Henry Stuart

Henrik Stuart
Supružnik	Marija I
Djeca	Jakov VI
Dinastija	Stuart
Otac	Matthew Stuart, 4. grof od Lennoxa
Majka	Margaret Douglas
Rođenje	7. decembar 1545
Smrt	10. februar 1567 Edinburgh

Henrik Stuart (7. decembar 1545 - 10. februar 1567), poznat kao Lord Darnley, bio je kralj Škota kao muž Marije Stuart. Prije braka sa Marijom I nosio je titulu vojvode od Albanya.

Život u Engleskoj

Rođen je 1545. godine u Engleskoj, gdje je njegov otac, Matej Stewart, živio u egzilu kod Elizabete I. Njegova majka je bila Margaret Douglas, kćerka Margarete Tudor i njenog drugog supruga, te je Henrik preko nje držao visoko mjesto u nasljednom nizu za engleski tron. Ovo porijeklo, kao i ono preko Jakova II, činilo ga je rođakom svoje žene i mogućim nasljednikom škotskog trona.

Kada je imao devetnaest godina, Elizabeta I je dozvolila Henriku da prati oca na njegovom putovanju u Škotsku.

Brak sa kraljicom

Brak između Henrika i tri godine starije kraljice sklopljen je 29. jula 1565. godine u Edinburghu, iz čisto političkih razloga; Henrik je bio katolik kao i ona, te je svojim pravom na englesku krunu jačao njeno vlastito. Istog dana Marija je Henriku dala titulu kralja Škota, ali nikakve pravne kraljevske ovlasti uz nju. Ova unija je bila velika prijetnja Elizabeti I, budući da su i Marija i Henrik držali jako pravo na njen tron, a pored toga bili katolici. Njihov brak nije razbjesnio samo Elizabetu, već i Marijinog vanbračnog polubrata, Jamesa Scotta (Džejms Skot), koji je zajedno sa ostalim protestantima digao otvorenu pobunu protiv nje.

Marija je ubrzo zanijela i 19. juna 1566. godine rodila sina, budućeg Jakova VI Škotskog i I Engleskog.

Raspad braka

Marija I i Henrik Stuart

Brak Henrika i Marije ubrzo se pokazao velikim neuspjehom; Henrik je bio kralj na papiru, ali Marija se potrudila da nikada ne dođe do ovlasti koje je želio. Bio je nepopularan kod plemstva, prilično nezreo devetnaestogodišnjak i imao je problema sa ovisnošću o alkoholu. Tokom braka postajao je sve zahtjevniji i ljubomorniji. Njegova ljubomora na Davida Rizzioa, kraljičinog ličnog sekretara, završila je Rizziovim ubistvom u martu 1566. godine pred očima same Marije, koja je tada bila u visokoj trudnoci. Henrik je odmah izdao svoje saučesnike i supruzi tvrdio da nije imao ništa sa Rizziovim ubistvom, ali time je samo zadobio nepovjerenje i prezir plemstva.

Razvod između kraljevskog para je bio predložen nakon manje od godinu dana bračnog života. Marija nije pristajala na ovu opciju, ne samo zato što joj to vjera nije dopuštala, već i zato što bi njen položaj razvedene vladarice bio vrlo slab i nasljedno pravo njenog sina upitno. Marija se od tog trenutka počela zbližavati sa Jamesom Hepburnom, koji tada počinje planirati zavjeru protiv Henrika.

Smrt

Skica Kirk o' Fielda nakon ubistva Henrika Stuarta

Činilo se da se odnos Marije i Henrika počeo popravljati kada se on razbolio početkom 1567. godine, moguće od boginja ili sifilisa. . Marija ga je posjetila u Kirk o' Fieldu, u kući u kojoj se liječio, u noći 9. februara. Međutim, samo nekoliko sati nakon što je napustila kuću dogodila se snažna eksplozija. Tijela Henrika i njegovog sluge pronađena su u dvorištu kuće sljedeći dan, što je navelo na pomisao da je Henrik bio upozoren na mogući atentat, te da je izbjegao eksploziju i bio zadavljen nakon što je izašao iz kuće.

Za ubistvo Henrika optužena je Marija i njen budući suprug, James Hepburn. Sumnja da je naručila ubistvo muža bit će jedan od glavnih uzroka Marijinog prisilnog odricanja krune polovinom 1567. godine. Naslijedit će je sin kojeg je imala sa Henrikom, preko kojeg je on predak svih englesko-škotskih i britanskih vladara. Istraga koju je provela Elizabeta nakon što je zatvorila Mariju dovela je do otkrića osam pisama od Marije upućenih Hepburnu, iz kojih je bilo zaključeno da je Marija bila upoznata sa Hepburnovim planovima. Današnji historičari se slažu da su pisma bila podmetnuta i da današnje kopije nisu autentične.

Vanjski linkovi

• Detaljni osvrt na ubistvo Henrika Stuarta