Bosanska vila
| Bosanska vila | |
|---|---|
 Dio naslovne stranice prvog broja časopisa Bosanska vila | |
| Glavni urednik | Božidar Nikašinović |
| Učestalost izdavanja | 15 dana |
| Izdavač | Božidar Nikašinović |
| Godina osnivanja | 1885. |
| Prvo izdanje | 1885. |
| Zemlja | Austro-ugarska |
| Jezik | srpski |
Bosanska vila bio je bosanskohercegovački i srpski list za književnost, kulturu i društvena pitanja, i jedan od najstarijih časopisa te vrste u Bosni i Hercegovini. Kao saradnike je okupljao mlade srpske, hrvatske i muslimanske pisce, odbacujući nacionalnu isključivost i propovjedajući srpskohrvatsko kulturno jedinstvo.[1] Izdavač časopisa je Srpsko prosvjetno-kulturno društvo Prosvjeta iz Sarajeva, a prvi glavni i odgovorni urednik bio je Božidar Nikašinović.
Historija[uredi | uredi izvor]
Prvi broj Bosanske vile objavljen je u 16. decembra 1885. godine[2], u Sarajevu, noseći u uzglavlju odrednicu List za zabavu, pouku i književnost. Pokreću ga četiri mlada bosanskohercegovačka učitelja: Božidar Nikašinović, Nikola Šumonja, Nikola Kašiković i Stevo Kaluđerčić. Prvih deset brojeva urednik je bio Božidar Nikašinović, narednih sedamnaest Nikola Šumonja, a od 1. aprila 1887. godine urednik postaje Nikola Kašiković.[3]
Izrađen u novoj Štampariji Špindlera i Lešnera, tehnički lepo opremljen, list je imao 16 stranica kvart-formata i po obimu bio dvostruko veći od negdašnjeg Trebevića. Naslovnu glavu izradio je Stevo Kaluđerčić, slikar amater sa razvijenim smislom za dekorativno, i u njoj pokušao figurativno da predstavi ideju lista: nad delom Sarajeva pored Miljacke lebdi devojka vila s plamtećom zubljom u levoj ruci, dok desnom pridržava razastrtu traku na kojoj se leprša krupan natpis: Bosanska vila.
– Todor Kruševac: Bosanskohercegovački listovi u XIX veku, Sarajevo, Veselin Masleša, Sarajevo, 1978, str. 308
Naslovna stranica prvog Vilinog broja predstavlja jedan od najboljih dokaza na koji način su njeni pokretači doživljavali Sarajevo, kao svoje kulturno središte, a samim tim i cjelokupnu zemlju Bosnu i Hercegovinu. Autor naslovne stranice Stevo Kaluđerčić, je obuhvatajući panoramu Sarajeva, iznad koje lebdi vila prikazao, slikajući jedne pored drugih crkve i džamije, svu šarolikost ovih strana zamagljenih.[2] Važnost časopisa za ovaj region, prepoznaje i turski sultan Abdul Hamid II, koji 1895. godine jednog od osnivača časopisa, Nikolu Kašikovića, odlikuje Ordenom Medžidije trećeg stepena.[4]
Autori[uredi | uredi izvor]
Kao urednici ili članovi redakcije, pored pobrojanih, u kreiranju časopisa učestvovali su Dimitrije Mitrinović, Vladimir Ćorović, Aleksa Šantić, Svetozar Ćorović, Jovan Dučić, Osman Đikić, Milan Prelog, Petar Kočić, Svetislav Stefanović, Jovan Maksimović, Veljko Petrović, Marko Car, Simo Eraković, Sima Pandurević, Milorad Pavlović, Pera Taletov, Isidora Sekulić, Ivo Andrić i Tin Ujević. List je izlazio punih 29 godina, svakih 15 dana - sve do početka Prvog svjetskog rata.
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
U novoj seriji od 1994. godine naovamo "Bosanska vila" izlazi tromjesečno.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Bosanska vila na web stranici Narodne biblioteke Srbije". Arhivirano s originala, 27. 5. 2011. Pristupljeno 14. 2. 2012.
- ^ a b "Prilog Đorđa Krajišnika na web stranici Blin magazina o Bosanskoj vili". Arhivirano s originala, 22. 11. 2013. Pristupljeno 14. 2. 2012.
- ^ "Borjanka Trajković, Nikola T. Kašiković - Sarajlija ili časopis kao sudbina, Narodna biblioteka Srbije" (PDF). Arhivirano s originala (PDF), 29. 10. 2014. Pristupljeno 14. 2. 2012.
- ^ "Članak 126 godina od izdavanja časopisa Bosanska vila na kul.ba". Arhivirano s originala, 29. 10. 2014. Pristupljeno 14. 2. 2012.