Idi na sadržaj

Operacija "Althea" (EUFOR)

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
(Preusmjereno sa Operacija Altea (EUFOR))
Snage Evropske unije za Bosnu i Hercegovinu
Amblem EUFOR-a.
Aktivnaod 2. decembra 2004.
Osnovana2. decembar 2004.
VrstaKomanda
Dio Evropska unija
NadimakEUFOR, Operacija Althea
Boje  plava
  žuta
  bijela
Komandanti
KomandantRumunija General-major
Florin-Marian Barbu
Zamjenik komandantaItalija Brigadni general
Lorenzo Dal Maso
Načelnik štabaAustrija Brigadni general
Herbert Sailer
Komandni narednikRumunija Četni vodnik-major
Ilie Fratoștițeanu

Operacija Althea, formalno Snage Evropske unije za Bosnu i Hercegovinu (EUFOR), vojno je raspoređivanje u Bosni i Hercegovini radi nadgledanja vojne implementacije Dejtonskog sporazuma.[1] Nasljednik je NATO-ovog SFOR-a i IFOR-a. Tranzicija iz SFOR-a u EUFOR uglavnom je bila promjena imena i komandanata: 80% trupa je ostalo na mjestu.[2] Zamijenio je SFOR 2. decembra 2004.

U Bosni i Hercegovini trenutno se nalazi oko 1.100 vojnika EUFOR-a, koji su raspoređeni u više gradova u oba entiteta. Prisustvo strane vojske u BiH dio je već ranije odobrene misije u Bosni i Hercegovini uz odobrenje institucija u BiH, ali i Vijeća sigurnosti Ujedinjenih nacija.[3]

Opći aspekti

[uredi | uredi izvor]

Civilnu implementaciju Dejtonskog sporazuma provodi Ured visokog predstavnika.

Komandant EUFOR-a je rumunski general-major Florin-Marian Barbu.[4] Za ovu misiju, Vojni štab Evropske unije koristi Vrhovni štab savezničkih snaga u Evropi (SHAPE) kao Operativni štab EU (OHQ) i radi preko zamjenika vrhovnog komandanta savezničkih snaga za Evropu, evropskog oficira.

EUFOR je preuzeo sve misije SFOR-a, osim lova na osobe optužene od strane Tribunala za ratne zločine, posebno Radovana Karadžića, bivšeg predsjednika Republike Srpske, i Ratka Mladića, njihovog bivšeg vojnog generala, koji je ostao misija za NATO kroz NATO štab u Sarajevu.[2][5] EUFOR ima policijske dužnosti protiv organiziranog kriminala, za koji se vjeruje da je povezan sa osumnjičenim ratnim zločincima.[6] Radio je sa Policijskom misijom Evropske unije u Bosni i Hercegovini i bosanskohercegovačkom policijom. Specijalni predstavnik Evropske unije u Bosni i Hercegovini EUFOR-u daje političke smjernice o vojnim pitanjima s lokalnom političkom dimenzijom.

Od februara 2023, ukupne broj snaga EUFOR-a je oko 1.000 vojnika iz 22 države, uključujući zemlje članice EU i „zemlje koje doprinose vojnicima“ (TCC), koje nisu članice EU, prisutne su unutar EUFOR-a (Albanija, Austrija, Belgija, Bugarska, Čile, Češka, Francuska, Njemačka, Grčka, Mađarska, Irska, Italija, Nizozemska, Poljska, Portugal, Sjeverna Makedonija, Rumunija, Slovačka, Slovenija, Španija, Švedska, Švicarska i Turska).[7] Ujedinjeno Kraljevstvo je 18. decembra 2020. označilo kraj svog 16-godišnjeg doprinosa EUFOR-u, nakon Brexita.[8]

Od početka 2021. osoblje EUFOR-a su baze koje uključuju:

Operacija Althea u Bosni i Hercegovini dugi niz godina djeluje nepromijenjeno kada se radi o stavu vezanom za jedinstvenu političku i vojnu snagu. S ciljem provedbe Dejtonskog sporazuma u Bosni i Hercegovini, i osiguranja poštivanja teritorijalnog integriteta Bosne i Hercegovine, od početka 2022. zabilježen je i dolazak novih 500 pripadnika.[10]

Doprinosne države

[uredi | uredi izvor]

