Maguba Sirtlanova
| Maguba Sirtlanova | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) Bista Sirtlanovee | |||||||||||||
| Rođenje | 15. juli 1912. Belebej, Ruska Imperija | ||||||||||||
| Smrt | 1. oktobar 1971 (59 godina) Kazanj, SSSR | ||||||||||||
| Nacionalnost | Tatarka | ||||||||||||
| Pripadnost |  SSSR | ||||||||||||
| Služba |  Sovjetsko ratno vazduhoplovstvo | ||||||||||||
| Čin | poručnik | ||||||||||||
| Ratovi | Drugi svjetski rat | ||||||||||||
| Vojska | Crvena armija | ||||||||||||
| Rod vojske | Avijacija | ||||||||||||
| Jedinice | 46. puk nočnih bombardera | ||||||||||||
| Odlikovanja |
| ||||||||||||
Maguba Gusejnovna Sirtlanova (ruski: Магуба Гусейновна Сыртланова, tatarski: Мәгубә Хөсәен кызы Сыртланова) rođena 15. jula 1912. U Belebeju, Ruska Imperija, (danas Baškortostan, Rusija) bila je poručnik i pilot Sovjetskog ratnog vazduhoplovstva, pripadica bombarderskog puka Noćne vještice i Heroj Sovjetskog Saveza za vrijeme Drugog svjetskog rata.[1]
Biografija
[uredi | uredi izvor]Rođena je 15. jula 1912. u tatarskoj porodici u Belebeju, Baškortostan, u Ruskom Carstvu. Bila je studentica Kazanjskog hemijskog fakulteta nakon što je završila srednju školu 1927. Nije mogla završiti studije u Kazanju jer se morala preseliti u Uzbekistansku SSR sa svojim starijim bratom.
Nakon kratkog preseljenja, radila je u Kokandu kao telegrafistkinja od decembra 1929. do januara 1930. prije nego što je prešla na posao u fabriku svile u Margilanu, gdje je kasnije postala sekretarica Komsomola. Godine 1931. završila je obuku za geodetu u Taškentu, nakon čega je radila na terenu za centralnoazijsku diviziju civilne zračne flote. Nakon što je nastavila studije u Lenjingradu, unaprijeđena je u višeg geodetu centralnoazijske regionalne direkcije Aeroflota.
Razvivši želju da se bavi avijacijom, upisala se u Bashalovljevu pilotsku školu u januaru 1933. i završila teorijsku obuku, ali je izbačena u oktobru te godine bez objašnjenja. Ne odustajući, radila je kao avio-mehaničarka u Tbilisiju gdje je na kraju uspjela ostvariti svoj san o učenju letenja. Nakon što je diplomirala na Tbiliskom aeroklubu 1935, nastavila je raditi kao instruktorica letenja u školi; od januara 1936. do januara 1937. predavala je u Tbiliskoj jedriličarskoj školi. Nakon što je napustila školu jedrilica, vratila se u Tbiliski aeroklub, gdje je obučila 156 pilota prije jula 1941.[2]
Drugi svjetski rat
[uredi | uredi izvor]Nakon invazije sila Osovine na Sovjetski Savez u junu 1941, Sirtlanova se pridružila vojsci. U početku je nastavila predavati u Tbilisiju, budući da je aeroklub postao 26. Vojna avijacijska škola pilota. Nakon što su snage Osovine ostvarile značajne teritorijalne dobitke i približile se Kavkazu u septembru 1942, škola je morala biti zatvorena.
Zatim je kratko služila kao komandant leta u medicinskoj eskadrili na Transkavkaskom frontu, prije nego što se u novembru pridružila 588. noćnom bombarderskom avijacijskom puku.[3] Nakon dolaska u puk u decembru 1942, brzo je stekla reputaciju samouvjerene, orijentirane i uspješne pilotkinje. Uprkos relativnom nedostatku borbenog iskustva zbog kasnog dolaska na front, na kraju je dobila unapređenje iz pilota u komandanta leta , dijelom zbog svog ogromnog predratnog iskustva u pilotiranju tipa aviona koji je koristio puk, Po-2. Nedugo nakon što je jedinica dobila oznaku "Gardijski" i preimenovana u 46. gardijski bombarderski avijacijski puk u februaru 1943, Sirtlanova je odlikovana Ordenom Crvene zastave za izvršena 104 uspješna borbena leta. Nastavila je nizati borbene letove tokom cijelog rata, izvršivši 100 tokom bitke za poluostrvo Taman (septembar-oktobar 1943.) i 172 u bici za Krim u aprilu-maju 1944, čak je izvršila osam borbenih letova u jednoj noći, tokom kojih je u jednom uništila artiljerijsku bateriju. Do kraja rata dostigla je poziciju zamjenika komandanta eskadrile, a 20. juna 1945. nominovana je za Orden Heroja Sovjetskog Saveza za izvođenje 780 borbenih letova, bacanje 104 tone bombi na neprijateljsku teritoriju i sigurno vođenje svog aviona kroz jaku protivavionsku vatru i loše vrijeme, uništivši tri artiljerijske baterije, dva reflektora, dva voza, skladište goriva i četiri kopnena vozila. Orden joj je dodijeljen 15. maja 1946.[4]
Kasniji život
[uredi | uredi izvor]Sirtlanova je ostala u Ratnom zrakoplovstvu, sa sjedištem u Poljskoj, sve do demobilizacije u oktobru 1945. Zatim se vratila u Tbilisi, gdje je radila kao menadžer u civilnoj zračnoj floti od decembra 1945. do januara 1948. Udala se za Maksima Fjodoroviča Babkina. Imali su dvije kćerke, Svetlanu i Nataliju. Nakon preseljenja u Kazan 1950 radila je u fabrici koja je proizvodila dijelove za avione i rakete.
Nakon duže bolesti umrla je 1. oktobra 1971. i sahranjena je na tatarskom groblju.[5]
Nagrade
[uredi | uredi izvor]- Medalja 50 godina Oružanih snaga SSSR
- Medalja Za pobjedu nad Njemačkom u Velikom otadžbinskom ratu 1941-45
- Medalja u spomen na 100-godišnjicu rođenja Vladimira Iljiča Lenjina
- Medalja 20 godina pobjede u Velikom otadžbinskom ratu 1941-45
- Medalja za odbranu Kavkaza
- Medalja za oslobađanje Varšave
- Heroj Sovjetskog Saveza
- [[Orden crvene zastave]
- Orden crvene zvijezde
- Orden Otadžbinskog rata 2
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Simonov, Andrej; Čudinova, Svetlana (2017). Женщины - Герои Советского Союза и России [Žene, heroji Sovjetskog sabeza i Rusije]. Moskva: Русские Витязи. ISBN 9785990960701. OCLC 1019634607. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
Reference
[uredi | uredi izvor]- ↑ Sakaida, Henry (2003). Heroines of the Soviet Union 1941–45 (jezik: engleski). Bloomsbury Publishing. str. 55. ISBN 9781780966922.
- ↑ Simonov i Čudinova 2017, str. 224.
- ↑ Simonov i Čudinova 2017, str. 224-225.
- ↑ Simonov i Čudinova 2017, str. 225.
- ↑ Simonov i Čudinova 2017, str. 226.