Patricia Neal
Patricia Neal | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | Patsy Louise Neal 20. januar 1926. |
| Smrt | 8. august 2010 (84 godine) |
| Godine aktivnosti | 1945–2010. |
| Supružnik/ci | Roald Dahl (1953; razvod 1983) |
Patricia Neal bila je američka glumica u pozorištu i na ekranima. Poznata je, između ostalih uloga, po ulozi udovice iz Drugog svjetskog rata "Helen Benson" u filmu Dan kad je Zemlja stala (1951), radijskoj novinarci "Marcie Jeffries" u A Face in the Crowd (1957), bogatoj matroni "Emily Eustace Failenson" u Doručku kod Tiffanyja (1961), i ulozi domačice u filmu Had (1963) (za koju je dobila Oscara za najbolju glumicu). Također je bila matrijarh u televizijskom filmu The Homecoming: A Christmas Story (1971); njena uloga "Olivije Volton" ponovo je postavljena za seriju koju je inspirisala, The Waltons. Glavna zvijezda 1950-ih i 1960-ih, bila je dobitnica Oscara, Zlatnog globusa, Nagrade "Tony" i dvije filmske nagrade Britanske akademije, a bila je nominirana za tri Emmy nagrade.
Rani život i obrazovanje
[uredi | uredi izvor]Rođen je u Packardu, okrug Whitley, Kentucky, u porodici Williama Burdette Neala i Eure Mildred (rođene Petrey) Neal. Imala je dvoje braće i sestara.[1][2]
Neal je odrasla u Knoxvilleu, Tennessee, gdje je pohađala srednju školu,[3] i studirala dramu na Northwesternu, gdje je bila članica društva Pi Beta Phi. Na Northwesternu je krunisana kao kraljica nastavnog programa na takmičenju ljepote u kampusu. Napustila je Northwestern nakon što su je skauti talenata uvjerili da ode u New York.[4]
Karijera
[uredi | uredi izvor]Svoj prvi posao dobila je u New Yorku kao asistentica u broadwayskoj produkciji drame Johna Van Drutena The Voice of the Turtle. Zatim se pojavila u filmu Another Part of the Forest (1946) Lillian Hellman, osvojivši 1947. Nagradu "Tony" za najbolju glumicu u predstavi, u prvoj dodjeli nagrada Tony.[1]
Debitirala je na filmu s Ronaldom Reaganom u John Loves Mary, nakon čega je uslijedila još jedna uloga s Reaganom u The Hasty Heart, a zatim The Fountainhead (sve 1949.). Snimanje posljednjeg filma poklopilo se s njenom aferom s oženjenim kolegom, Garyjem Cooperom, s kojim je ponovo radila u Bright Leaf (1950).
Glumile je s Johnom Garfieldom u The Breaking Point (1950), u Danu kada je Zemlja stala (1951) s Michaelom Renniejem i u Operation Pacific (također 1951) s John Wayneom u glavnoj ulozi. Doživjela je nervni slom otprilike u to vrijeme, nakon što je prekinula vezu s Cooperom, i napustila Hollywood, vraćajući se na Broadway 1952. radi oživljavanja predstave The Children's Hour. Godine 1955. glumila je u filmu Edith Sommer "A Roomful of Roses", koju je postavio Guthrie McClintic.
.jpg)
Dok je bila u New Yorku, postala je članica Actors Studioa. Na osnovu veza s drugim članovima, kasnije je glumila u filmu A Face in the Crowd (1957, u režiji Elia Kazana), predstavi The Miracle Worker (1959, u režiji Arthura Penna), filmu Doručak kod Tiffanyja (1961) i filmu Hud (1963), u režiji Martina Newa Rimana. U istom periodu, pojavila se na televiziji u epizodi serije The Play of the Week (1960), sa glumačkom postavom kojom dominira Actors Studio, u dvostrukoj biblioteci Augusta Strindberga,[5] i u britanskoj produkciji Clifforda Odetsa Sukob u noći (1959), u kojoj je glumio jedan od članova prve generacije, Actors Studio, Nehemiah Persoff.[6]
_2.jpg)
Oscara za najbolju glumicu dobila je za ulogu u Hud (1963),[7] zajedno sa Paul Newmanom. Kada je film prvobitno objavljen, bilo je predviđeno da će ona biti nominirana u kategoriji sporednih glumica, ali kada je počela skupljati nagrade, uvijek su bile za najbolju glumicu, od njujorških filmskih kritičara, Nacionalnog odbora za reviziju i BAFTA nagradu Britanske akademije za filmsku i televizijsku umjetnost.
