Alfred Pordes
Alfred Pordes | |
|---|---|
| Rođenje | 14. septembar 1907. |
| Smrt | Juli 1941. |
| Zanimanje | dirigent, kompozitor, muzičar |
| Godine aktivnosti | 1928-1940 |
Značajna djela | Contesa Violeta, Živio Bruno, Nusrudin-hodžina čudesa, Plavi leptir, Otera (tango) |
| Supružnik/ci | Erna Finci |
Alfred Pordes bio je bosanskohercegovački kompozitor i dirigent jevrejskog porijekla, rođen u Sarajevu 14. septembra 1907. godine. Prve časove violine pohađao je u Muzičkom zavodu kod profesora Suzina u Sarajevu.[1] Pored rodnog grada, značajno je djelovao i na prostorima današnje Srbije i Crne Gore. Studij kompozicije i dirigovanja završio je 1928. godine u Zagrebu, u klasi F. Lhotke.[2][3]
Biografija
[uredi | uredi izvor]Nakon završenog školovanja, postao je horovođa Jevrejskog pjevačkog društva "La Lira" i dirigent orkestra Narodnog pozorišta u Sarajevu. Značajan trenutak u njegovoj karijeri desio se 11. aprila 1929. godine, kada je dirigovao operom Madame Butterfly G. Puccinija[1], što je bila prva operska predstava izvedena s domaćim snagama. U glavnim ulogama nastupili su: Vika Čaleta kao Čo-Čo San, Lukrecija Pramberger (gost), Azaleja Đačić kao Kate Pinkerton, L. Ivanković kao Pinkerton, M. Kučić kao Šarples, M. Suzin kao Goro, J. Papo kao knez Yamadori, J. Pardo kao ujak Bonza, Đ. Teljakovski kao Jekuside, N. Avdejev kao kraljevski komesar, V. Afrić kao opštinski časnik, Nataša Samarskaja kao majka, Jolanda Đačić kao tetka i Mala Kuić kao dijete.[2]
Tokom 1930-ih godina Pordes je bio dirigent pozorišta u Cetinju[4] i Beogradske opere, gdje je izvodio gotovo čitav standardni operni repertoar. Također, 7. februara 1932. godine u Splitu je dirigovao operetom Lijepa Jelena J. Offenbacha. Bilo je predviđeno da Beogradska opera u Narodnom pozorištu u Sarajevu izvede opere Faust, Traviata, Jenůfa, Četiri grubijana, Seviljski berberin, Boemi i Balet, te Đavo i seljak. Dirigenti su bili direktor Beogradske opere Lovro Matačić i Alfred Pordes.
Ubijen je u koncentracionom logoru Jasenovac.[1] Godine 1942. najistaknutiji zagrebački muzičari i likovni umjetnici zauzeli su se za njega, potpisujući peticiju za njegov spas. Potpise je prikupila njegova sestrična Wanda Stern čim je saznala da su Pordes i njegova supruga Erna R. Finci uhvaćeni u Sarajevu dok su bježali iz Beograda. Datum njegovog stradanja u Jasenovcu nije poznat.[2][3]
Djela
[uredi | uredi izvor]Operete: U jednom činu Contesa Violeta, Mis Ganimed (19.10.1929), na tekst Freda Angermajera (preveo S. Steg), „prva originalna domaća opereta“ (LEŠIĆ 1976: 26), Bosanska ljubav (tekst Blanka Chudoba), u tri čina i 6 slika Janja (tekst Max Bertuch, muzika A. P. Srećković), Plavi leptir, klavirski izvod štampan u „Verlag Maja Albini“ (Zagreb, 1938); Opera: u četiri čina Jesenja bura (Tekst Ivo Vojnović); Balet: Oganj u planini („na motive makedonskog folklora“, MELZ, 3: 111); Komade s pjevanjem: Nusrudin-hodžina čudesa, U cvetnoj Španiji, Nevernica, komedija u jednom činu.[2]
Reference
[uredi | uredi izvor]- 1 2 3 Hadžić, Fatima (2018). Muzičke institucije u Sarajevu : (1918-1941) : oblasna muzička škola i sarajevska filharmonija. Sarajevo: Muzička akademija Univerziteta u Sarajevu. str. 104–105. ISBN 978-9958-689-21-5.
- 1 2 3 4 Čavlović, Ivan (2011). Hisotrija muzike u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Muzička akademija u Sarajevu, Institut za muzikologiju. str. 147, 148. ISBN 9789958689055.
- 1 2 "PORDES, Alfred – Židovski biografski leksikon" (jezik: hrvatski). Pristupljeno 20. 2. 2025.
- ↑ "Alfred Pordes". Zetski dom. Pristupljeno 20. 2. 2025.