Ukupno 23 države trenutno doprinose operaciji, od kojih su 18 članice EU. Četiri države povukle su se iz operacije.[1]

Države članice Evropske unije

[uredi | uredi izvor]
Država NATO Snage Ref.
Austrija Ne 221 [11]
Belgija Da 1
Bugarska Da 10 [12]
Češka Da 2 [13]
Francuska Da 250 [14]
Grčka Da 2 [15]
Irska Ne 7 [16]
Italija Da 4 [17]
Mađarska Da 30 [18]
Nizozemska Da 160 [19][20]
Njemačka Da 50 [21]
Poljska Da 39 [22]
Portugal Da 1
Rumunija Da 39 [23]
Slovačka Da 40 [24]
Slovenija Da 9 [25]
Španija Da 4 [26]
Švedska Da 2
18 16 871

Države nečlanice Evropske unije

[uredi | uredi izvor]
Država NATO Snage Ref.
Albanija Da 1 [27]
Čile Ne 15 [28]
Sjeverna Makedonija Da 3 [29]
Švicarska Ne 26 [30]
Turska Da 150 [31]
5 3 195

Države koje su se povukle iz operacije

[uredi | uredi izvor]
Država EU NATO Godina povlačenja Ref.
Estonija Da Da 2012.
Finska Da Da 2018. [32]
Luksemburg Da Da 2013.
Ujedinjeno Kraljevstvo Ne Da 2020. [8][33]

Komandanti

[uredi | uredi izvor]
# Čin Ime i prezime Mandat
Od Do Trajanje
1. General-major Ujedinjeno Kraljevstvo David Leakey 2. decembar 2004. 6. decembar 2005. 1 godina i 5 dana
2. Italija Gian Marco Chiarini 6. decembar 2005. 5. decembar 2006. 1 godina
3. Kontraadmiral Njemačka Hans-Jochen Witthauer 5. decembar 2006. 4. decembar 2007.
4. General-major Španija Ignacio Martín Villalaín 4. decembar 2007. 4. decembar 2008.
5. Italija Stefano Castagnotto 4. decembar 2008. 3. decembar 2009.
6. Austrija Bernhard Bair 4. decembar 2009. 6. decembar 2011. 2 godine i 3 dana
7. Austrija Robert Brieger 6. decembar 2011. 3. decembar 2012. 363 dana
8. Austrija Dieter Heidecker 3. decembar 2012. 17. decembar 2014. 2 godine i 15 dana
9. Austrija Johann Luif 17. decembar 2014. 24. mart 2016. 2 godine i 98 dana
10. Austrija Friedrich Schrötter 24. mart 2016. 28. mart 2017. 1 godina i 5 dana
11. Austrija Anton Waldner 28. mart 2017. 28. mart 2018. 1 godina
12. Austrija Martin Dorfer 28. mart 2018. 26. juni 2019. 1 godine i 91 dan
13. Austrija Reinhard Trischak 26. juni 2019. 14. januar 2021. 1 godina 203 dana
14. Austrija Alexander Platzer 14. januar 2021. 20. januar 2022. 1 godina i 7 dana
15. Austrija Anton Wessely 20. januar 2022. 18. januar 2023. 364 dana
16. Austrija Helmut Habermayer 18. januar 2023. 22. januar 2024. 1 godina i 5 dana
17. Mađarska László Sticz 22. januar 2024. 21. januar 2025. 1 godina
18. Rumunija Florin-Marian Barbu 21. januar 2025. trenutno 84 dana

