. Preko nje je vijekovima vodio karavanski put Solun – Skadar – Prizren - Skoplje.
Historija[uredi | uredi izvor]
U periodu od 1918. do 1940, Sredačka Župa je predstavljala administrativnu oblast u Kraljevini Jugoslaviji. U FNR Jugoslaviji, Sredačka Župa gubi status administrativne oblasti i sva naselja koja su joj pripadala dobivaju status mjesnih zajednica općine Prizren.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Sredačka Župa je smještena na obroncima Šar-planine, oko gornjeg toka prizrenske Bistrice, zagrađena Prevalcem, na oko 1515 metara nadmorske visine, sa sjevera Ošljakom 2212 metara, a na jugu Crnim Vrhom na oko 2600 metara visine. Prema popisu iz 1977. godine Sredačka Župa je obuhvatala površinu od 162,82 km2.
| Tip zemljišta | Površina (km2) | Površina (%) |
|---|---|---|
| Planinski pašnjaci | 92.00 km2 | 56.50% |
| Šume | 40.00 km2 | 24.56% |
| Njive oranice | 17.00 km2 | 10.44% |
| Livade | 08.00 km2 | 04.91% |
| Voćnjaci i vinogradi | 00.57 km2 | 00.35% |
| Ostalo | 05.25 km2 | 03.22% |
Naseljena mjesta[uredi | uredi izvor]
Naseljena mjesta u Sredačkoj Župi su: Pousko, Jablanica, Lokvica[potrebna odrednica], Rečane, Živinjane, Planjane, Nebregošte, Manastirica, Stružje, Donje Ljubinje, Gornje Ljubinje, Sredska, Drajčići, Bogoševce, Mušnikovo, Gornje Selo (Prizren).
Privreda[uredi | uredi izvor]
Tradicionalna privredna delatnost u Sredačkoj Župi je stočarstvo, koje tokom čitavog 20. vijeka stagnira. Građevinarstvo je također značajna djelatnost. Posljednjih decenija 20. vijeka počinje razvoj malih preduzeća u oblastima trgovine, transporta, usluga i ugostiteljstva. Ova oblast je poznata po velikom broju ugostiteljskih objekata, gdje se sprema veoma kvalitetna hrana. Većina restorana je smještena u selu Rečane. Poslije 2000. godine se pojavljuju i prva preduzeća za proizvodnju i telekomunikacije.
U Župi trenutno radi fabrika sokova "Frutti" kod Rečana, fabrika sa proizvodnju stiropora u Mušnikovu, te dva kamenoloma. Turska vladina organizacija TIKA je pomogla zemljoradničkoj zadruzi "Selo" u Rečanu da pokrene proizvodnju čuvenog šarskog sira.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
- Alem, magazin Arhivirano 19. 9. 2020. na Wayback Machine
- ZupaCafe.com
- Nasinci.Com Arhivirano 27. 1. 2010. na Wayback Machine
- Prizren-Zupa.Com
- Prizrenska-zupa.De
- Sredacka Zupa page
- Centar za očuvanje nasleđa Kosova i Metohije[mrtav link]
- Mushnikova.com
- Planjane.com Arhivirano 7. 8. 2018. na Wayback Machine
- gornjeselo.com
- Bosnjaci.Net
Nedovršeni članak Sredačka Župa koji govori o geografiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.