Dezoksiribonukleinska kiselina

Struktura molekule DNA

Dezoksiribonukleinska kiselina - DNK - je materija specifična za svaku živu jedinku na planeti. Ona je osnovna materija naslijeđa - prenošenja osobina sa roditelja na potomke.Smještena je unutar ćelijskog jezgra u strukturnim jedinicama zvanim hromosomi. Na svakom od hromozoma se nalazi jedan specifičan dio koji se naziva Gen. Svaki gen definiše jednu od osobina kod čovjeka, koju je naslijedio od svojih roditelja.

Karakteristike molekule DNK

Dužina ukupne DNK u jednoj ćeliji se kod čovjeka procijenjuje na 174 cm. Sama DNK je građena od specifičnih supstanci. DNK čine dezoksiriboza, ortofosforna kiselina i jedna heterociklična baza. Struktura koju sačinjavajau ove tri komponente naziva se Nukleotid.

DNA je spiralizovana, ima dva lanca, a na svakom od tih lanaca su "nanizani" nukleotidi, po principu komplementarnosti heterocikličnih baza. Heterocoklične baze, koje su dio nukleotida, podijeljene su prema svojim hemijskim specifičnostima na purinske baze i pirimidinske baze. U purinske baze spadaju adenin i guanin, a u pirimidinske spadaju citozin, timin i uracil (uracil je dio RNK). Sistem komplementarnosti se zasniva na spajanju jedne purinske sa jednom pirimidinskom bazom, vezajući tako DNK u dvolančanu spiralnu strukturu. U dvostrukom lancu DNK se spajaju Adenin-Timin i Guanin-Citozin.

Evo jednog primjera.

---A-T---
---T-A---
---T-A---
---G-C---
---G-C---
---C-G---
---T-A---
---G-C---

Ovakva jedna specifična sekvenca čini genetički kod, koji će svojim ispoljavanjem na organizmu dati određenu osobinu. Dakle, gen je jedna precizna sekvenca kombinacija nukleotida koja određuje određenu osobinu kod organizma. Svaki se gen nalazi na određenom, njemu specifičnom mjestu na posebnom hromosomu, na DNA. To DNA čini osnovnom naslijednom makrostrukturom.

Također pogledajte

• Biologija
• Genetika