Estron-sulfat

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Estron-sulfat
Naziv lijekaEstron-sulfat
Druga imenaE1S; Oestron-sulfat; Estron 3-sulfat; Estra-1,3,5(10)-trien-17-on 3-sulfat
GrupaHormonski lijekovi
Klasifikacija
CAS registarski broj481-97-0
Dostupnost bez recepta: Djelimično
Stručne informacije
Hemijske osobine
nema formule
Ime po IUPAC [(8R,9S,13S,14S)-13-metil-17-okso-7,8,9,11,12,14,15,16-oktahidro-6H-ciklopenta[a]fenantren-3-il] hidrogen sulfat
Sumarna formulaC18H22O5S
Molarna masa350,429 g/mol
Farmakokinetičke osobine
Biološka raspoloživostBrzo i potpuno
se apsorbira
MetabolizamJetreni
IzlučivanjeBubrežno

Estron-sulfat, poznat i kao E1S, E1SO4 i estron 3-sulfate, ije prirodni, endogeni steroid, estrogen-ester i konjugat.[1][2][3]

Pored uloge prirodnog hormona, estron-sulfat se koristi i kao lijek, naprimjer u hormonskoj terapiji menopauze.

Biološka funkcija[uredi | uredi izvor]

Sam E1S je biološki neaktivan, sa manje od 1% relativnog afiniteta vezanja estradiola za ERα i ERβ.[4] Međutim, može setransformirati pomoću enzima steroid sulfataza, također poznatog i kao estrogen-sulfataza, u estrone, odnosno estrogene.[5] Istovremeno, estrogen-sulfotransferaza, uključujući SULT1A1 i SULT1E1, pretvaraju estron u E1S, što rezultira ravnotežom između dva steroida u različitim tkivima.[1][5] Estron se također može pretvoriti pomoću enzima 17β-hidroksisteroidna dehidrogenaza u jači moćniji estrogen estradiol. E1S nivoi su mnogo veći od onih kod estrona i estradiola, a smatra se da služi kao dugotrajni rezervoar estrona i estradiola u tijelu.[6][7] U skladu s tim, utvrđeno je da E1S transaktivira estrogenski receptor u fiziološki važnim koncentracijama.[8][9] To je smanjeno uz istovremenu primjenu irosustata (STX-64), inhibitora steroidne sulfataze, što ukazuje na važnost transformacije estron-sulfata u estron u estrogenosti E1S.

Za razliku od nekonjugiranih estradiola i estrona, koji su lipofilni spojevi, E1S anion je hidrofilni.[10][11][12] Kao rezultat toga, dok su estradiol i estron u stanju da lako difundiraju kroz lipidni dvosloj ćelija, E1S nije u mogućnosti proći kroz ćelijsku membranu.[10][11][12] Umjesto toga, estron-sulfat se transportuje u ćelije na tkivno specifičan način aktivnog transporta putem transportnog polipeptida organskog aniona (OATP), uključujući OATP1A2, OATP1B1, OATP1B3, OATP1C1, OATP2B1, OATP3A1, OATP4A1 i OATP4C1, kao i pomoću natrij-ovisnog transportera organskih aniona (SOAT; SLC10A6).[11][12][13][14]

E1S, koji služi kao prekursor i međuprodukt za estron i estradiol, može biti uključen u patofiziologiju estrogen-povezane bolesti, kao što su rak dojke, benigna bolest dojke, rak endometrija, rak jajnika, rak prostate i rak debelog creva. [1][15][16] Zato inhibitor enzima steroidne sulfataze i 17β-hidroksisteroidne dehidrogenaze i inhibitori OATP, koji sprečavaju aktivaciju E1S u estron i estradiol, od interesa su za potencijalno liječenje takvih stanja.

