Mao Zedong
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Mao Zedong 毛泽东 | |
|---|---|
.jpg) | |
| Predsjednik Komunističke partije Kine | |
| Vrijeme na vlasti 20. mart 1943 – 9. septembar 1976. | |
| Prethodnik | Zhang Wentian (kao generalni sekretar) |
| Nasljednik | Hua Guofeng |
| Predsjednik Narodne Republike Kine | |
| Vrijeme na vlasti 27. septembar 1954 – 27. april 1959. | |
| Nasljednik | Liu Shaoqi |
| Rođenje | 26. decembar 1893. Shaoshan, Dinastija Qing |
| Smrt | 9. septembar 1976 (82 godine) Peking, Kina |
| Nacionalnost | Kinez |
| Politička stranka | Komunistička partija Kine |
| Porodica | |
| Supruga | Luo Yixiu (1907–1910) Yang Kaihui (1920–1930) He Zizhen (1930–1937) Jiang Qing (1938–1976) |
| Djeca | 10 |
| Potpis |  |
Mao Tse-tung ili Mao Zedong (kin.: 毛澤東|v=毛泽东) ⓘ; (26. decembar 1893. – 9. septembar 1976.) bio je kineski političar, vojskovođa, revolucionarni vođa i državnik koji se smatra najvažnijom ličnošću u modernoj kineskoj historiji i jednom od najvećih ličnosti 20. vijeka.
Kao dijete imućnih seljaka se tokom školovanja uključio u radikalnu politiku, da bi godine 1921. postao članom Komunističke partije Kine. Kao jedan od vođa Komunističke partije Kine izbjegao je bijeli teror godine 1927. U planinama jugoistočne Kine je započeo ustanak i stvorio Kinesku sovjetsku republiku te razvio vlastitu marksističko-lenjinističku doktrinu koja će se poslije nazvati maoizam. Njegovo insistiranje na seljacima kao bazi revolucionarnog pokreta i gerilskoj strategiji dovelo je do sukoba sa dogmatima koji su insistirali na oslanjanju na radničku klasu i borbu u gradovima. Mao je taj sukob izgubio pa su kineski komunisti, odbacivši njegovu strategiju, poraženi u sukobu sa nacionalističkom vojskom Chiang Kai-sheka i prisiljeni na Dugi marš u Yenan. Tamo se Mao ponovno nametnuo kao vođa i iz te baze rukovodio borbom protiv Changa i japanskih osvajača koji su napali Kinu godine 1937. Nakon japanskog poraza u drugom svjetskom ratu komunisti i nacionalisti nastavili su rat, da bi krajem 1949. komunisti odnijeli konačnu pobjedu. 1. oktobra 1949. je proglašena NR Kina, a preživjeli nacionalisti pobjegli su na otok Tajvan, koji se danas službeno smatra "otpadnutom" kineskom provincijom.
Mao Tse-tung je tako nakon više od jednog vijeka po prvi put uspio sve kineske teritorije staviti pod jednu vlast i okončati građanske ratove, ustanke i revolucije. Godinu dana kasnije je uspješna kineska intervencija u korejskom ratu povećala prestiž mlade države. Prvih devet godina pod Mao Tse-tungom su također zapamćene po uvođenju niza reformi: pojednostavljanju kineske abecede u svrhu povećanja pismenosti, zaustavljanju inflacije i agrarnoj reformi. Međutim, sva ta dostignuća zasjenjena su ekonomskom katastrofom u koju se pretvorio Veliki korak naprijed. Nešto kasnije NR Kina se odmetnula od svog tradicionalnog saveznika SSSR-a i postala jednom od najizoliranijih država svijeta. Pod Mao Tse-tungom Kina je stvorila i testirala nuklearno oružje i tako postala velikom svjetskom silom. U nastojanju da suzbije opoziciju svojoj vlasti, Mao je godine 1966. pokrenuo Kulturnu revoluciju koja je dovela do općeg ekonomskog i društvenog haosa. Haos je zaustavljen tek nekoliko godina kasnije.
Kult ličnosti koji je započeo za Maovog života u NR Kini je nastavljen i nakon njegove smrti. Dok ga se u Kini smatra najvećim nacionalnim junakom, u ostatku svijeta, pogotovo među antikomunističkom javnošću, smatraju ga jednim od najvećih zlotvora 20. vijeka. Sa druge strane, mnogi njegovu revolucionarnu strategiju smatraju jednim od najblistavijih primjera vojne teorije.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
Mao Zedong na Wikimedia Commonsu
Nedovršeni članak Mao Zedong koji govori o biografijama treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.