Šantića vila u Borcima

Šantića vila u Jezeru je bila stambeni objekat u naselju Jezero, Konjic, Bosna i Hercegovina.^[1]

Historija[uredi | uredi izvor]

Poglavar Bosne i Hercegovine barun Benko, 1902. godine sagradio je vilu na Borcima koja mu je služila za odmor i boravak tokom lova na Prenju. Godine 1910. godine, vilu je prodao porodici Šantić. Pjesnik Aleksa Šantić se nastanio u vili na Borcima 1913. godine, kada je bio protjeran iz Mostara od strane austrougarske vlasti zbog svojih rodoljubivih pjesama. I književnik Svetozar Ćorović je jedno vrijeme boravio u vili na Borcima, kao dobar prijatelj, a i u rodbinskoj vezi sa Šantićima.

Poslije I svjetskog rata, Aleksa Šantić je prodao vilu Domu zdravlja u Mostaru (Higijenskom zavodu). Za vrijeme II svjetskog rata, u vili je jedno vrijeme bila partizanska bolnica, prema zamisli dr. Safeta Mujića. Okupatorska vojska je tada zapalila vilu.^[2]

Poslije II svjetskog rata, Ministarstvo šuma Bosne i Hercegovine je obnovilo vilu i pretvorilo je u šumsku kuću, koju su koristili za svoje potrebe. Od 1931. godine, u Vili Šantića na Borcima, živio je akademski slikar Lazar Drljača, gdje je i umro 13. jula 1970. godine. Sahranjen je, po sopstvenoj želji, na proplanku kod vile Šantića.

Tokom rata u Bosni i Hercegovini 1992-1995, Vila Šantića je razrušena, tako da su sada ostali samo dijelovi kamenih zidova.^[3]

Opis[uredi | uredi izvor]

Stambeni objekat vila Šantića, tipolški odgovara austrougarskoj vili. Bio je to slobodnostojeći objekat, čiji se glavni ulaz nalazio na zapadnoj strani. Kasnije je otvoren i drugi ulaz na istočnoj strani. Osnova je pravougaonog oblika, čije vanjske dimenzije iznose dužine oko 11,65 m (zapadna strana) i 12,15 m (istočna strana), a širina oko 10,15 m. Imala je prizemlje, sprat i na jednom dijelu potkrovlje (zapadni dio objekta).

Nacionalni spomenik[uredi | uredi izvor]

Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika na sjednici održanoj 14. do 20. marta 2006. godine donijela je odluku da se Mjesto i ostaci historijske građevine Šantića vile proglasi za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Ovu odluku Komisija donijelo je u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović, Dubravko Lovrenović (predsjedavajući), Ljiljana Ševo i Tina Wik^[4]