Izlučeni protein
Izlučeni protein ili sekretorni protein je bilo koji protein, bilo da je endokrini ili egzokrini, koga luči ćelija. Sekretorni proteini uključuju mnoge hormone, enzime, toksine i antimikrobne peptide. Sekretorni proteini se sintetiziraju u endoplazmatskom retikulumu.[1]
Proizvodnja[uredi | uredi izvor]
Proizvodnja sekretornog proteina započinje kao i bilo kojeg drugog proteina. iRNK se proizvodi i transportuje do citosola, gde djeluje u interakciji sa slobodnim citosolnim ribosomima. Prvi dio koji se proizvodi, N-terminal, sadrži signalnu sekvencu koja se sastoji od šest do 12 aminokiselina s hidrofobnim bočnim lancima. Ovu sekvencu prepoznaje citosolni protein, čestica za prepoznavanje signala (SRP) , koja zaustavlja translaciji i pomaže u transportu kompleksa iRNK-ribosom do SRP receptora u membrani endoplazmatskog retikuluma. Kad stigne do ER, signalna sekvenca se prenosi u translokon, kanal koji provodeći protein u membrani omogućava translokaciju novosintetizovanog polipeptida u lumen ER.
Modifikacija[uredi | uredi izvor]
Nakon završetka proizvodnje datog proteina, on stupa u interakciju s nekoliko drugih proteina, kako bi stekao svoje konačno stanje.
Endoplazmatski retikulum[uredi | uredi izvor]
Nakon translacije, proteini unutar ER osiguravaju da se protein [savijanje proteina|[pravilno savije]]. Ako je presavijanje nakon prvog pokušaja neuspješno, pokušava se ponovno presavijanje. Ako i to ne uspije, protein se iznosi u citosol i obilježava za uništavanje. Osim nabora, proteinima se dodaje i lanac šećera.
Nakon ovih promjena, protein se transportuje u Golgijev aparat, presvučen vezikulom pomoću obloženog proteina COPII.
Golgijev aparat[uredi | uredi izvor]
U Golgijevom aparatu lanci šećera se modificiraju dodavanjem ili uklanjanjem određenih šećera.
Sekretorni protein napušta Golgijev aparat neprevučenim vezikulom.
Sekrecija[uredi | uredi izvor]
Membranski proteini s funkcionalnim područjima na citosolnoj strani i vezikule i ćelijske membrane osiguravaju da se vezikula poveže s membranom. Vezilulska membrana spaja se sa ćelijskom membranom i tako protein napušta ćeliju.
Neke vezikule se ne spajaju odmah, do a prije početka fuzije. To se vidi kod vezikula koji nose neurotransmiter u pretsinapsnim ćelijama. Ovaj proces predstavlja učinkovit signalni mehanizam ćelija putem prometa vezikulskih membrana sekretorne ćelije do ciljnih ćelija u ljudskom ili životinjskom tijelu. Nedavno je proces proširen na interfejs domaćin-patogen, pri čemu gram negativni mikrobi izlučuju bakterijske vezikule vanjske membrane koji sadrže potpuno konformirane signalne proteine i faktore virulencije putem egzocitoze vezikule nano veličine, kako bi se kontrolirale aktivnosti domaćina ili ciljne ćelije i iskoristilo njihovo okruženje.
Podaci o sekvencama i srodne baze podataka[uredi | uredi izvor]
UniProt sadrži ručno kurirane sekretorne proteine. Postoje i računski predviđene baze podataka o sekretornim proteinima, koje su navedene u odjeljku sekretom.
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Lodish, H; Berk, A.; Zipursky, SL; Matsudaira, P; Baltimore, D; Darnell, James (2000). Overview of the Secretory Pathway. W. H. Freeman. str. Section 17.3.