Kineski kalendar

Kineski kalendar (kineski: 农历 / 農曆, tradicionalni kineski kalendar) je lunisolarni kalendar koji se koristi u Kini više od tri hiljade godina. Njegova upotreba potječe još iz vremena dinastije Shang (oko 1600–1046. p. n. e), iako se oblik u kojem je danas poznat formirao tokom kasnijih dinastija, naročito tokom dinastije Han.

Osnovne karakteristike

Kineski kalendar kombinuje mjesečeve (lunarne) i solarne cikluse kako bi pratio protok vremena. Mjesec počinje pojavom mladog Mjeseca, a godina se prilagođava solarnim ciklusima pomoću prestupnih mjeseci kako bi ostala usklađena s godišnjim dobima. Zbog toga kineska godina ima između 353 i 385 dana.

Svaka kineska godina povezana je s jednim od 12 znakova iz kineskog zodijaka (štakor, bik, tigar, zec, zmaj, zmija, konj, koza, majmun, pijetao, pas, svinja), te jednim od pet elemenata (drvo, vatra, zemlja, metal, voda) koji se izmjenjuju u ciklusu od 60 godina poznatom kao Stems and Branches Cycle (nebeske stabljike i zemaljske grane).

Upotreba

Iako je Kina od 1912. godine službeno prihvatila gregorijanski kalendar, kineski kalendar se i dalje široko koristi u kulturne, tradicionalne i poljoprivredne svrhe. Najpoznatiji događaj vezan za kineski kalendar je Kineska Nova godina (Proljetni festival), koja se obilježava između kraja januara i sredine februara, ovisno o lunarnom ciklusu.

Pored toga, kineski kalendar se koristi za određivanje datuma drugih važnih festivala, poput [[Festivala sredine jeseni, Praznika čiste svjetlosti i Festivala dvostruke devetke. Tradicionalni datumi za brak, sahrane, pokretanje biznisa i druge važne događaje takođe se često određuju prema ovom kalendaru.

Struktura godine

Kineska godina se sastoji od 12 lunacija (mjeseci), a svake druge ili treće godine dodaje se jedan prestupni mjesec kako bi se izjednačila razlika između lunarnih mjeseci i solarnog ciklusa. Mjeseci u kalendaru nisu fiksni u odnosu na gregorijanski kalendar i počinju sa pojavom mladog Mjeseca.

Astronomska osnova

Osnovu kalendara čini posmatranje kretanja Sunca, Mjeseca i zvijezda. Godišnja doba su određena pomoću 24 solarna termina (jieqi), koji precizno određuju sezonske promjene na temelju položaja Sunca u odnosu na ekliptiku.

Značaj

Kineski kalendar ima veliki kulturni i simbolički značaj za kineski narod i kinesku dijasporu širom svijeta. Također, osnova je i za druge tradicionalne kalendare u istočnoj Aziji, uključujući vijetnamski, korejski i japanski kalendar (koji je danas u upotrebi samo u tradicionalnim kontekstima)