Antigen-prezentirajuća ćelija
Antigen-prezentirajuća ćelija (APC') ili pomoćna ćelija, uobičakeno helper ćelija je ćelija koja prezentira antigen vezan za proteine glavnog kompleksa histokompatibilnosti (MHC) na njenoj površini; ovaj proces je poznat kao prezentacija antigena. T-ćelije mogu prepoznati ove komplekse pomoću svojih receptora T-ćelija (TCR). APC procesuira antigene i predstavljaju/prezentiraju ih T-ćelijama.
Gotovo svi tipovi ćelija mogu na neki način prezentirati antigene. Nalaze se u različitim tipovima tkiva. Profesionalne ćelije koje prezentiraju antigen, uključujući makrofage, B– i dendritske ćelije, prezentiraju strane antigene u pomoćne T-ćelije, dok su virusom zaražene ćelije (ili ćelije raka) mogu predstaviti antigene koji potiču iz ćelije do citotoksičnih T-ćelija . Osim porodice MHC proteina, prezentacija antigena oslanja se na druge specijalizirane signalne molekule na površinama APC-a i T-ćelija.
Ćelije koje prezetireju antigen vitalne su za efikasan adaptivni imunski odgovor, jer funkcioniranje i citotoksičnih i helper T-ćelija ovisi o APC. Prezentacija antigena omogućava specifičnost adaptivne imunosti i može doprinijeti imunskim odgovorima na unutarćelijske i vanćelijske patogene. Također je uključen u odbranu od tumora. Neke terapije kancera uključuju stvaranje vještačke APC-ove, kako bi se prilagodio imunski sistem usmjeren na maligne ćelije.
Tipovi i funkcije
[uredi | uredi izvor]Antigen-prezentirajuće ćelije dijele se u dvije kategorije: profesionalne i neprofesionalne. One koje eksprimiraju izražavaju molekule MHC klase II zajedno sa kostimulativnim molekulama i receptor prepoznavanja uzoraka često se nazivaju profesionalne antigen-prezentirajuće ćelije. Neprofesionalni APC -i izražavaju molekule MHC klase I.
Prije nego što se mogu podijeliti i obaviti svoju funkciju, T-ćelije moraju se aktivirati. To se postiže interakcijom s profesionalnim APC-om koji prezentira antigen prepoznat po receptorima T-ćelija. APC uključen u aktiviranje T-ćelija obično je dendritska ćelija. T-ćelije ne mogu prepoznati (i stoga ne mogu reagirati) "slobodne" ili topive antigene. Mogu prepoznati i reagirati samo na antigen koji su ćelije e obradile i predstavile putem molekula nosača poput molekula MHC. T-ćelije pomoćnice/helperi mogu prepoznati egzogeni antigen predstavljen na MHC klasi II; citotoksične T-ćelije mogu prepoznati endogeni antigen predstavljen u MHC klasi I. Većina ćelija u tijelu može prezentirati antigen u CD8+ citotoksičnim T-ćelijama, preko MHC klase I; međutim, izraz "antigen-prezentirajuća ćelija" često se koristi posebno za opisivanje profesionalnih APC-ova. Takve ćelije prezentiraju molekule MHC klase I i MHC klase II i mogu stimulirati CD4+ pomoćne T-ćelije, kao i citotoksične T-ćelije.[1][2]
APC -ovi također mogu prezentirati strane i vlastite lipide T-ćelijama i NK ćelijama upotrebom CD1 porodice proteina, koji su strukturno slični porodici MHC klase I.[3]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ den Haan JM, Arens R, van Zelm MC (December 2014). "The activation of the adaptive immune system: cross-talk between antigen-presenting cells, T cells and B cells". Immunology Letters. 162 (2 Pt B): 103–12. doi:10.1016/j.imlet.2014.10.011. PMID 25455596.
- ^ Hivroz C, Chemin K, Tourret M, Bohineust A (2012). "Crosstalk between T lymphocytes and dendritic cells". Critical Reviews in Immunology. 32 (2): 139–55. doi:10.1615/critrevimmunol.v32.i2.30. PMID 23216612.
- ^ Barral DC, Brenner MB (December 2007). "CD1 antigen presentation: how it works". Nature Reviews. Immunology. 7 (12): 929–41. doi:10.1038/nri2191. PMID 18037897. S2CID 21290096.
Dopunska literatura
[uredi | uredi izvor]- Kindt TJ, Goldsby RA | title = Kuby immunology | edition = 6th edition | publisher = W.H. Freeman | date = 2007 }}
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Antigen: protease degradation na YouTubeu – PMAP animation
- Antigen-Presenting Cells na US National Library of Medicine Medical Subject Headings (MeSH)