Društveno-političke organizacije SFRJ

Društveno-političke organizacije Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije su bile organizacije u koje su se, na temelju Ustava SFRJ, radni ljudi slobodno organizirali na klasnim socijalističkim osnovama i u kojima su vršili svoju političku djelatnost, u skladu s ciljevima i zadacima utvrđenim njihovim programom i statutom.

Organizacije

• Savez komunista Jugoslavije (SKJ) - osnovan je 1919. godine pod nazivom Socijalistička radnička partija Jugoslavije (komunista), a 1920. mijenja naziv u Komunistička partija Jugoslavije (KPJ). Krajem 1920. godine njen rad je zabranjen i do 1941. je partija djelovala ilegalno. U razdoblju od 1941-45. predvodio je Narodnooslobodilački pokret i sproveo socijalističku revoluciju u kojoj je došao na vlast. Godine 1952. na svom Šestom kongresu promijenio je naziv u SKJ. Savez komunista Jugoslavije bio je podijeljen na republičke, pokrajinske i armijsku organizaciju. Republičke organizacije bile su: Savez komunista Srbije, Savez komunista Hrvatske, Savez komunista Bosne i Hercegovine, Savez komunista Makedonije, Savez komunista Slovenije i Savez komunista Crne Gore. Dok su pokrajinske organizacije bile: Savez komunista Vojvodine i Savez komunista Kosova. Deveta organizacija unutar SKJ bila je u SKJ u JNA.
• Socijalistički savez radnog naroda Jugoslavije (SSRNJ) - nastao u toku Narodnooslobodilačkog rata pod nazivom Narodnooslobodilačka fronta (NOF). Godine 1953. na svom Četvrtom kongresu promijenio je naziv u SSRNJ.
• Savez sindikata Jugoslavije (SSJ) - nastao je januara 1945. godine, kada je u Jugoslaviji obnovljena sindikalna organizacija, pod nazivom Jedinstveni sindikat radnika i namještenika Jugoslavije (JSRNJ), a 1948. je promijenio naziv u SSJ. Na čelu sindikata nalazilo se Središnje vijeće SSJ, a pored njega je postojalo još šest samostalnih sindikata: Sindikat radnika industrije i rudarstva; Sindikat građevinskih radnika; Sindikat radnika poljoprivrede, Sindikat prehrambene i duhanske industrije; Sindikat radnika uslužnih djelatnosti; Sindikat radnika prometa i veza i Sindikat radnika društvenih djelatnosti.
• Savez udruženja boraca Narodnooslobodilačkog rata (SUBNOR) - osnovan je 30. septembra 1947. godine pod nazivom Savez boraca Narodnooslobodilačkog rata i okupljao je sve borce i sudionike Narodnooslobodilačkog rata. Godine 1961. ujedino se sa Savezom ratnih vojnih invalida Jugoslavije i Savezom rezervnih oficira i podoficira Jugoslavije.
• Savez socijalističke omladine Jugoslavije (SSOJ) - nastao je 1948. godine ujedinjenjem Ujedinjenog saveza antifašističke omladine Jugoslavije (USAOJ) i Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) u jednu jedinstvenu organizaciju.
• Savez ženskih društava Jugoslavije (SŽDJ) - nastao u toku Narodnooslobodilakog rata, 6. decembra 1942. godine, pod nazivom Antifašistički front žena (AFŽ). Iamo je cilj organizirati i uključi žene u borbu za oslobođenje i novo društveno uređenje. Godine 1953. došlo je do ujedinjenja AFŽ-ea s ostalim organizacijama, koje su se bavile pitanjem žena u SŽDJ.

Također pogledajte

• SFRJ

Literatura

• Mala enciklopedija "Prosvjeta", Beograd, 1978, drugi tom (str. 82-83)
• Josip Zidar: " Rečnik jugoslavenskih skraćenica", Beograd, 1971.