Pigmentni epitel mrežnjače

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Pigmentni sloj mrežnjače
Presjek mrežnjače. (Pigmentirani sloj označen je dolje desno.)
Slojevi mrežnjače
Detalji
LatinskiStratum pigmentosum retinae,
Pars pigmentosa retinae
SistemČula/Čulo vida
Identifikatori
Gray'sp.1016
TAA15.2.04.008
FMA58627
Anatomska terminologija

Pigmentirani sloj mrežnjače ili mrežnjačni pigmentni epitel (RPE) je pigmentirani sloj ćelija, neposredno van neurosenzornog dijela mrežnjače , koji hrani vidne ćelije i čvrsto je vezan za osnove rožnjače i gornjeg dijela mrežnjačnih vidnih ćelija.[1][2]

Historija[uredi | uredi izvor]

Rožnjača, disecira iz telećeg oka, pokazuje crni RPE i iridescentno plavi tapetum lucidum

RPE je bio poznat u 18. i 19. Stoljeću, kao pigmentum nigrum, pozivajući se na zapažanje da je taman (crn kod mnogih životinja, smeđ kod ljudi i kao tapetum nigrum, pozivajući se na zapažanje da kod životinja sa tapetum lucidum, u njegovom području RPE nije pigmentiran.[3]

Anatomija[uredi | uredi izvor]

RPE se sastoji od jednog sloja heksagoskih ćelija koji su gusto nabijeni pigmentnim granulama.[1]

Gledano s vanjske površine, ove ćelije su glatke i šesterokutnog oblika. Kad se gleda u presjeku, svaka se sastoji od vanjskog nepigmentiranog dijela koji sadrži velika ovalna jedra i unutarnjeg pigmentiranog dijela, koji se proteže kao niz ravnih nastavaka poput navoja između štapića, što je posebno slučaj kada je oko izloženo svjetlosti.

Funkcija[uredi | uredi izvor]

RPE ima nekoliko funkcija:[4]apsorpcija svjetlosti, transport epitela, prostorno pufriranje iona, vizuelni ciklus, fagocitoza, sekrecija i imunska modulacija.

  1. Apsorpcija svetlosti: RPE su odgovorni za apsorpciju raspršene svetlosti. Ova uloga je veoma važna iz dva glavna razloga, prvo, radi poboljšanja kvaliteta optičkog sistema, drugo, svjetlost je zračenje, a sočivom je koncentrirana na ćelije makule, što rezultira jakom koncentracijom fotooksidativne energije. Melanosomi apsorbiraju raspršenu svjetlost i tako umanjuju fotooksidativni stres. Visoka perfuzija mrežnjače donosi okruženje sa visokom napetošću kisika. Kombinacija svjetlosti i kisika donosi oksidativni stres, a RPE ima mnogo mehanizama da se nosi s tim.
  2. Epitelni transport: Kao što je gore pomenuto, RPE čini vanjska krvno-mrežnična barijera, a epiteli imaju uske spojeve između bočnih površina i podrazumijevaju izolaciju unutrašnjeg dijela mrežnjače od sistemskih utjecaja. Ovo je važno za imunsku privilegiju (ne samo kao barijeru, već i uz signalni proces) očiju, vrlo selektivan transport supstanci za strogo kontrolirano okruženje. RPE opskrbljuju fotoreceptore hranjivim sastojcima, kontroliraju homeostazu iona i uklanjaju vodu i metabolite.
  3. Prostorno puferiranje iona: Promjene u podmrežnjačnom prostoru su brze i zahtijevaju kapacitivnu kompenzaciju pomoću RPE[5] many cells are involved in transduction of light and if they are not compensated for, they are no longer excitable and proper transduction would not be possible. The normal transepithelial transport of ions would be too slow to compensate quickly enough for these changes, there are many underlying mechanisms based on the activity of voltage-dependent ion channels add to the basic transepithelial transport of ions.[6]
  4. Vizuelni ciklus ispunjava osnovni zadatak održavanja vizuelne funkcije i stoga ga treba prilagoditi različitim vizuelnim potrebama, poput vida u tami ili svjetlosti. Za to dolaze u obzir funkcijski aspekti: skladištenje u mrežnjači i prilagođavanje brzine reakcije. U osnovi, vid pri malim intenzitetima svjetlosti zahtijeva nižu brzinu okretanja vizuelnog ciklusa, dok je tokom osvjetljenja brzina obrata mnogo veća. Za iznenadni prijelaz iz tame u svjetlost, potrebna je velika količina mrežnjače 11-cis. To ne dolazi izravno iz vidnog ciklusa, već iz nekoliko vezanih proteina koji vežu mrežnjaču, a koji su međusobno povezani transportnim i reakcijskim koracima vizuelnog ciklusa.
  5. Fagocitoza membrana vanjskog segmenta fotoreceptora (POS): POS su izloženi stalnom foto-oksidativnom stresu i prolaze kroz njegovo stalno uništavanje. Stalno se obnavljaju ispuštanjem svog kraja, koji RPE zatim fagocitozira i probavi.
  6. Sekrecija: RPE je epitel koji usko komunicira s fotoreceptorima na jednoj strani, ali mora biti u mogućnosti i za interakciju sa ćelijama na krvnoj strani epitela, poput endotelnih ćelija ili ćelija imunskog sistema. Da bi komunicirao sa susjednim tkivima, RPE može lučiti veliki broj faktora i signalnih molekula. Izlučuju ATP, fas-liganda (fas-L), fibroblastnog faktora rasta (FGF-1, FGF-2 i FGF-5), transformišući faktor rasta-β (TGF-β), faktor rasta sličan insulinu (IGF-1), cilijarni neurotrofni faktor (CNTF), faktor rasta izveden iz trombocita (PDGF), vaskularni endotelni faktor rasta (VEGF), faktor rasta izveden iz epitela sočiva (LEDGF), članove porodice interleukina, inhibitor tkiva matriksne metaloproteinaze (TIMP) i faktor izveden iz pigmentnog epitela (PEDF). Mnogi od ovih signalnih molekula imaju važne fiziopatološke uloge.
  7. Imunska privilegija oka: Unutrašnje oko predstavlja imunološki privilegirani prostor koji je odvojen od imunološkog sistema krvotoka. Imunološku privilegiju RPE podržava na dva načina. Prvo, predstavlja mehaničku i čvrstu barijeru koja odvaja unutarnji prostor oka od krvotoka. Drugo, RPE može komunicirati s imunološkim sistemom kako bi utišao imunološku reakciju u zdravom oku ili, s druge strane, aktivirao imunološki sistem u slučaju bolesti.

