Eratem (geologija)
| Ere u eonima | ||
| Ere u eonu Fanerozoik [1][2] | ||
| Geološka era | Vremenski raspon (milioni godina) |
Napomena: |
| Kenozoik | Mnoge GSSP tačke | |
| Mezozoik | Mnoge GSSP tačke | |
| Paleozoik | Većina GSSP tačaka | |
| Ere u eonu Proterozoik 542,0 (+/- 1,0) – 2500[1][2] | ||
| Neoproterozoik | Nekoliko GSSP tačaka | |
| Mezoproterozoik | Sve GSSA tačke | |
| Paleoproterozoik | Sve GSSA tačke | |
| Ere u eonu Arhaik 2500 – > 3600 Stijene starije od 2,5 – 3,6 milijardi godina[1][2] | ||
| Neoarhaik | (Samo GSSA tačke) | |
| Mezoarhaik | ||
| Paleoarhaik | ||
| Eoarhaik | Učvršćivanje Zemljine kore Oko 3800 miliona godina[3] | |
| Napomena: Stijene starije od oko 2500 miliona godina su rijetke, zbog tektonskih aktivnosti recikliranja Zemljine kore. | ||
Eratem – u stratigrafiji, paleontologiji, geologiji o geobiologiji – je e ukupna stratigrafska jedinica deponirana tokom određenog vremenskog razdoblja tokom ere u geološkoj vremenskoj skali.
Stoga se može koristiti kao hronostratigrafska jedinica vremena koja ograničava veliki raspon godina – manja od geološkog eona, ali veća od njegovih sukcesivno manjih i rafiniranijih potpododjela ( geološki periodi, epohe i geološka doba)). Do prije 3.500 miliona godina na Zemlji se razvio jednostavan život (najstariji poznati mikrobiomski fosili u Australiji datirani su ovom razdoblju).[3] Atmosfera je bila mješavina štetnih i otrovnih plinova (metan, amonijak, sumporni spojevi itd.[3] – takozvana smanjena atmosfera, osnova za Miller-Ureyev eksperiment, kojoj nedostaje mnogo slobodnog kisika koji je vezan u spojevima.
Ti jednostavni organizmi, cijanobakterije, vladali su još uvijek hladnom zemljom približno hiljadu miliona godina[3] i postepeno su transformirali atmosferu u stanje koje sadrži slobodan kisik. Ove promjene, zajedno sa tektonskom aktivnošću ostavljaju hemijske (formiranje crvenih ležišta, itd.) i druge fizičke tragove (magnetna orijentacija, faktori formiranja slojeva) u zapisima o stijenama, a to su ove promjene zajedno sa kasnijim bogatijim fosilnim zapisima koji stručnjaci koriste za razgraničavanje ranih vremena u povijesti planete Zemlje u različitim disciplinama.
Termin erathemi se ne koriste često u praksi. Iako su eonotemi i sami podijeljeni u sisteme, prilikom procjene starosti slojeva, stručnjaci više vole finije razlučivanje manjih raspona vremena.
Erathemi imaju ista imena kao i pripadajuća periodi.
- Fanerozojski eonotem se stoga može podijeliti na erateme
Slično tome, proterozojski eonotem je podeljen od najmlađih do najstarijih na erateme
- i eon arhaik i eonotem su isto podeljeni na
- neoarhaik, mezoarhaik, paleoarhaik i eoarhaik, za koje je niža (najstarija) granica nedefinirana.[1][2]
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ a b c d International Commission on Stratigraphy, by Gabi Ogg. "International Stratigraphic Chart" (PDF). Arhivirano s originala (PDF), 2008-05-29. Pristupljeno 2008-06-17.
- ^ a b c d F.M. Gradstein, J.G. Ogg, A.G. Smith, et al., "A Geologic Time Scale", (2004; Cambridge University Press).
- ^ a b c d "Rockman's Geologic Time Chart". Pristupljeno 2008-06-17.
Reference[uredi | uredi izvor]
- Gehling, James; Jensen, Sören; Droser, Mary; Myrow, Paul; Narbonne, Guy (March 2001). "Burrowing below the basal Cambrian GSSP, Fortune Head, Newfoundland". Geological Magazine. 138 (2): 213–218. doi:10.1017/S001675680100509X. 1.
- Hedberg, H.D., (editor), International stratigraphic guide: A guide to stratigraphic classification, terminology, and procedure, New York, John Wiley and Sons, 1976
- International Stratigraphic Chart from the International Commission on Stratigraphy
- US National Park Service description of geographic time
- Washington State University description of geographic time
- Web Geological Time Machine
- Eon or Aeon, Math Words – An alphabetical index
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
- International Stratigraphic Chart from the International Commission on Stratigraphy
- USA National Park Service
- Washington State University
- Web Geological Time Machine
- Eon or Aeon, Math Words - An alphabetical index
- The Global Boundary Stratotype Section and Point (GSSP): overview
- Chart of The Global Boundary Stratotype Sections and Vrhunaca (GSSP): chart
- Geotime chart displaying geologic time periods compared to the fossil record{