19. vijek

Mileniji:

◄ | 1. milenij | 2. milenij | 3. milenij

Vijekovi:

Decenije:

19. vijek počeo je 1. januara 1801. (predstavljeno rimskim brojevima MDCCCI), a završio se 31. decembra 1900. (MCM).

19. vijek je karakteriziran velikim društvenim prevratima. Ropstvo je ukinuto u većem dijelu Evrope i Amerike. Prva industrijska revolucija, iako je započela u kasnom 18. vijeku, proširila se izvan britanske domovine po prvi put tokom ovog vijeka, posebno preuredivši ekonomije i društva Niskih zemalja, Rajne, Sjeverne Italije i sjeveroistočnih Sjedinjenih Država. Nekoliko decenija kasnije, Druga industrijska revolucija dovela je do sve masovnije urbanizacije i mnogo višeg nivoa produktivnosti, profita i prosperiteta, obrazac koji se nastavio u 20. vijeku.

Događaji[uredi | uredi izvor]

Ukinuto ropstvo u većini zapadnih zemalja.
Novi ustroj austrijskog kraljevstva i veća samostalnost Mađara unutar Austro-Ugarske
Evropsko naseljavanje Australije i početak kolonijalizacije Afrike. Kolonizacije nekih dijelova Azije (Indija, Sibir, jugoistočna Azija).

Napoleonski ratovi završavaju preustrojem evropskog sistema država.
Nastavlja se propadanje Osmanskog carstva: nezavisnost Grčke, Srbije, Crne Gore, Rumunije, Bugarske.
Američko-meksički rat i Američki građanski rat, širenje SAD prema zapadu.

28. oktobar 1886 – U New Yorku svečano postavljen Kip slobode, poklon francuskog naroda SAD-u.
31. mart 1889 – Otvoren Eiffelov toranj, tada najviša građevina na svijetu. Čelična konstrukcija visoka 300 metara postala je jedna od glavnih znamenitosti Pariza.

Početak industrijalizacije, najprije u Engleskoj, kasnije i u kontinentalnoj Evropi te u Sjevernoj Americi.
U Londonu proradila prva podzemna željeznica u svijetu.