Stope proizvodnje i sekrecije, klirens i nivo glavnih spolnih hormona u krvi
Spol Spolni hormon Reproduktivna
faza 		Krvna
stopa proizvodnje 		Gonadna
stopa sekrecije 		Stopa metaboličkog
klirensa 		Referentni raspon (serumski nivo)
SI jedinice Ne-SI jedinice
Muškarci Androstenedion
–
 2,8 mg/dan 1,6 mg/dan 2.200 L/dan 2,8–7,3 nmol/L 80–210 ng/dL
Testosteron
–
 6,5 mg/dan 6,2 mg/dan 950 L/dan 6,9–34,7 nmol/L 200–1000 ng/dL
Estron
–
 150 μg/dan 110 μg/dan 2.050 L/dan 37–250 pmol/L 10–70 pg/mL
Estradiol
–
 60 μg/dan 50 μg/dan 1.600 L/dan <37–210 pmol/L 10–57 pg/mL
Estron-sulfat
–
 80 μg/dan Neznačajno 167 L/dan 600–2.500 pmol/L 200–900 pg/mL
Žene Androstenedion
–
 3,2 mg/dan 2,8 mg/dan 2.000 L/dan 3,1–12,2 nmol/L 89–350 ng/dL
Testosteron
–
 190 μg/dan 60 μg/dan 500 L/dan 0,7–2,8 nmol/L 20–81 ng/dL
Estron Folikulska faza 110 μg/dan 80 μg/dan 2.200 L/dan 110–400 pmol/L 30–110 pg/mL
Luteusna faza 260 μg/dan 150 μg/dan 2.200 L/dan 310–660 pmol/L 80–180 pg/mL
Postmenopauza 40 μg/dan Neznačajno 1.610 L/dan 22–230 pmol/L 6–60 pg/mL
Estradiol Folikulska faza 90 μg/dan 80 μg/dan 1200 L/dan <37–360 pmol/L 10–98 pg/mL
Luteusna faza 250 μg/dan 240 μg/dan 1.200 L/dan 699–1250 pmol/L 190–341 pg/mL
Postmenopauza 6 μg/dan Neznačajno 910 L/dan <37–140 pmol/L 10–38 pg/mL
Estron-sulfat Folikulska faza 100 μg/dan Neznačajno 146 L/dan 700–3.600 pmol/L 250–1.300 pg/mL
Luteusna faza 180 μg/dan 146 L/dan 1.100–7.300 pmol/L 400–2.600 pg/mL
Progesteron Folikulska faza 2 mg/dan 1,7 mg/dan 2.100 L/dan 0,3–3 nmol/L 0,1–0,9 ng/mL
Luteusna faza 25 mg/dan 24 mg/dan 2.100 L/dan 19–45 nmol/L 6–14 ng/mL

