Elči Ibrahim-pašina medresa

Elči Ibrahim-pašina medresa
Vrsta	Srednja škola
Direktor	Kemal Avdagić
Lokacija	Travnik, Bosna i Hercegovina
Veb-sajt	medresa.edu.ba

Elči Ibrahim-pašina medresa nalazi se u Travniku u središnjem dijelu Bosne i Hrecegovine. Predstavlja jedno od značajnih kulturnih bogatstava Bosne i Hercegovine, koje je nastalo 1705.

Historija

Elči Ibrahim-pašina medresa osnovana je 1705, u periodu kada je Bosna i Hercegovina bila pod upravom Osmanskog Carstva. Njen osnivač je Elči Ibrahim-paša, jedan od vezira koji su stolovali u Travniku, tadašnjoj prijestonici Bosanskog pašaluka. U Travniku su nekada postojale tri medrese, a Elči Ibrahim-pašina medresa je najstarija od njih i jedina koja je do danas nastavila sa aktivnim djelovanjem. Ibrahim-paša bio je turskog porijekla, diplomata po čemu je dobio nadimak elči - mirotvorac, vjernik i veliki dobrotvor, koji je u to vrijeme osim medrese uvakufio još niz objekata vjerskog i privrednog karaktera koji su izdržavali medresu, ali koji se nisu, do danas održali.

Zgrada medrese iz 1705. srušena je 1892. prilikom izgradnje pruge kroz Travnik, ali je austrougarska vlast u to doba kao nadoknadu za rušenje te zgrade sagradila današnju zgradu medrese u periodu 1892-95, koja je veća od nekadašnje. Nastava se od tada odvijala u sadašnjoj zgradi medrese sve do 1941, kada se zbog ratnih okolnosti premješta na drugo mjesto, do 1943.

Nakon završetka Drugog svjetskog rata, medresi je zabranjen daljnji rad.

Objekat medrese je u periodu od Drugog svjetskog rata do njenog ponovnog otvaranja služila raznim svrhama: Dom za stare i iznemogle osobe, Psihijatrijska bolnica, mjesto skupljanja beskućnika, da bi jedno vrijeme bila potpuno napuštena. Godine 1983. općinske vlasti daju zgradu medrese firmi "Šipad", koja zgradu adaptira i pretvara u prostor za izlaganje i prodaju namještaja. Ova namjena ostaje sve do sredine 1994, kada se počelo sa adaptiranjem zgrade i radovima na vraćanju objekta svrsi. Rad na ponovnom otvaranju ove medrese započeo je od 1990.

Izvršeno je preuređenje objekta sadašnjoj namjeni, te nabavka neophodnog namještaja za učionice, spavaonice i ostale potrebne prostorije. Medresa je počela sa radom 8. oktobra 1994. i 96 primljenih učenika bilo je raspoređeno u tri odjeljenja i smješteno u zgradi Medrese, u kojoj pohađaju nastavu. Od školske 2004/05. pokrenuto je žensko odjeljenje.

Medresa kao obrazovna ustanova

Elči Ibrahim-pašina medresa u Travniku je srednja, stručna vjerska škola, koja svojim polaznicima, u duhu islamskih propisa, daje odgoj, vjersko i opće obrazovanje i sprema ih za poslove imama, hatiba i muallima i njima ravnih vjerskih znanja za koje se traži srednja stručna sprema, kao i za nastavak školovanja na islamskim i drugim fakultetima u zemlji i inostranstvu.

Školovanje u Medresi traje 4 godine. Medresom upravlja Upravni odbor koji ima 9 članova čije članove i predsjednika imenuje Rijaset Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini. U sastav Upravnog odbora ulaze dva predstavnika iz reda nastavnika (profesora) odnosno odgajatelja i dva predstavnika roditelja učenika. Roditelji svoje predstavnike u Upravni odbor biraju na zajedničkom roditeljskom sastanku. Mandat članova Upravnog odbora traje 4 godine.

O Elči Ibrahim-paši

Vezir na Bosni Elči Ibrahim-paša je u Travniku za svog vezirovanja podigao medresu i uz nju biblioteku u koju je uvakufio 103 rukopisne knjige. Zanimljiv je tekst pečata, koji je utisnut na svaki rukopis:

"Uvakufio je Elči Ibrahim-paša govoreći: 'Dobra djela odstranjuju zla..."

Kao i ostali vakifi i Elči Ibrahim-paša je odredio kako treba postupati prema knjizi. Tako je po njegovoj odredbi dopušteno đacima iz Travnika uzimati knjige, ali pod "jakim zalogom". U pravilima biblioteke naznačena je i kazna za bibliotekara, ukoliko ne postupa prema propisima i ne poštuje ih. U ovu biblioteku mnogi bogatiji i ugledniji građani Travnika zavještali su čitave veće kolekcije rukopisnih i štampanih knjiga. Tako je velika kolekcija knjiga, koja je bila vlasništvo bosanskog valije Mehmed-paše Kukavice, pripadala njegovoj medresi kao vakufi u Travniku, podignutoj oko 1760. po svemu sudeći dospjela u ovu biblioteku. Ali Dželaludin-paša (1820-22) uvakufio je dosta knjiga iz svoje biblioteke.

Vanjski linkovi

• Službena internet stranica