Idi na sadržaj

Mahidevran

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Mahidevran Gülbahar Haseki Sultan
Sultanija Osmanlijskog Carstva
SupružnikSulejman I
DjecaŠehzade Mustafa
Razije Sultanija[1]
DinastijaOsmanlijska dinastija (po braku)
OtacPrinc Mirza Haydar Termuk
MajkaNazan Hatun
Rođenjeoko 1498/1500.
Kavkaz
Smrt3. februar 1580.
Bursa, Osmanlijsko Carstvo

Mahidevran Sultan (Mahidevran Gülbahar Haseki Sultan) (osmanlijski tur.: ماه دوران سلطان,) bila je robinja osmanlijskog sultana Sulejmana I (Veličanstvenog) i majka osmanlijskog princa Şehzade Mustafe. Njeno ime (turski izgovor: [ˌmaːhidevˈɾan ɟylbaˈhaɾ], osmanski turski: ماه دوران) znači "ona koja je uvijek lijepa", "ona čija ljepota ne prolazi" ili "lijepo doba", ali isto tako i "Mjesec sreće" ili Gülbahar (osmanski turski: گلبهار).

Biografija

[uredi | uredi izvor]

Vrlo malo je poznato o životu Mahidevran prije udaje. Njeno etničko porijeklo nije potpuno poznato. Smatra se da je porijeklom sa Kavkaza ili s područja današnje Albanije. Bila je kćerka kabardejskog princa Mirze termuka i njegove žene Nazan. Rođena je oko 1498. Prije nego što je ušla u Prinčev harem (tj. Sulejmanov) zvala se Malhub Baharaj. Podarila mu je petero djece, tri sina od kojih je samo Mustafa preživio, te dvije kćerke Razije i Fatma koje su preživjele. Ona je imala lijep život dok u harem nije došla Rokselana koja je rodila Sulejmanu šestero djece i uspjela nagovoriti ga da je oženi, čime je narušila Mahidevranin status. Kada je Mustafa stasao morao je otići u sandžak Manisa, prema Turskoj tradiciji svi prinčevi suobavljali dužnost sandžačkog upravnika. Mahidevran je morala krenuti sa njim 1553. Sultan je naredio da se Mustafa ubije. Razlog je bio da je princ napisao pismo iranskom Šahu Tampasu da želi svrgnuti oca sa prijestolja. Mahidevran je otišla u Bursu gdje je živjela u bijedi.

Sulejmanova vladavina

[uredi | uredi izvor]

U istanbulskom haremu, imala je veoma uticajnog rivala,Haseki Hurem Sultaniju, koja se ubrzo pokazala kao Sulejmanova omiljena supruga kao i žena u braku. Hurem je rodila prvog sina Mehmeda 1521. (koji je umro 1543) a potom Selima (budući Sultan Selim II) 1524, uništavajući Mahidevranin status kao majke jedinog Sulejmanovog sina. Rivalstvo između dvije žene, djelimično je potisnula Hafsa Sultan, valide sultan (Sulejmanova majka), ali poslije njene smrti 1534, ljuto rivalstvo postalo je očigledno. Situacija se pogoršala kada su se dvije žene potukle, a Mahidevran istukla Hurem. Ovo je razljutilo Sulejmana, pa je ubrzo poslije toga poslao Mahidevran da živi sa svojim sinom.

Prema osmanlijskoj tradiciji, svi prinčevi su morali da rade kao sandžački upravnici. Mustafa je poslat kao upravnik Manisa sandžaka, pa je Mahidevran prema tradiciji morala da ide sa njim. Kako se bližio kraj Sulejmanovoj vladavini, rivalstvo između njegovih sinova postajalo je sve ljuće. Osim toga, Hurem i veliki vezir Rustem Paša, okrenuli su ga protiv Mustafe, pa je Mustafa optužen za izazivanje nemira. Tokom kampanje protiv Safavidske Persije 1553, Sulejman je naredio da se Mustafa ubije.

Izvori

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Uluçay, M. Çağatay (1985). Padişahların Kadınları ve Kızları. Türk Tarih Kurumu. str. 39.