Napomene:
Koncentracija steroida u cirkulaciji određuje se brzinom kojom se on luči iz žlijezda, brzinom metabolizma prekursora ili prehormona u steroid i brzinom kojom ga tkiva izlučuju i metaboliziraju.
Stopa sekrecije steroida odnosi se na ukupno lučenje spoja iz žlijezde po jedinici vremena. Stope sekrecije procjenjivane su uzorkovanjem venskog izliva iz žlijezde tokom vremena i oduzimanjem arterijskog i perifernog venskog hormona.
Metabolički klirens steroida definira se kao količina krvi koja je u potpunosti očišćena od hormona u jedinici vremena.
Stopa proizvodnje steroidnog hormona odnosi se na ulazak u krv spoj iz svih mogućih izvora, uključujući sekreciju iz žlijezda i pretvorbu prohormona u steroid koji nas zanima. U stabilnom stanju količina hormona koja ulazi u krv iz svih izvora bit će jednaka brzini kojom se uklanja (stopa metaboličkog klirensa) pomnožena sa koncentracijom u krvi (stopa proizvodnje = stopa metaboličkog klirensa × koncentracija). Ako je mali doprinos metabolizma prohormona cirkulacijskom bazenu steroida, tada će se stopa proizvodnje približiti brzini sekrecije.
Izvori: [17][18]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b c Rezvanpour A, Don-Wauchope AC (March 2017). "Clinical implications of estrone sulfate measurement in laboratory medicine". Crit Rev Clin Lab Sci. 54 (2): 73–86. doi:10.1080/10408363.2016.1252310. PMID 27960570.
  2. ^ Lobo, Rogerio A. (5 June 2007). Treatment of the Postmenopausal Woman: Basic and Clinical Aspects. Academic Press. str. 768–. ISBN 978-0-08-055309-2.
  3. ^ Kuhl H (2005). "Pharmacology of estrogens and progestogens: influence of different routes of administration" (PDF). Climacteric. 8 Suppl 1: 3–63. doi:10.1080/13697130500148875. PMID 16112947.
  4. ^ Kuiper GG, Carlsson B, Grandien K, Enmark E, Häggblad J, Nilsson S, Gustafsson JA (March 1997). "Comparison of the ligand binding specificity and transcript tissue distribution of estrogen receptors alpha and beta". Endocrinology. 138 (3): 863–70. doi:10.1210/endo.138.3.4979. PMID 9048584.
  5. ^ a b Falcone, Tommaso; Hurd, William W. (22 May 2013). Clinical Reproductive Medicine and Surgery: A Practical Guide. Springer Science & Business Media. str. 5–6. ISBN 978-1-4614-6837-0.
  6. ^ Melmed, Shlomo; Polonsky, Kenneth S.; Larsen, P. Reed; Kronenberg, Henry M. (11 November 2015). Williams Textbook of Endocrinology (13th izd.). Elsevier Health Sciences. str. 607–. ISBN 978-0-323-34157-8.
  7. ^ Greenblatt, James M.; Brogan, Kelly (27 April 2016). Integrative Therapies for Depression: Redefining Models for Assessment, Treatment and Prevention. CRC Press. str. 198–. ISBN 978-1-4987-0230-0.
  8. ^ Bjerregaard-Olesen C, Ghisari M, Kjeldsen LS, Wielsøe M, Bonefeld-Jørgensen EC (January 2016). "Estrone sulfate and dehydroepiandrosterone sulfate: Transactivation of the estrogen and androgen receptor". Steroids. 105: 50–8. doi:10.1016/j.steroids.2015.11.009. PMID 26666359.
  9. ^ Clark, Barbara J.; Prough, Russell A.; Klinge, Carolyn M. (2018). "Mechanisms of Action of Dehydroepiandrosterone". Dehydroepiandrosterone. Vitamins and Hormones. 108. str. 29–73. doi:10.1016/bs.vh.2018.02.003. ISBN 9780128143612. ISSN 0083-6729.
  10. ^ a b Purohit A, Woo LW, Potter BV (July 2011). "Steroid sulfatase: a pivotal player in estrogen synthesis and metabolism" (PDF). Mol. Cell. Endocrinol. 340 (2): 154–60. doi:10.1016/j.mce.2011.06.012. PMID 21693170.
  11. ^ a b c Africander D, Storbeck KH (May 2018). "Steroid metabolism in breast cancer: Where are we and what are we missing?". Mol. Cell. Endocrinol. 466: 86–97. doi:10.1016/j.mce.2017.05.016. PMID 28527781.
  12. ^ a b c Mueller JW, Gilligan LC, Idkowiak J, Arlt W, Foster PA (October 2015). "The Regulation of Steroid Action by Sulfation and Desulfation". Endocr. Rev. 36 (5): 526–63. doi:10.1210/er.2015-1036. PMC 4591525. PMID 26213785.
  13. ^ Obaidat A, Roth M, Hagenbuch B (2012). "The expression and function of organic anion transporting polypeptides in normal tissues and in cancer". Annu. Rev. Pharmacol. Toxicol. 52: 135–51. doi:10.1146/annurev-pharmtox-010510-100556. PMC 3257355. PMID 21854228.
  14. ^ Karakus E, Zahner D, Grosser G, Leidolf R, Gundogdu C, Sánchez-Guijo A, Wudy SA, Geyer J (2018). "Estrone-3-Sulfate Stimulates the Proliferation of T47D Breast Cancer Cells Stably Transfected With the Sodium-Dependent Organic Anion Transporter SOAT (SLC10A6)". Front Pharmacol. 9: 941. doi:10.3389/fphar.2018.00941. PMC 6111516. PMID 30186172.
  15. ^ Banerjee N, Fonge H, Mikhail A, Reilly RM, Bendayan R, Allen C (2013). "Estrone-3-sulphate, a potential novel ligand for targeting breast cancers". PLoS ONE. 8 (5): e64069. doi:10.1371/journal.pone.0064069. PMC 3661587. PMID 23717534.
  16. ^ Gilligan LC, Gondal A, Tang V, Hussain MT, Arvaniti A, Hewitt AM, Foster PA (2017). "Estrone Sulfate Transport and Steroid Sulfatase Activity in Colorectal Cancer: Implications for Hormone Replacement Therapy". Front Pharmacol. 8: 103. doi:10.3389/fphar.2017.00103. PMC 5339229. PMID 28326039.
  17. ^ Strauss, Jerome F. (2013). "The Synthesis and Metabolism of Steroid Hormones". u Jerome F. Strauss; Robert L. Barbieri (ured.). Yen & Jaffe's Reproductive Endocrinology: Physiology, Pathophysiology, and Clinical Management (7 izd.). Elsevier Health Sciences. str. 66–92. doi:10.1016/B978-1-4557-2758-2.00004-4. ISBN 978-1-4557-2758-2.
  18. ^ Strauss, Jerome F.; FitzGerald, Garret A. (2019). "Steroid Hormones and Other Lipid Molecules Involved in Human Reproduction". u Jerome F. Strauss; Robert L. Barbieri (ured.). Yen & Jaffe's Reproductive Endocrinology: Physiology, Pathophysiology, and Clinical Management (8 izd.). Elsevier Health Sciences. str. 75–114. doi:10.1016/B978-0-323-47912-7.00004-4. ISBN 978-0-323-58232-2.

Dopunska literatura[uredi | uredi izvor]

  • Rezvanpour A, Don-Wauchope AC (March 2017). "Clinical implications of estrone sulfate measurement in laboratory medicine". Critical Reviews in Clinical Laboratory Sciences. 54 (2): 73–86. doi:10.1080/10408363.2016.1252310. PMID 27960570.

Šablon:Steroidni hormoni Šablon:Modulatori estrogenog receptora

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Estron-sulfat&oldid=3255698"