Ponovo se ujedinila sa Johnom Wayneom u filmu Prva pobjeda (1965) Otta Premingera, osvojivši svoju drugu nagradu BAFTA. Njen slijedeći film je bio The Subject Was Roses (1968), za koji je bila nominovana za Oscara. Glumila je kao matrijarh u televizijskom filmu The Homecoming: A Christmas Story (1971), koji je inspirisao televizijsku seriju The Waltons; za svoj nastup osvojila je Zlatni globus. U intervjuu za Arhiv američke televizije iz 1999, kreator Waltonsa Earl Hamner rekao je da on i producenti nisu sigurni da li će joj zdravlje omogućiti da se posveti rasporedu sedmičnih televizijskih serija; pa su umjesto toga postavili Michaelu Learnedu za ulogu Olivije Walton. Neal je glumila umiruću majku udovicu koja pokušava pronaći dom za svoje troje djece u epizodi NBC-jeve Male kuće u preriji koja je emitirana 1975.
Pojavila se u nizu televizijskih reklama 1970-ih i 1980-ih, posebno za lijek protiv bolova Anacin i Maxim instant kafu.
Igrala je naslovnu ulogu u filmu Roberta Altmana Cookie's Fortune (1999). Radila je na filmu Silvane Vienne Beyond Baklava: The Fairy Tale Story of Sylvia's Baklava (2007), glumeći sebe u dijelovima dokumentarca koji govore o alternativnim načinima za okončanje nasilja u svijetu. Iste godine kada je film izašao, dobila je jednu od dvije godišnje dodjeljene nagrade za životno djelo na SunDeis Film Festivalu u Walthamu, Massachusetts. (Roy Scheider, nominirani za nagradu Akademije, dobio je drugu.)
Nakon što je osvojila nagradu Tony u njihovoj inauguracijskoj godini (1947.) i na kraju postao posljednji preživjeli dobitnik te prve ceremonije, Neal se često pojavljivala kao prezenter u kasnijim godinama. Njen originalni Tony je izgubljen, pa ju je iznenađujuće zamijenio Bill Irwin kada su 2006. trebali uručiti nagradu Tony za najbolju glavnu glumicu u predstavi Cynthia Nixon. U aprilu 2009. Neal je dobila nagradu za životno djelo od WorldFest Houston povodom debija njenog filma, Flying By. Dugo godina je glumila u predstavama Theatre at Sea/Sail With the Stars Philipa Langnera u Theatre Guildu. U svojim posljednjim godinama pojavljivala se u brojnim zdravstvenim spotovima.[8]
Ušla je u Američku pozorišnu kuću slavnih 2003.[9] Bila je subjekt britanske televizijske emisije This Is Your Life 1978. kada ju je iznenadio Eamonn Andrews na koktelu u londonskom Park Laneu.
