Eparhija banjalučka
| Eparhija banjalučka | |
|---|---|
| Srpska pravoslavna crkva | |
.jpg) Vladičanski dvor, sjedište Banjalučke eparhije. | |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Sjedište | Banja Luka |
| Koordinate | 44°46′20″N 17°11′30″E / 44.772235°N 17.191696°EKoordinate: 44°46′20″N 17°11′30″E / 44.772235°N 17.191696°E |
| Broj manastira | 6 |
| Službeni sajt | |
| Arhijerej | |
| Eparhijski arhijerej | Jefrem Milutinović |
| Čin arhijereja | Episkop |
| Titula arhijereja | Episkop banjalučki |
| Karta | |
  Prikazano na karti (Bosna i Hercegovina) | |
Eparhija banjalučka je eparhija Srpske pravoslavne crkve sa sjedištem u Banjoj Luci, gdje se nalazi Saborni hram Hrista Spasitelja i vladičanski dvor.
Eparhija banjalučka ima pet aktivnih i četiri ugašena manastira, i deset arhijerejska namjesništva. Nadležni arhijerej je Jefrem Milutinović.[1]
Obuhvata sjeverozapadni dio Bosne i Hercegovine. Osnovana je 1900. kao banjalučko-bihaćka mitropolija. Osnivanje nove eparhije i izbor novog mitropolita, po tadašnjem pravilu, potvrdio je car Franjo Josip. Do tog vremena, ovi srpski prostori bili su u sastavu Dabrobosanske mitropolije.[1]
Manastiri[uredi | uredi izvor]
Aktivni: Manastir Gomionica, Manastir Krupa na Vrbasu, Manastir Liplje, Manastir Moštanica, Manastir Stuplje.
Ugašeni: Đurđevac (kod Prijedora), Miloševac (kod Prijedora), Karanovac (kod Bosanske Gradiške), Osovica (u Motajici, između Kobaša i Prnjavora).
Arhijerejska namjesništva: Banjalučko, Gradiško, Zmijanjsko, Kotorvaroško, Laktaško, Jajačko-mrkonjićko, Pounsko, Prijedorsko, Prnjavorsko, Srbačko.
Nacionalni spomenici[uredi | uredi izvor]
Jedan dio vjerskih objekata ove eparhije proglašen je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.
Ovu eparhiju karakteriše veći broj crkvi brvnara. Postoji podatak da je na prostoru Bosanske krajine postojalo ukupno 83 sakralna objekta izgrađena od drveta. Do 1952. godine ih je bilo približno trideset. Veliki broj drvenih crkava nestao je u toku Drugog svjetskog rata i u godinama poslije njegovog završetka, za šta su glavni razlozi uglavnom bili vezani uz rat, odnosno kasnije loše ili nedovoljno održavanje ovih objekata.[2]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ljiljana Ševo, Banja Luka, 2002. -Crkva u Romanovcima, Pravoslavne crkve i manastiri u Bosni i Hercegovini do 1878. godine, Banja Luka, 2002.
- Petar Momirović, Naše starine III. Sarajevo: 1956, 149–173. - Drvene crkve zapadne Bosne
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b "Историјат епархије бањалучке". spckv.com (jezik: srpski). Pristupljeno 13. 9. 2017.[mrtav link]
- ^ "Historijsko područje – Crkva brvnara posvećena svetom Nikoli u Krupi na Vrbasu, Grad Banja Luka". KONS.gov.ba. Pristupljeno 13. 9. 2017. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)