Arheološko nalazište Boyne

Arheološki lokalitet Boyne

Svjetska baština
Newgrange
Kriterij	i, iii, iv
Referenca	659
Uvrštenje	2017. (41. sjednica)
Površina	770 ha
Tampon-zona	2.560 ha
Koordinate	N53 41 30.012 W6 27 0

Arheološki lokalitet Boyne je najveći i jedan od najvažnijih megalitskih prahistorijskih arheoloških lokaliteta u Evropi. Čini ga skupina neolitskih spomenika u okrugu Meath, pokrajina Leinster, 50 km sjevernood Dublina, u Irskoj. Nalazište okružuje rijeka Boyne s tri strane, a sa sjeverne strane je njena pritoka, rijeka Mattock. Nalazi potiču iz perioda 3.500 – 3.200 p.n.e.

Arheolozi i historičari lokalitet su detaljno istraživali više od sto godina, a iskopavanja su otkrila mnoge karakteristike. Arheološko nalazište je kompleks nekoliko grupa spomenika. Izdvajaju se tri tumulusa: središnji i najveći je Newgrange, u neposrednoj blizini su Knowth i Dowth, druge dvije velike humke. Ostali spomenici su Cloghalea kromleh, Townleyhall, Monknewtown, ritualno jezero i dr. Svi su izgrađeni u skladu s poravnanjem ravnodnevice (poput Stonehengea u Engleskoj), i jasno astronomski određenom topografijom. Imali su društvenu, ekonomsku, vjersku i pogrebnu funkciju.

Na lokalitetu su pronađeni nalazi i iz željeznog doba, ranokršćanskog i srednjovjekovnog perioda.

Lokalitet je vidljivi simbol dostignuća ranih naroda sa neuobičajeno finom izradom za ono vrijeme, bez obzira što je udaljen od tradicionalnih središta civilizacije. Zbog toga je upisan 1993. godine na UNESCO-ov popis mjesta svjetske baštine