Aleksandar Obrenović

Aleksandar Obrenović
Kralj Srbije
Vladavina	6. mart 1889. - 11. juni 1903.
Prethodnik	Milan
Nasljednik	Petar I
Supružnik	Draga Mašin
Dinastija	Obrenović
Otac	Milan Obrenović
Majka	Natalija Keško
Rođenje	14. august 1876 Beograd, Kneževina Srbija
Smrt	11. juni 1903 Beograd, Kraljevina Srbija

Aleksandar Obrenović (srpski: Александар Обреновић; 14. august 1876. - 11. juni 1903) bio je kralj Srbije od 1889. do 1903. godine, kada su on i njegova supruga, kraljica Draga, ubijeni od strane grupe vojnih oficira na čelu sa kapetanom Dragutinom Dimitrijevićem.

Biografija

Djetinjstvo na dvoru kralja Milana

Aleksandar Obrenović je rođen 14. augusta 1876. godine kao sin kralja Srbije Milana Obrenovića i Natalije Keško, kćerkom moldavskog boljara. Rođen je u jednom porodilištu kojeg je lično finansirao kralj Milan. Brigu o mladom Aleksandru je isključivo vodio kralj Milan. Po odrastanju mladog kraljevića, kralj Milan je naredio da se pošalje na školovanje u Pariz. Zajedno sa mladim kraljevićem u Pariz su krenula kao pomoć dva istaknuta prijatelja dinastije Obrenović - Jovan Ristić i Kosta Protić, koji će kasnije postati namjesnici mladog kralja. Na Liceju je stekao solidno obrazovanje i naučio francuski i ruski jezik.

Aleksandar se vratio u Beograd 1887. godine i stalno se nalazio na dvoru, gdje su o njegovom obrazovanju brinuli guvernanti. Tu je naučio da svira klavir, piše poeziju, peca i ide u lov. Uglavnom se nalazio pod nadzorom svog oca kralja Milana Obrenovića.

Abdikacija kralja Milana i namjesnički režim

Nakon abdikacije njegovog oca Milana Obrenovića, trebalo je da Srbijom vlada Namjesništvo do njegovog punoljetstva. 1893. se proglasio punoljetnim, ukinuo Namjesništvo i preuzeo svu vlast u svoje ruke. Ovaj potez ga je načinio popularnim. Druga odluka, koja je duboko ozlojedila mnoge ljude, je bilo ukidanje slobodoumnog ustava iz 1888. i vraćanje apsolutističkog ustava iz 1869. Za vrijeme Aleksandrove vladavine, Srbija je bila u haosu. Režim je bio izuzetno nepopularan, državne finansije očajne. Činovnici po nekoliko mjeseci nisu primali plate, a državni aparat je bio veoma korumpiran. Partijske borbe su unosile mnogo nesloge, pa su se nekad završavali i fizičkim obračunima. Aleksandar nije bio dorastao teškoj i odgovornoj poziciji kralja Srbije. 1897. godine je doveo svog oca Milana u Srbiju. Milan nije ostao samo kao kraljev otac, već je dobio titulu vrhovnog zapovjednika vojske. Rusija je bila naročita nepovjerljiva zbog ove odluke, pošto je Milan bio poznati austrofil.

Ubistvo

U maju 1903. u Srbiji dogodio se državni udar protiv kralja Aleksandra Obrenovića. Kralj i njegova supruga, kraljica Draga, ubijeni su i bačeni kroz prozor svoje sobe u dvorište. Udar je objavila grupa oficira srbijanske armije udružena u tajnu organizaciju "Ujedinjenje ili smrt", poznatiju kao Crna ruka. Ovaj atentat je izvršen zbog dubokog nezadovoljstva u narodu. Kralj Aleksandar je težio da postane apsolutni gospodar Srbije. Deset puta je mijenjao vladu, tri puta je mijenjao ustav, a jednom je nakratko uveo neustavno stanje. Nezadovoljstva je bilo i što se oženio i udovicom Dragom Mašin. Bila je starija od njega i sumnjivog morala. Nisu imali djece. Nakon smrti kralja Aleksandra, na tron Srbije je došla dinastija Karađorđević. Pripadnici te terorističke organizacije kasnije su učestvovali u pripremama atentata na austrougarskog prijestolonasljednika Franju Ferdinanda u Sarajevu.

Literatura

• Rajić, Suzana (2014). Aleksandar Obrenović - vladar na prelazu vekova:sukobljeni svetovi. SKZ. str. 560. ISBN 978-86-379-1151-7.CS1 održavanje: ref=harv (link)
• Aleksandar Marušić i Ana Bolović. Obrenovići u muzejskim i drugim zbirkama Srbije i Evrope (I-V tom). Muzej rudničko-takovskog kraja.CS1 održavanje: ref=harv (link)

Vanjski linkovi

• Kralj Aleksandar Obrenović (Centar za društvenu stabilnost - Zvanični kanal)
• Majski prevrat 1903. godine (Centar za društvenu stabilnost - Zvanični kanal)
• Pisma kralja Milana stigla u Srbiji - šta otkrivaju o međunarodnoj politici (RTS, Gordana Glavinić, 7. jun 2020.)