Smrt
[uredi | uredi izvor]Umrla je u svom domu u Edgartownu, Martha's Vineyard, Massachusetts, 8. augusta 2010. od raka pluća. Imala je 84 godine.[10]
Filmografija
[uredi | uredi izvor]Film
[uredi | uredi izvor]| Godina | Film | Uloga | Bilješke |
|---|---|---|---|
| 1949. | John Loves Mary | Mary McKinley | |
| The Fountainhead | Dominique Francon | ||
| It's a Great Feeling | Glumi sebe | ||
| The Hasty Heart | Sestra Parker | ||
| 1950. | Bright Leaf | Margaret Jane Singleton | |
| The Breaking Point | Leona Charles | ||
| Three Secrets | Phyllis Horn | ||
| 1951. | Operation Pacific | Poručnik Mary Stuart | |
| Raton Pass | Ann Challon | ||
| Dan kad je Zemlja stala | Helen Benson | ||
| Week-End with Father | Jean Bowen | ||
| 1952. | Diplomatic Courier | Joan Ross | |
| Washington Story | Alice Kingsley | ||
| Something for the Birds | Anne Richards | ||
| 1954. | Stranger from Venus | Susan North | |
| La tua donna | Grofica Germana De Torri | ||
| 1957. | A Face in the Crowd | Marcia Jeffries | |
| 1961. | Doručak kod Tiffanyja | Gđa. Emily Eustace "2E" Failenson | |
| 1963. | Hud | Alma Brown | Oscar za najbolju glavnu žensku ulogu BAFTA za najbolju stranu glavnu žensku ulogu |
| 1964. | Psyche 59 | Alison Crawford | |
| 1965. | Prva pobjeda | Poručnica Maggie Haynes | BAFTA za najbolju stranu glavnu žensku ulogu |
| 1968. | The Subject Was Roses | Nettie Cleary | Nominirana—Oscar za najbolju glavnu žensku ulogu |
| 1971. | The Night Digger | Maura Prince | |
| 1973. | Baxter! | Dr. Roberta Clemm | |
| Happy Mother's Day, Love George | Cara | ||
| 1975. | Hay que matar a B. | Julia | |
| 1977. | Nido de Viudas | Lupe | |
| 1979. | The Passage | Gđa. Bergson | |
| 1981. | Ghost Story | Stella Hawthorne | |
| 1989. | An Unremarkable Life | Frances McEllany | |
| 1999. | Cookie's Fortune | Jewel Mae "Cookie" Orcutt | |
| 2009. | Flying By | Margie |
Televizija
[uredi | uredi izvor]| Godina | Projekat | Uloga | Bilješke |
|---|---|---|---|
| 1954. | Goodyear Playhouse | Epizoda: "Spring Reunion" | |
| 1958. | Suspicion | Paula Elgin | Epizoda: "Someone Is After Me" |
| 1957–1958. | Playhouse 90 | Rena Menken Margaret |
Epizoda: "The Gentleman from Seventh Avenue" Epizoda: "The Playroom" |
| 1954–1958 | Studio One in Hollywood | Caroline Mann Miriam Leslie |
Epizoda: "Tide of Corruption" Epizoda: "A Handful of Diamonds" |
| 1958. | Pursuit | Mrs. Conrad | Epizoda: "The Silent Night" |
| 1959. | Rendezvous | Kate Merlin | Epizoda: "London-New York" |
| Clash by Night | Mia Wilenski | ||
| 1960. | The Play of the Week | Ljubavnica Grace Wilson |
Epizoda: "Strindberg on Love" Epizoda: "The Magic and the Loss" |
| 1961. | Special for Women: Mother and Daughter | Ruth Evans | |
| 1962. | Drama 61-67 | Beebee Fenstermaker | Epizoda: "Drama '62: The Days and Nights of Beebee" |
| Checkmate | Fran Davis | Epizoda: "The Yacht-Club Gang" | |
| The Untouchables | Maggie Storm | Epizoda: "The Maggie Storm Story" | |
| Westinghouse Presents: That's Where the Town Is Going | Ruby Sills | ||
| Winter Journey | Georgie Elgin | ||
| Zero One | Margo | Epizoda: "Return Trip" | |
| 1963. | Ben Casey | Dr. Louise Chapelle | Epizoda: "My Enemy Is a Bright Green Sparrow" |
| Espionage | Jeanne | Epizoda: "The Weakling" | |
