Idi na sadržaj

Fridrik IX, kralj Danske

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Fridrik IX
Kralj Danske
Vladavina20. april 1947 - 14. januar 1972
PrethodnikKristijan X
NasljednikMargareta II
SupružnikIngrid od Švedske
DjecaMargareta II, kraljica Danske
Benedikta od Danske
Ana-Marija od Danske
DinastijaSchleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg
OtacKristijan X, kralj Danske
MajkaAleksandra od Mecklenburg-Schwerina
Rođenje11. mart 1899.
Palača Sorgenfri, Kopenhagen
Smrt14. januar 1972.
Kopenhagen

Fridrik IX (punim izvornim imenom Christian Frederik Franz Michael Carl Valdemar Georg; 11. mart 1899 - 14. januar 1972) je bio kralj Danske od 1947. godine do svoje smrti. Bio je sin danskog kralja Kristijana X i kraljice Aleksandre od Mecklenburg-Schwerina. Njegovu vladavinu su obilježile velike promjene u kraljevini Danskoj.

Rođenje i porodica

[uredi | uredi izvor]

Rođen je 11. marta 1899. godine u palati Sorgenfri u Kongens Lynbyu na Zelandu tokom vladavine njegovog pradjeda kralja Kristijana IX. Njegov otac je bio princ Kristijan od Danske (kasnije kralj Kristijan X), najstariji sin princa Fridrika (kasnije kralj Fridrik VIII) i princeze Ludovike od Švedske (kasnije kraljice Ludovike). Njegova majka je bila Aleksandra od Mecklenburg-Schwerina, kćerka Fridrika Francisa III, velikog vojvode Mecklenburg-Schwerina i vojvotkinje Anastazije Mikhailovne.

Kršten je u palati Sorgenfri 9. aprila 1899. godine. Na krštenju mladi princ je imao 21 kuma, među kojima su bili i njegov pradjed kralj Danske Kristijan IX, car Rusije Nikola II, kralj Grčke George I, kralj Švedske i Norveške Oskar II, njegov djed princ Fridrik, princ Velsa (kasniji kralj Ujedinjenog kraljevstva Edvard VII) i njegov ujak Frederick Francis IV, veliki vojvoda Mecklenburg-Schwerina. Fridrik je imao brata Knuda, koji je rođen godinu dana nakon njega.

Rani život

[uredi | uredi izvor]

Započeo je karijeru u mornarici umjesto u vojsci, kako je bio običaj u danskoj kraljevskoj porodici, i u toj karijeri je napredovao do ranka admirala.

Godine 1922. bio je zaručen za svoju rodicu, grčko-dansku princezu Olgu, ali zaruke su bile prekinute. Ona se udala za jugoslavenskog kneza i namjesnika Pavla, a Fridrik je 24. maja 1935. godine oženio jedanaest godina mlađu švedsku princezu Ingrid. S njom je imao tri kćerke:

Pošto nije imao sinova, bilo je očekivano da će, prema tadašnjem zakonu, dansku krunu naslijediti Fridrikov brat Knud. Međutim, 1953. godine donesen je novi zakon kojim je u Danskoj uspostavljena primogenitura koja dozvoljava kćeri danskog monarha da ga naslijedi ako monarh nema zakonitih sinova. Time je Fridrikova najstarija kćerka postala prestolonasljednica i, nakon njegove smrti, kraljica.

Razbolio se nedugo nakon obraćanja narodu povodom Nove godine 1971/72. Umro je 14. januara 1972. godine. Sahranjen je u dvorištu katedrale Roskilde, za razliku od ostalih danskih monarha koji su sahranjeni unutar katedrale.

Porijeklo

[uredi | uredi izvor]