Stane Brovet
| Stane Brovet | |
|---|---|
| Puno ime | Stanislav Brovet |
| Rođenje | 15. april 1930. Josipdol, Kraljevina Jugoslavija, danas Slovenija |
| Smrt | 10. juni 2007 (77 godina) Beograd |
| Nacionalnost | Jugoslaven |
| Titule | Admiral |
Stanislav (Stane) Brovet (Josipdol, 14. maj 1930 - Beograd, 10. juni 2007) bio je jugoslavenski vojni obavještajac, admiral JNA. U periodu od 1988. do 1992. godine obavljao je funkciju zamjenika saveznog sekretara za narodnu odbranu SFRJ.[1]
Život[uredi | uredi izvor]
Rođen je 14. maja 1930. u Josipdolu na Pohorju (sadašnja Slovenija). Godine 1941. porodica se preselila u Mengeš, gde je Stane završio osnovnu školu. Nižu gimnaziju počeo je u Ljubljani, a završio u Domžalama. Stanetov otac je kao rezervni oficir vojske Kraljevine Jugoslavije, krajem Aprilskog rata bio zarobljen, ali je ubrzo pušten kući. Porodica se potom preselila u Celovec, gde je Stane nastavio školovanje.
Godine 1945., zajedno sa bratom Bojanom, Stane se učlanio u Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) i priključio se Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije (NOVJ). Pošto je bio maloletan, odmah poslije završetka rata je demobilisan i poslat kući. Njegova porodica, se tada vratila u Sloveniju i preselila se u Novo Mesto, gde je Stane završio gimnaziju. Poslije završene gimnazije, upisao je vojnopomorsku školu u Splitu i završio je sa odličnim uspjehom.
U vreme raspada Jugoslavije Stane Brovet je bio slovenski oficir najvišeg ranga u JNA.
Brovet se poslije penzionisanja nastanio u Beogradu, daleko od očiju javnosti, i nikad se više nije vratio u Sloveniju. Umro je 10. juna 2007. godine u Beogradu.[2].
Dva puta oženjen, iz drugog braka je imao kćer[3].
Služba u JNA[uredi | uredi izvor]
Po završenju školovanja, Stane Brovet je bio raspoređen na razne dužnosti u vojnopomorskom centru. Nedugo zatim postavljen je za operativca Kontraobaveštajne službe (KOS), da bih poslije godinu dana bio dodeljen kao sekretar vojnog atašea u NR Kini i na toj dužnosti je ostao pet godina. Godine 1960. ponovo je poslat kao sekretar vojnog atašea u Italiju i na toj dužnosti je ostao do 1965. godine. Još dva puta je bio vojni ataše u Londonu, prvi put kao kapetan korvete, a drugi put kao kapetan bojnog broda.
U periodu od 1976. do 1980. godine završio je Ratnu školu JNA i tom prilikom je unapređen u čin kontra-admirala. Kao odličan vojni analitičar i poznavalac stranih jezika, naročito kineskog, postavljen za načelnika Vojnoobaveštajne agencije (Druge uprave Generalštaba JNA) i tu dužnost obavljao u periodu od 1984. do 1988. godine. U tom periodu unapređen u čin vice-admirala.
Kada je 1988. godine general-pukovnik Veljko Kadijević postavljen za saveznog sekretara za narodnu odbranu, Stane Brovet je izabran za zamenika saveznog sekretara i, kasnije, unapređen u čin admirala. Kao zamjenik saveznog sekretara za narodnu odbranu, Stane je bio i koordinator između Saveznog sekretarijata za narodnu odbranu i mnogih državnih institucija kao što su Savezno izvršno vijeće, Skupština SFRJ i Predsedništvo SFRJ.[4]
Raspad Jugoslavije[uredi | uredi izvor]
Legalista po ubjeđenju, admiral Brovet se protivio pokušajima da se rješenje za jugoslavensku krizu nalazi u intervenciji JNA[3].
Početkom rata u Sloveniji između slovenske policije i pripadnika Teritorijalne odbrane sa regrutima JNA, Brovet se otišao u Ljubljanu kao pregovarač u ime saveznih organa. Na snazi je bio prekid vatre, a on je na sastanak dosao nenaoružan. Bio je iznenađen kada su se Janez Janša, tadašnji ministar odbrane, i Igor Bavčar, tadašnji ministar policije, u prostoriji pojavili pod punom ratnom opremom. Kada su sjeli, ispred sebe su, na sto, prema Brovetovom svjedočenju, odložili puške. Nije reagovao na to, ali nikada nije ni zaboravio nedoličan gest svojih sunarodnika.[5]
Zbog nemogućnosti Slobodana Miloševića da utiče na generale JNA u momentu raspada Jugoslavije, početkom 1992. Veljko Kadijević je podnio ostavku na mjesto saveznog sekretara za narodnu odbranu što je Milošević iskoristio i izvršio penzionisanje 92 generala koji su zagovarali ideju Jugoslavenstva. Među penzionisanima su se našli Stane Brovet, Aleksandar Vasiljević i drugi.
Takoder pogledajte[uredi | uredi izvor]
- Sjednica Vrhovne komande OS SFRJ mart 1991.
- Jugoslavenska narodna armija
- Savezno izvršno vijeće
- Raspad Jugoslavije
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija (knjiga prva). Beograd 1970. godina.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Niko ništa nezna"arhiva.glas-javnosti.rs, pristupljeno: 19. 1.2012 (sr)
- ^ Admiral Stanislav Brovet RTVSLO objavljeno 22.7.2007, pristupljeno 3.2.2013
- ^ a b Marijan F. Kranjc, "Admiral Stane Brovet, najprej Slovenec, šele potem vse drugo!" (ob tretji obletnici smrti)[mrtav link] pristupljeno 19. 1. 2012
- ^ "Brovet Stane" (PDF) (jezik: slo). 10. 7. 2007. Pristupljeno 19. 1. 2012. Referenca sadrži prazan nepoznati parametar:
|coauthors=(pomoć)CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link) CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)[mrtav link] - ^ Umro Stane Brovet[mrtav link] objavljeno 14.6. 2007 pristupljeno 19.1. 2012 (sr)