| 1971 | The Homecoming: A Christmas Story | Olivia Walton | Zlatni globus za najbolju glavnu žensku ulogu u TV seriji - drama Nominovana—Primetime Nagrada "Emmy" za najbolju glavnu glumicu u miniseriji ili filmu |
| 1972. | Circle of Fear | Ellen Alexander | Epizoda: "Time of Terror" |
| 1974. | Kung Fu | Sara Kingsley | Epizoda: "Blood of Dragon" |
| Things in Their Season | Peg Gerlach | ||
| 1975. | Eric | Lois Swensen | TV film |
| Mala kuća u preriji | Julia Sanderson | Epizoda: "Remember Me" | |
| Movin' On | Maddie | Epizoda: "Prosperity #1" | |
| 1976. | The American Woman: Portraits of Courage | ||
| 1977. | Tail Gunner Joe | Senatorica Margaret Chase Smith | Nominovana—Primetime Nagrada "Emmy" za najbolju sporednu glumicu u humorističkoj seriji |
| 1978. | A Love Affair: The Eleanor and Lou Gehrig Story | Gđa Gehrig | |
| The Bastard | Marie Charboneau | ||
| 1979. | All Quiet on the Western Front | Paulova majka | Nominovana—Primetime Nagrada "Emmy" za najbolju sporednu glumicu u u miniseriji ili filmu |
| 1984. | Glitter | Madame Lil | Epizoda: "Pilot" |
| Love Leads the Way: A True Story | Gđa Frank | TV movie | |
| Shattered Vows | Sestra Carmelita | TV movie | |
| 1990. | Caroline? | Gđica Trollope | TV movie |
| Ubojstvo, napisala je | Milena Maryska | Epizoda: "Murder in F Sharp" | |
| 1992. | A Mother's Right: The Elizabeth Morgan Story | Antonia Morgan | |
| 1993. | Heidi | Baka |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Aston-Wash, Barbara; Pickle, Betsy (8. 8. 2010). "Knoxville friends mourn loss of iconic actress Patricia Neal". Knoxnews.com. Arhivirano s originala, 16. 8. 2010. Pristupljeno 8. 8. 2010.
- ^ Pylant, James (2010). "Patricia Neal's Deep Roots in the Bluegrass State". GenealogyMagazine.com. Arhivirano s originala, 13. 9. 2010. Pristupljeno 1. 9. 2010.
- ^ John Shearer, Famous alumni from Knoxville High School, Knoxville News Sentinel, May 28, 2010.
- ^ Canning Blackwell, Elizabeth (10. 3. 2013). "Reel Life". northwestern.edu. University Archives. Pristupljeno 14. 10. 2019.
- ^ ""Play of the Week" Strindberg on Love (TV Episode 1960)". IMDb. 25. 2. 1960.
- ^ Tom Goldie: "Tom Goldie's Telenews: Steel on Your Screen," The Times (Tuesday, July 7, 1959), p. 8. "Producer John Jacobs had a hard time filling the role of the husband. He wanted Ernest Borgnine, or Karl Malden, or Anthony Quinn, but none of them was available. Then he saw Persoff playing a featured role in the film, Al Capone, and promptly invited him to come over from America specially for Clash by Night.
- ^ Bernstein, Adam (10. 8. 2010). "Patricia Neal dies: Oscar winning star of 'Hud' was 84". The Washington Post. Pristupljeno 20. 7. 2014.
- ^ "Danamar Productions". Arhivirano s originala, 17. 5. 2014. Pristupljeno 9. 10. 2010.
- ^ "Theater honors put women in the spotlight". Pittsburgh Post-Gazette. Arhivirano s originala, 4. 3. 2016. Pristupljeno 13. 2. 2014.
- ^ "Actress Patricia Neal dies at age 84". NPR. 9. 8. 2010. Pristupljeno 9. 8. 2010.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
- Patricia Neal na IMDb-ju
Normativna kontrola  |
|
|---|
- Oscar za najbolju glavnu žensku ulogu
- BAFTA za najbolju glavnu glumicu
- Članci s pogrešnim identifikatorom NLP
- Rođeni 1926.
- Umrli 2010.
- Biografije, Packard (Kentucky)
- Američke glumice
- Dobitnici Nagrade nacionalnog filmskog saveza SAD za najbolju žensku ulogu
- Nagrada "Tony" za najbolju glavnu žensku ulogu u predstavi