Ivan Demeter
Ivan Demeter | |
|---|---|
| Rođenje | 17. decembar 1906. |
| Smrt | 22. septembar 1990. |
| Zanimanje | kompozitor, dirigent, muzičar |
| Godine aktivnosti | 1931-1985 |
Značajna djela | Tantum ergo, Mojoj domovini, Noturno, Tri španske romance, Naša zemlja, Podizanje, Božićne narodne pjesme, Pjesma slobodi, Pjesma o Sarajevu, Pjesma željeznici |
Ivan Demeter bio je jugoslavenski i bosanskohercegovački kompozitor i dirigent, rođen u Zvorniku 17. decembra 1906. godine. Ivan Demeter se počeo zanimati za muziku od ranog djetinjstva pjevajući u školskim horovima, a kasnije i u horu „Sv. Cecilija“ Sarajevske katedrale, te 1925. i 1926. godine u horu hrvatskog pjevačkog društva „Trebević“.[1]
Biografija
[uredi | uredi izvor]Jedan period svog života, Demeter je učio violinu i hornu. Pohađao je Oblasnu muzičku školu u Sarajevu, gdje je solo pjevanje učio kod Nine Masterhazi i Ladislava Pešeka. Kasnije se opredjeljuje za horsko dirigovanje pod utjecajem dugogodišnjeg dirigenta „Trebevića“ Josipa Hladeka Bohinjskog. Godine 1927. odlazi u Zagreb gdje je na Muzičkoj akademiji primljen kao hospitant. Nastavio je muzički studij solo pjevanja kod Milana Reizera, a nastavu teorijskih predmeta pohađao je kod kompozitora i profesora Frana Lhotke (harmonija), Krste Odaka (orkestracija), Zlatka Grgoševića (solfeggio). Jedno vrijeme je u Zagrebu vodio „Oratorijski zbor sv. Marka“ , kojeg je preuzeo od Mladena Pozajića nakon njegova odlaska u Pariz na usavršavanje. Godine 1928. vraća se u Sarajevo na mjesto horovođe „Trebevića“. Demeter je ovaj hor vodio do 1942. godine i s njime je postigao značajne uspjehe. Također je vodio i muslimansko pjevačko društvo „Narodna uzadnica“ (1930-1940), jevrejsko društvo „La Lira“, a od 1945. RPD „Vaso Miskin Crni“, kojeg je preuzeo od Ljube Bajca.[1]
Po završetku rata radio je u Ministarstvu zdravlja te je vodio samo hor „Vaso Miskin Crni“. Uz Demetra, pomoćni dirigent i korepetitor hora bio je Gavro Jakešević. Godine 1949, biva imenovan za direktora Rejonske muzičke škole Centar. Kasnije, kada se I i II rejonska muzička škola spajaju u Gradsku muzičku školu, postaje njenim direktorom. Godine 1955. odlazi u Beograd, gdje je postavljen za direktor Zavoda za zaštitu malih autorskih prava (ZAMP). U vrijeme kada je bio direktor ZAMP-a izgrađene su zgrade Saveza kompozitora Jugoslavije u Beogradu i Udruženje kompozitora BiH (UKBiH) u Sarajevu. Počeo je komponovati 1931. i kompozicijom se bavi sve do 1985. godine. Prema Z. Verunici komponovao je 82 djela različitih žanrova i oblika. Njegov opus obuhvata: duhovne kompozicije (52), djela za glas/ove i instrument/e (9), instrumentalna (7), i voklano instrumentalna djela (12).[1]
Demeter je penzionisan 1962 godine, a u Sarajevo se vraća 1964. Sa aktivnim dirigovanjem prestaje 1977. godine. Preminuo u Sarajevu 22. septembra 1990. godine.[1]