Patologija[uredi | uredi izvor]

U albino očima, ćelije ovog sloja ne sadrže pigment. Disfunkcija RPE utvrđena je u starosna degeneracija makule[7][8] i retinitis pigmentosa. RPE su također uključeni u dijabetsku retinopatiju. Gardnerov sindrom karakterizira FAP (porodični adenomatozni polipi), koštani i mehki tumori, hipertrofija pigmentnog epitela mrežnjače i zahvaćeni zubi.[9]

Također pogledajte[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

Ovaj članak sadrži tekst u javnom vlasništvu sa stranice 1016  20. izdanja Grayeve anatomije (1918)

  1. ^ a b Cassin, B.; Solomon, S. (2001). Dictionary of eye terminology. Gainesville, Fla: Triad Pub. Co. ISBN 0-937404-63-2. Nepoznati parametar |lastauthoramp= zanemaren (prijedlog zamjene: |name-list-style=) (pomoć)
  2. ^ Boyer MM, Poulsen GL, Nork TM. "Relative contributions of the neurosensory retina and retinal pigment epithelium to macular hypofluorescence." Arch Ophthalmol. 2000 Jan; 118(1):27–31. PubMed.
  3. ^ Coscas, Gabriel; Felice Cardillo Piccolino (1998). Retinal Pigment Epithelium and Macular Diseases. Springer. ISBN 0-7923-5144-4. Nepoznati parametar |lastauthoramp= zanemaren (prijedlog zamjene: |name-list-style=) (pomoć)
  4. ^ Strauss O (2005) "The retinal pigment epithelium in visual function". Physiol Rev 85:845–81
  5. ^ Steinberg RH, Linsenmeier RA, Griff ER (1983) "Three light-evoked responses of the retinal pigment epithelium". Vision Res 23:1315–23
  6. ^ Baylor D (1996) "How photons start vision". Proc Natl Acad Sci 93:560–65
  7. ^ Naik, Gautam (14 October 2014). "Stem Cells Show Potential Benefits for Eye Diseases" – preko Wall Street Journal.
  8. ^ Regalado, Antonio (October 15, 2014). "Stem Cells Pass Eye Safety Test". MIT Technology Review. Arhivirano s originala, 17. 1. 2016. Pristupljeno 8. 10. 2020.
  9. ^ "UpToDate". www.uptodate.com.

Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Pigmentni_epitel_mrežnjače&oldid=3572464"