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b "European Union Force in BiH - Mission Background". www.euforbih.org. Pristupljeno 22. 1. 2025.
  2. ^ a b "EU troops prepare for Bosnia swap". BBC. 23. 10. 2004.
  3. ^ "EUFOR-ovi vojnici na ulicama bh. gradova: Šta to suštinski znači". www.klix.ba (jezik: hrvatski). Pristupljeno 7. 3. 2022.
  4. ^ "General László Sticz predao dužnost komandanta EUFOR-a svom nasljedniku". radiosarajevo.ba. 21. 1. 2025. Pristupljeno 2. 2. 2025.
  5. ^ "Archived copy". Arhivirano s originala, 23. 11. 2007. Pristupljeno 5. 12. 2007.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
  6. ^ Evans, Michael (29. 11. 2004). "EU force to take on pimps, drug barons and smugglers". The Times. Arhivirano s originala, 11. 10. 2020. Pristupljeno 13. 1. 2007.
  7. ^ "EUFOR Fact Sheet – Countries of EUFOR". EUFOR. Arhivirano s originala, 18. 7. 2011. Pristupljeno 1. 2. 2008.
  8. ^ a b "European Union Force in BiH – United Kingdom ends contribution to EU Mission". www.euforbih.org. Pristupljeno 18. 6. 2024.
  9. ^ "European Union Force in BiH - EUFOR LOT Houses". euforbih.org. Pristupljeno 15. 5. 2024.
  10. ^ "Evropska unija će vojno sarađivati samo na nivou BiH". balkans.aljazeera.net. Pristupljeno 7. 3. 2022.
  11. ^ Einsatzzahlen österreichischen Streitkräfte, retrieved 28 March 2018.
  12. ^ Einsatzzahlen bulgarische Streitkräfte, retrieved 14 March 2017.
  13. ^ Einsatzzahlen tschechische Streitkräfte na Wayback Machine (archived 31. 5. 2018.), retrieved 28 September 2016.
  14. ^ Wolska, Anna (12. 4. 2024). "Po NATO teraz UE zwiększy swoją wojskową obecność w Bośni i Hercegowinie". www.euractiv.pl (jezik: poljski). Pristupljeno 9. 8. 2024.
  15. ^ Einsatzzahlen griechische Streitkräfte, retrieved 28 September 2016.
  16. ^ "Overseas Deployments". www.military.ie (jezik: engleski). Pristupljeno 9. 8. 2024.
  17. ^ Einsatzzahlen italienische Streitkräfte, retrieved 28 September 2016.
  18. ^ Einsatzzahlen ungarische Streitkräfte, retrieved 14 March 2017.
  19. ^ "A look at the Defence news 2 – 8 October - News item - Defensie.nl". english.defensie.nl (jezik: engleski). 11. 10. 2023. Pristupljeno 9. 8. 2024.
  20. ^ "Netherlands to deploy 160 soldiers for peacekeeping mission in Bosnia". anews (jezik: engleski). Pristupljeno 9. 8. 2024.
  21. ^ "EUFOR Althea: Bundeswehr trägt weiter zu Frieden und Stabilität bei". www.bmvg.de (jezik: njemački). 11. 5. 2024. Pristupljeno 15. 5. 2024.
  22. ^ Einsatzzahlen polnische Streitkräfte, retrieved 28 September 2016.
  23. ^ Einsatzzahlen rumänische Streitkräfte na Wayback Machine (archived 18. 2. 2016.), retrieved 28 September 2016.
  24. ^ Einsatzzahlen slowakische Streitkräfte, retrieved 14 March 2017.
  25. ^ Einsatzzahlen slowenische Streitkräfte, retrieved 28 September 2016.
  26. ^ Einsatzzahlen spanische Streitkräfte, retrieved 14 March 2017.
  27. ^ Einsatzzahlen albanische Streitkräfte Arhivirano 27. 5. 2024. na Wayback Machine, retrieved 28 September 2016.
  28. ^ Einsatzzahlen chilenische Streitkräfte, retrieved 28 September 2016.
  29. ^ http://www.euforbih.org/eufor/index.php/eufor-news/latest-news/2071-visit-to-eufor-by-minister-of-defence-of-former-yugoslav-republic-of-macedonia-fyrom Einsatzzahlen mazedonische Streitkräfte
  30. ^ Einsatzzahlen Schweizer Streitkräfte na Wayback Machine (archived 27. 9. 2016.), Swiss Peace Support, retrieved 28 September 2016.
  31. ^ Einsatzzahlen türkische Streitkräfte, retrieved 28 March 2018.
  32. ^ "Finland discontinues its participation in the EUFOR ALTHEA operation". maavoimat.fi. Pristupljeno 18. 6. 2024.
  33. ^ "Ministry of Defence Sarajevo - GOV.UK". www.gov.uk. Arhivirano s originala, 13. 6. 2014.

Literatura

[uredi | uredi izvor]

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]
Commons logo
Commons logo
Commons ima datoteke na temu: Operacija "Althea" (EUFOR)
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Operacija_%22Althea%22_(EUFOR)&oldid=3681950"