Nukleozid trifosfat
Nukleozid trifosfati (NTP) su prekursori gradivbnih blokova nukleinskih kiselina. NTP su nukleozidio (nukleozidne nukleobaze , sa ribozom ili dezoksiribozom), koje su | fosforilizirane. Zbog fosforilacije, NTP se također nazivaju i nukleotidi. [1][2][3]
U širem smislu termin nukleozid, a posebno skraćenica NTP s odnosi na obje klase nukleotida: ribonukleozide i dezoksiribonukleozide.
U užem smislu , posebno skraćenica NTP, odnosi se samo na ribonukleozide. Odgovarajući dezoksiribonukleozidi se skraćeno označavaju sa kao dNTP.
Nastanak[uredi | uredi izvor]
Dezoksiribonucleozidi se formiraju u ćeliji , kao energetski bogati spojeva iz 2'-dezoksribonukleotid-5'-monofosfata, u dvije uzastopne fosforilacije sa ATP kao donorom fosfatne grupe.
Biološki značaj[uredi | uredi izvor]
Dok je dNTP značajan samo u sintezu nukleinskih kiselina (naprimjer replikaciju DNK), ribonukleozidi se koriste u sintezi obje klase nukleinskih kiselina se koriste (naprimjer, za transkripciju.), kao i u generalnom energetskom bilansu žive ćelije. Najvažnija količina energije u metabolizmu dolazi od ribonukleozida adenozin trifosfata (ATP).
Klase[uredi | uredi izvor]
Postoje dvije prirodne klase nukleinskih kiselina (dezoksiribonukleinska i ribonukleinska kiseline), odnosno odgovarajkući dezoksiribonukleozidi (dNTPs) i ribonukleozidi.
Prirodni dezoksiribonukleozid trifosfati[uredi | uredi izvor]
- Dezoksiadenozin trifosfat (dATP)
- Dezoksicitidin trifosphat (dCTP)
- Dezoksiguanozin trifosfat (dGTP)
- Dezoksitimidin trifosfat (dTTP)
Prirodni ribonukleozid trifosfati[uredi | uredi izvor]
- Adenozin trifosfat (ATP)
- Citidin trifosfat (CTP)
- Guanozin trifosfat (GTP)
- Uridin trifosfat (UTP)
Specijalni nukleozid trifosfati[uredi | uredi izvor]
- Dezoksiuridin trifosfat (dUTP): Koristiti se u in vitro eksperimentima, npr. PCR, mjesno-specifična mutagenaza.
- Didezoksiribonukleozid trifosfate (ddNTPs): Koristi se u sekvenciranju DNK. Prema Sangeru.
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
 |
Nucleoside na Wikimedia Commonsu. |
|
Deoxyribonucleoside na Wikimedia Commonsu. |
|
Ribonucleoside na Wikimedia Commonsu. |
- ^ Voet D., Voet J. G. Biochemistry, 3rd Ed.[publisher= Wiley. ISBN 978-0-471-19350-0.
- ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds. (2005). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo. ISBN 9958-9344-1-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Kapur Pojskić L. (2014). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo. ISBN 978-9958-9344-8-3.