Krnjeuša
Krnjeuša | |
|---|---|
(naselje) | |
  Krnjeuša | |
| Koordinate: 44°41′24″N 16°13′37″E / 44.69000°N 16.22694°E | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Kanton | Unsko-sanski |
| Općina | Bosanski Petrovac |
| Stanovništvo (2013) | |
| • Naseljeno mjesto | 495 |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Poštanski broj | 77 253 |
| Pozivni broj | (+387) 37 |
| Matični broj | 105724[1] |
| Matični broj općine | 11436 |
Krnjeuša je naseljeno mjesto u općini Bosanski Petrovac, Bosna i Hercegovina. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 958 stanovnika.[2]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Selo je smješteno na sjeverozapadu Petrovačkog polje ispod planine Grmeča.[3] Nadmorska visina je između 600 i 700 metara. Krnjeuša je od Bosanskog Petrovca udaljena nešto više 20 km, kao i od Bosanske Krupe. Kroz naselje Krnjeušu prolazi put M 14.2, koji uglavnom nije asfaltiran, a koji povezuje Bosanski Petrovac i Bosansku Krupu. Lokalnim putem u dužini od 8 km, kod naselja Vrtoče (Bosanski Petrovac), Krnjeuša je povezana sa putem AVNOJ-a (Bihać-Jajce).
Historija[uredi | uredi izvor]
Područje Krnjeuše, zajedno sa okolnim selima, bilo je naseljeno u doba Ilira. Na lokaciji Zelinovac nalazi se prahistorijska gradina. Bilo je to utvrđeno naselje čiji je naseobinski prostor branjen kamenim zidom (cca 200x400m). Unutar se nalazila jedna mala tvrđava, takođe, opasana bedemom dimenzija 80x50m. Površinski nalazi su: ulomci keramike i kućnog posuđa. Potiče iz kasnog bronzanog ili ranog željeznog doba.
Na najnižem dijelu brda Liščijak, prema polju, smješteno je utvrđeno naselje, branjeno kamenim bedemom, mjestimično s malterom, visine 5-8m. Na uglovima primjetna proširenja (vjerovatno kule). Približne dimenzije utvrde su 60x30m. Pred kamenim bedemom pruža se kameno-zemljani bedem visok oko 1,3m. Tu su nađenne 2 željezne strelice I kremamička posuda. Pripadala je Ilirima, a kasnije su je Rimljani pretvorili u svoju tvrđavu. Iznad Male gradine izdiže se Velika gradina. Vjerovatno datira između željeznog i rimskog goba.[4]
Tragovi rimskog naselja iz 2-3 vijeka, nalaze se iznad sadašnjeg pravoslavnog groblja, sa ostacima rimske arhitekture i opeke. Odavde potiče više stela (nadgrobnih ploča) ili dijelova stela. To su ploče od krečnjaka, čije se dimenzije kreću u okviru v(0,6-1,8), š(0,5-0,7), d(cca 0,2), u metrima. Na njima je natpis na latinskom, sa imenom umrlog, godine života i mnoštvom geometrijske i druge ornametike (palma, riblja kost, polumjesec, srcoliki list, rozeta, vijenac i sl.).[5]
U samom groblju vidljivi su tragovi građevine s apsidom, kasnoantičke bazilike, dimenzija 14x8m.
Na istom mjestu su nađeni i stećci iz srednjeg vijeka.
Prije 300 godina ovi su krajevi bili sasvim ili djelimično pusti. Nakon mira u Sremskim Karlovcima 1699. godine, došlo je do seobe stanovništva. Najprije su se doselili Bošnjaci o čemu svjedoče ostaci groblja. Dolazak hrišćanskog stanovništva u povećem broju dogodio se nakon ulaska Austro-Ugarske 1878. Bošnjaci su se kasnije u potpunosti iselili.
Tragični događaji zadesili su ovo selo 1941. godine, nakon njegovog ulaska u sastav Nezavisne države Hrvatske. Stradali su i Srbi i Hrvati kao pripadnici druge nacije, a u zavisnosti od situacije na terenu i trenutnog odnosa snaga, zbog naizmjenične vlasti Nijemaca, Italijana, ustaša, četnika i partizana.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
| Sastav stanovništva – naselje Krnjeuša | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[6] | 1991. | 1981.[7] | 1971.[8] | ||||
| Osoba | 495 (100,0%) | 958 (100,0%) | 870 (100,0%) | 906 (100,0%) | |||
| Srbi | 492 (99,39%) | 931 (97,18%) | 847 (97,36%) | 902 (99,56%) | |||
| Bošnjaci | 1 (0,202%) | – | – | 1 (0,110%)1 | |||
| Hrvati | 1 (0,202%) | 4 (0,418%) | 3 (0,345%) | 3 (0,331%) | |||
| Ostali | 1 (0,202%) | 10 (1,044%) | 1 (0,115%) | – | |||
| Jugoslaveni | – | 13 (1,357%) | 19 (2,184%) | – | |||
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Sistematski spisak općina i naselja" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 9. 5. 2016. Pristupljeno 2. 9. 2015.
- ^ Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991. Sarajevo: Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine.
- ^ BJELAJSKO POLJE I BRAVSKO -Petar Rađenović, Beogradu 1925.
- ^ STARINE IZ OKOLINE BOSANSKOG PETROVCA. -Vejsil Ćurčić, Glasnik Zemaljskog muzeja u Sarajevu, godina 1902
- ^ ANTIQVI HOMINES BOSNAE -Salmedin Mesihović, Filozofski fakultet Sarajevo, 2011
- ^ "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik". popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano s originala, 7. 4. 2021. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 2. 9. 2015.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 2. 9. 2015.
