Donna Strickland

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Donna Strickland

Donna Theo Strickland CC FRS FRSC (rođena 27. maja 1959.) [1][2][3] jeste kanadska optička fizičarka i pionir u oblasti impulsnih lasera. Dobitnica je Nobelove nagrade za fiziku 2018. godine, zajedno sa Gérardom Mourouom, za praktičnu implementaciju pojačanja cvrkutavog pulsa.[4] Ona je profesor na Univerzitetu Waterloo u Ontariju, Kanada.[5]

Bila je saradnica, potpredsjednica i predsjednica Optičkog društva, a trenutno je predsjednica njihovog Predsjedničkog savjetodavnog odbora. 2018. godine uvrštena je kao jedna od 100 žena BBC-a.[6]

Strickland je rođena 27. maja 1959. u Guelphu, Ontario, Kanada od Edith J. (rođena Ranney), nastavnice engleskog jezika,[7] i Lloyda Stricklanda, inženjera elektrotehnike.[1] Nakon što je diplomirala na strukovnom institutu Guelph Collegiate, odlučila je pohađati univerzitet McMaster jer je njegov inženjerski program fizike uključivao lasere i elektrooptiku, područja koja su je posebno zanimala.[7] U McMasteru bila je jedna od tri žene u razredu od dvadeset pet. Strickland je stekla diplomu inženjera fizike 1981. godine.[8]

Strickland je diplomirala na Institutu za optiku,[9] doktorirala na Univerzitetu u Rochesteru 1989.[10][11] Doktorsko istraživanje je provela u pridruženom Laboratoriju za lasersku energetiku, pod nadzorom Gérarda Mouroua.[12] Strickland i Mourou radili su na razvoju eksperimentalne postavke koja bi mogla povećati maksimalnu snagu laserskih impulsa, kako bi se prevladalo ograničenje, da kada maksimalni intenzitet laserskih impulsa dosegne gigavate po kvadratnom centimetru, samo-fokusiranje impulsa ozbiljno ošteti pojačavajući dio lasera. Njihova 1985 tehnika cvrkutnog pulsnog pojačanja je ispružila svaki laserski impuls i spektralno i vremenski prije nego što ga pojača, onda komprimira svaki impuls vraćajući ga u njegovo prvobitno trajanje, stvarajući ultrakratki optički impuls teravatnog do petawattnog intenziteta.[1] Korištenje pojačanog impulsnog pojačanja omogućilo je izgradnju manjih laserskih sistema velike snage na tipičnom laboratorijskom optičkom stolu, kao "stoni teravatni laser".[12] Rad je dobio Nobelovu nagradu za fiziku 2018.[13]

Stricklandova ultrabrza laserska grupa na Univerzitetu Waterloo 2017

Reference[uredi | uredi izvor]

 

  1. ^ a b c Strickland, Donna Theo (1988). Development of an ultra-bright laser and an application to multi-photon ionization (PDF) (PhD). University of Rochester. Arhivirano (PDF) s originala, 7. 7. 2013. Pristupljeno 6. 10. 2018.
  2. ^ Lindinger, Manfred (2. 10. 2018). "Eine Zange aus lauter Licht". Frankfurter Allgemeine Zeitung (jezik: njemački). Pristupljeno 6. 10. 2018.
  3. ^ "Donna Strickland – Facts – 2018". Nobel Foundation. 6. 10. 2018. Pristupljeno 6. 10. 2018.
  4. ^ Sample, Ian; Davis, Nicola (2. 10. 2018). "Physics Nobel prize won by Arthur Ashkin, Gérard Mourou and Donna Strickland". The Guardian. Pristupljeno 4. 10. 2018.
  5. ^ "Donna Strickland". University of Waterloo. 2. 10. 2018. Pristupljeno 2. 10. 2018.
  6. ^ "BBC 100 Women 2018: Who is on the list?". BBC News (jezik: engleski). 19. 11. 2018. Pristupljeno 23. 7. 2019.
  7. ^ a b Booth, Laura (3. 10. 2018). "Scientist caught in a Nobel whirlwind". Waterloo Region Record. Pristupljeno 4. 10. 2018.
  8. ^ Semeniuk, Ivan (2. 10. 2018). "Canada's newest Nobel Prize winner, Donna Strickland, 'just wanted to do something fun'". The Globe and Mail. Pristupljeno 3. 10. 2018.
  9. ^ Mourou, Gérard (2004). "53. The dawn of ultrafast science and technology at the University of Rochester" (PDF). u Stroud, Carlos (ured.). A Jewel in the Crown: 75th Anniversary Essays of The Institute of Optics of the University of Rochester. Rochester, NY: Meliora Press. str. 272. ISBN 978-1580461627. Arhivirano s originala (PDF), 3. 10. 2018. Pristupljeno 4. 10. 2021.
  10. ^ "Biographies – Donna T. Strickland". The Optical Society. Pristupljeno 2. 10. 2018.
  11. ^ "Donna Strickland". Education Program for Photonics Professionals. University of Waterloo. 11. 9. 2012. Arhivirano s originala, 2. 10. 2018. Pristupljeno 2. 10. 2018.
  12. ^ a b Valich, Lindsey (2. 10. 2018). "Rochester breakthrough in laser science earns Nobel Prize". Newscenter. University of Rochester. Pristupljeno 4. 10. 2018.
  13. ^ Murphy, Jessica (2. 10. 2018). "Donna Strickland: The 'laser jock' Nobel prize winner". BBC News. Pristupljeno 2. 10. 2018.
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Donna_Strickland&oldid=3546077"