Tektonika ploča

Najvažnije Zemljine litosferne ploče

Datoteka:Tectonic plates Serret.png

Tectonics plates (preserved surfaces) Mappamundi

Tektonika ploča je geološka teorija koja objašnjava pomicanje Zemljine kore velikih razmjera. Teorija uključuje te ujedno i zamjenjuje stariju hipotezu pomicanja kontinenata, koja datira iz prve polovine 20. vijeka, te koncept širenja morskog dna razvijen tokom 1960-ih.

Vanjski dio Zemlje se sastoji od dva sloja: vanjskog sloja, koji se naziva litosfera, a obuhvaća koru i čvrsti gornji dio plašta, dok se ispod litosfere nalazi astenosfera. Iako u čvrstom stanju, astenosfera ima relativno nisku viskoznost i posmičnu snagu te se stoga u geološkoj vremenskoj skali može ponašati kao tečnost. Ispod astenosfere se nalazi krući donji plašt, čije je fazno stanje posljedica ne manjih temperatura, već visokog pritiska.

Litosfera je razlomljena u tzv. litosferne ploče (tektonske ploče). Postoji sedam glavnih i još znatno manjih ploča. Litosferne ploče plove na astenosferi. Postoje tri tipa granica među pločama: konvergentne granice, divergentne granice i transformni rasjedi. Potresi, vulkanska aktivnost, izdizanje planinskih lanaca te oblikovanje okeanskih jaruga se pojavljuje duž granica ploča. Bočno se pomicanje ploča obično odvija brzinama od 0.66 do 8.50 centimetara godišnje.