Glavni grad
Glavni grad države, regije ili neke druge administrativne jedinice je obično grad u kojem se nalazi sjedište vlade ili parlamenta. Međutim, postoje različiti kriteriji tako da glavni grad može biti:[1]
- grad u kojem se nalazi sjedište izvršne vlasti tj. Vlade,
- grad u kojem se nalazi sjedište zakonodavne vlasti tj. Skupštine ili parlamenta,
- grad u kojem se nalazi sjedište sudske vlasti,
- Glavni grad države može biti grad u kojem se nalazi predsjedništvo.
- U kraljevini, glavni grad je obično mjesto kraljevskog dvora (koji se može premještati).[2]
Država može imati više od jednog službenog glavnog grada, a glavni gradovi mnogih država su određeni zakonom ili Ustavom. Glavni grad ne mora biti sjedište vlade. Može se čak seliti ovisno o dobu godine. Na primjer, Južnoafrička Republika ima izvršni glavni grad (Pretoria), zakonodavni glavni grad (Cape Town) i sudski glavni grad (Bloemfontein). Do toga je došlo zbog kompromisa između različitih pokrajina koje su se ujedinile u Južnoafričku Republiku 1910. godine. Glavni gradovi su bili obilježje ljudske civilizacije hiljadama godina. U drevnim vremenima, glavni gradovi su se često nalazili na mjestima od posebnog strateškog ili vojnog značaja, olakšavajući trgovinu i ubrzano raspoređivanje oružanih snaga tokom ratova. Babilon, glavni grad drevne Mezopotamije, pruža jasan primjer; njegov administrativni, kulturni i ekonomski značaj bio je toliko velik da bi njegovo vojno preuzimanje efektivno dalo osvajačima kontrolu nad cijelom civilizacijom kojom je upravljao.[1]
Uglavnom, glavni grad je najčešće i najveći grad iako to i nije striktno pravilo jer širom svijeta postoje države koje ne zadovoljavaju taj kriterij (SAD, Kina, Brazil, Australija itd). Osim toga, glavni grad je u najčešćem slučaju najveći privredni, kulturni ili obrazovni centar administrativne jedinice ili države kojoj pripada.
Planirani glavni gradovi
[uredi | uredi izvor]Vlade pojedinih država su tokom historije planirale i izgradile nove glavne gradove za sjedište vlade ili pojedinih vladinih institucija. Takvi gradovi su navedeni ispod:
- La Plata, Provincija Buenos Aires, Argentina
- Abuja, Nigerija (1991)
- Aracaju, Sergipe, Brazil (1855)
- Ankara, Turska (1923)
- Astana, Kazahstan (1997)
- Austin, Teksas, SAD (1839)
- Belmopan, Belize (1970)
- Belo Horizonte, Minas Gerais, Brazil (1897)
- Brasília, Brazil (1960)
- Bubaneswar, Odisha, Indija (1948)
- Konstantinopolj, Rimsko carstvo (324-330)
- Dhaka, Bangladeš (1971)
- Canberra, Australija (1927)
- Chandigarh, Punjab i Haryana, Indija (1966)
- Gandhinagar, Gujarat, Indija (1960)
- Goiânia, Goiás, Brazil (1933)
- Indianapolis, Indiana, SAD (1825)
- Islamabad, Pakistan (1960)
- Frankfort, Kentucky, SAD (1792)
- Jefferson City, Missouri, SAD (1821)
- Jhongsing New Village, Tajvan (1955)
- Naypyidaw, Mjanmar (2005-2006)
- New Delhi, Indija (1911)
- Oklahoma City, Oklahoma, SAD (1889)
- Ottawa, Ontario, Kanada (1857)
- Palmas, Tocantins, Brazil (1989)
- Quezon City, Filipini (1948–76)
- Raleigh, SAD (1792)
- Valletta, Malta (1571)
- Washington, D.C., SAD (1800)
- Wellington, Novi Zeland (premješten 1865)[3][4]
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]
Reference
[uredi | uredi izvor]- 1 2 "Capital city | Research Starters | EBSCO Research". EBSCO (jezik: engleski). Pristupljeno 6. 10. 2025.
- ↑ "capital". education.nationalgeographic.org (jezik: engleski). Pristupljeno 6. 10. 2025.
- ↑ Pojani, Dorina (2024). New Capitals as Trophy Cities. Dorina Pojani.
- ↑ "List of all Capital Cities in the world". Worlddata.info (jezik: engleski). Pristupljeno 6. 10. 2025.