Nukleinske kiseline

Nukleinske kiseline su makromolekule koje učestvuju u pohrani, prijenosu i ekspresiji genetičke informacije. To su linearni polimeri koji se sastoje od različitih nukleotida, poredanih u genetički predodređenom slijedu koji je nosioc njihove uloge informacijskih makromolekula.

Nukleotidi su međusobno povezani preko fosfatne grupe. Do uspostavljanja tzv. 3', 5' fosfodiesterske veze dolazi reakcijom kondenzacije hidroksilnih grupa na suprotnim krajevima nukleotida. Sinteza zahtijeva energiju (nukleotidi u reakciju stupaju kao nukleozid-trifosfati) i informaciju (genetski određeni slijed koji čini postojeća molekula DNK). Nukleotidi se prepoznaju po principu sparivanja baza i vežu s obzirom na poredak komplemenata u predlošku.

Nukleinske kiseline se razlikuju po hemizmu i ulozi u ćeliji. Dva osnovna tipa su:

• DNK (deoksiribonukleinska kiselina) – sadrži deoksiribozu, spremište je genetičke informacije, uglavnom sadržana u jezgri
• RNK (ribonukleinska kiselina) – sadrži ribozu, učestvuje u ekspresiji informacija tokom sinteze proteina, stvara se u jezgri
  • mRNK (glasnička RNK) – u jezgri učestvuje u transkripciji genskog koda, potom se kroz jezgrinu ovojnicu premješta u citoplazmu, gdje učestvuje u procesu translatacije
  • rRNK (ribosomska RNK) – uz ribozomske proteine je sastavni dio ribosoma
  • tRNK (transportna RNK) – ima ulogu prijenosnika aminokiselina do ribozoma gdje gradi polipeptidni lanac