Giorgio Napolitano

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Giorgio Napolitano
Predsjednik Italije
Vrijeme na vlasti
15. maj 2006 – 14. januar 2015.
PrethodnikCarlo Azeglio Ciampi
NasljednikSergio Mattarella
Rođenje (1925-06-29) 29. juni 1925.
Napulj, Kraljevina Italija
Smrt22. septembar 2023(2023-09-22) (98 godina)
Rim, Italija
Porodica
SuprugaClio Maria Bittoni (1959–2023)
Djeca2
ObrazovanjeUniverzitet u Napulju, Fridrik II
Potpis

Giorgio Napolitano (29. juni 1925 – 22. septembar 2023) bio je italijanski političar koji je bio predsjednik Italije od 2006. do 2015. i prvi italijanski predsjednik koji je ponovo izabran na tu poziciju.[1]

Zbog njegove dominantne pozicije u italijanskoj politici, neki kritičari su ga ponekad nazivali Re Giorgio ("Kralj Giorgio").[2] Napolitano je predsjednik s najdužim stažom u historiji moderne Republike Italije, koja postoji od 1946.

Karijera[uredi | uredi izvor]

Iako je pozicija predsjednika Italije nestranačka funkcija kao garant italijanskog Ustava, Napolitano je bio dugogodišnji član Komunističke partije Italije (i njenih postkomunističkih socijaldemokratskih nasljednika, od Demokratske partije ljevice pa nadalje). Bio je vodeći član modernizatorske frakcije na desnoj strani stranke. Prvi put izabran u Zastupnički dom 1953, ustrajno se zanimao za parlamentarni život i bio je predsjednik tog doma od 1992. do 1994. Također je bio ministar unutrašnjih poslova od 1996. do 1998. pod Romanom Prodijem.

Barack Obama i Napolitano u Kvirinalskoj palači u Rimu 2009.

Predsjednik Carlo Azeglio Ciampi 2005. imenovao je Napolitana doživotnim senatorom. U maju 2006. parlament ga je izabrao za predsjednika Italije. Tokom svog prvog mandata nadgledao je vlade kako lijevog centra, na čelu s Prodijem, tako i desnog centra, predvođenog Silviom Berlusconijem. U novembru 2011. Berlusconi je podnio ostavku na mjesto premijera zbog finansijskih i ekonomskih problema. Napolitano je, u skladu sa svojom ustavnom ulogom, tada zatražio od bivšeg komesara Evropske unije Marija Montija da formira vladu, a koju su kritičari nazivali "vladom predsjednika".[3]

Kada mu je u aprilu 2013. istekao sedmogodišnji predsjednički mandat, Napolitano (tada je imao 87 godina) nevoljko je prihvatio ponovni izbor, postavši prvi predsjednik Italije koji je služio drugi mandat, kako bi zaštitio kontinuitet institucija zemlje tokom parlamentarnog zastoja koji je uslijedio nakon općih izbora 2013. Nakon što je ponovo izabran za predsjednika uz široku međustranačku podršku u parlamentu, prevazišao je zastoj tako što je pozvao Enrica Lettu da predloži vladu u obliku velike koalicije. Kada je Letta 14. februara 2014. podnio ostavku, Napolitano je ovlastio Mattea Renzija da formira novu vladu. Nakon rekordnih osam i po godina na mjestu predsjednika Napolitano je podnio ostavku u 89. godini u januaru 2015.[4]

Napolitana su njegovi kritičari često optuživali da je transformisao uglavnom ceremonijalnu ulogu u političku, postajući, tokom godina svog mandata, pravi kreator italijanske politike.[5][6]

Nakon predsjedništva[uredi | uredi izvor]

Kao predsjednik emeritus, postao je doživotni senator nakon završetka predsjedničkog mandata 14. januara 2015. Dana 19. januara 2015. pridružio se grupi Za autonomije u Senatu. Dana 23. i 24. marta 2018. bio je privremeni predsjednik Senata kao najviši i najstariji senator, prilikom izbora predsjednika Senata u novom sazivu.

Preminuo je 22. septembra 2023. u 98. godini.[7]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Cook, Bernard A. (25. 5. 2019). Europe Since 1945: An Encyclopedia. Taylor & Francis. ISBN 9780815340584 – preko Google Books.
  2. ^ Donadio, Rachel (2. 12. 2011). "From Ceremonial Figure to Italy's Quiet Power Broker". The New York Times. Pristupljeno 31. 1. 2014.
  3. ^ "Il governo del presidente". La Repubblica. 14. 11. 2011.
  4. ^ "Italian President Napolitano announces retirement". BBC. 14. 1. 2015. Pristupljeno 17. 1. 2015.
  5. ^ "Grillo: "Napolitano monarca medievale" Montecitorio: ecco le "controconsultazioni"". Corriere della Sera. 15. 2. 2014.
  6. ^ Argano, Fabrizia (11. 9. 2013). "Napolitano, il monarca indispensabile". Formiche.net.
  7. ^ "Giorgio Napolitano è morto: se ne va il primo presidente della Repubblica eletto due volte". La Repubblica (jezik: italijanski). 22. 9. 2023. Pristupljeno 22. 9. 2023.

Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Giorgio_Napolitano&oldid=3548326"