Christoph Willibald Gluck

Christoph Willibald

Christoph Willibald Gluck (Erasbach, 2. juli 1714. - Beč, Novembar 1787.), njemački kompozitor i dirigent.

Biografija

Christoph Willibald Ritter von Gluck potiče iz narodnih slojeva. Rođen je (1714.) u Erasbachu, Njemačka. Mladost dobrim dijelom (od 1717.) proveo u Českoj,gdje je u gradu Chomutov, u isusovačkoj gimnaziji dobio prvu pouku iz muzike. 1731. godine prelazi u Prag, gdje se 1731. upisao na filozofski fakultet. 1735. (ili 1736.god.) nalazi se u Beču gdje je upoznao lombardskog kneza Melzija, koji ga je poveo u Italiju, u Milano, gdje je učio kompoziciju kod G. B. Sammartinija. 1745. Gluck ide u London. 1752. nastanio se u Beču gdje je i umro u novembru 1787. od drugog srčanog udara.

Djela

Italija

1737. Gluck dolazi u Milan i u klasi je G. B. Sammartinija. Treba napomenuti da Sammartini nije bio primarno kompozitor opere, već duhovne muzike i simfonija. Međutim, kako je operska scena u Milanu bila u stalnom razvoju, Gluck je uspio napraviti saradnju sa jednom operskom kućom - Regio Ducal Teatro - gdje je 26. decembra 1741.god. izvedena njegova prva opera Artaserse. Baš tom operom je otvoren Milanski Karneval 1741.godine i za naredna četiri Karnevala napisao je po jednu operu, a u mnogima se pojavljuje kastrat Giovanni Carestini. Gluck je takodje pisao i opere za druge gradove u sjevernoj Italiji - Torino i Veneciju - gdje je 1744. izvedena opera Ipermestra. Skoro sve opere iz ovog razdoblja Gluck je napisao na Metastasijeve tekstove uprkos tome što se pjesniku nije sviđao Gluckov muzički stil.

Putovanja: 1745. - 1752.

1745. Gluck prihvata ponudu da bude kompozitor u Londonskom Kraljevskom Pozorištu. Dvije londonske opere (La caduta de'giganti i Artamene) izvedene su 1746. i sadržale su dosta posuđenih detalja iz prethodnih radova. U Londonu je takodje napisao i šest trio-sonata. Svakako ne treba izostaviti to da je on bio u Londonu konstantno izložen Hendlovoj muzici koja je imala veliki uticaj na Gluckov stil. 1747. takodje piše i operu La caduta de'giganti and Artamene koja je doživjela veliki uspjeh. 1750. godine Gluck je opet u Pragu. 1752. piše operu La clemenza di Tito. Za Praški Karneval 1750.god. piše operu Ezio (na Metastasijevc tekst).

Beč

1752. godine Gluck se nastanio u Beču i postaje kapelmajstor. Tada je napisao Le Cinesi za festival 1754. i La Danza za rođendan Leopolda II.

Gluck se potom okreće ka komičnoj operi i piše Don Juan u saradnji sa koreografom Gasparom Angolinijem. Vrhunac Gluckove komične opere jeste La rencontre imprévue (ne očekivani gost), 1746.

Reforma opere

Gluck je vidio velike nedostatke u tadašnjoj operi seriji i komičnoj operi. Milsio je da su daleko otišle od onoga što bi opera trebala biti. Opera je izgledala neprirodno; u operi seriji se nalazilo, po njegovom mišljenju, previše nekih ekstremnih efekata, a sadržaj je bio neinteresntan i pre-plastičan. Takodje su glasovi solista vrlo često toliko bili izukrašavani da se originalna melodija nije mogla više prepoznati. Komična opera je izgubila svoju nekadašnju svježinu, a šale u njoj su postale "istrošene" ili dosadne. Gluck je želio vratiti operu svojim prvobitnim vrijednostima pa tako vratiti fokus na ljudsku dramu i strasti, i vratiti normalan odnos izmedju riječi i muzike. Prvi rezultat novog Gluckovog razmišljanja jeste balet Don Juan.

5. oktobra 1762. je izvedena opera Orfej i Euridika (Orfeo ed Euridice), prva reformistička opera. Tekst je Ranieri d´ Calzibigija, plesove je aranžirao Gasparo Angiolini a glavnu ulogu je tumačio kastrat Gaetano Guadagni - sve su to osobe koje su snažno podržavale Gluckove reformističke ideje. Sljedeće opere su Alceste (1767.) i Paride ed Elena (Paris i Helena) (1770.), također na Calzibigijev tekst.

Pariz

Gluck počinje polako da širi svoje ideje i po Francuskoj. 1770. potpisuje ugovor za upravnika Pariške Opere. Prvo prikazuje svoju operu Ifigenija na Aulidi(Iphigénie en Aulide) čija je premijera (19. aprila 1774.) izazvala velike kontraverzije i skoro rat u muzičkom svijetu. Tada oni koji su se protivili tadašnjem Glukovom stavu su pozvali Niccolo Puccinnija da bi on pokazao kakva bi opera zapravo trebala biti. Tada se formiraju dvije grupe - Glukisti (oni koji su podržavali Glucka) i Pičinisti (oni koji su bili uz Puccinnija). Sami kompozitori nisu imali međusobnih polemika.

2. avgusta 1774. je izvedena opera Orfej i Euridika, prerađena za francuski jezik i sa transponovanjem iz kastratskog registra u tenor. Gluck je sada bolje primljen u pariškoj publici. U ovo vrijeme on dosta putuje izmedju Pariza i Beča. 23. aprila 1776. izvedena je i oprera Alceste na francuskom jeziku.

Gluck također piše opere Armide (1770.), Ifigenija na Tauridi (Iphigénie en Tauride) (1779.) i Echo et Narcisse (1779.).

Kanije 1784. je sa velikim uspjehom izvedena i opera Journal de Paris u saradnji sa Antonio Salierijem; međutim, nakon premijere je i sam Gluck priznao da je ova opera u svari većinom samo Salieriovo djelo.

Posljednje godine

U Beču je Gluk napisao još nekoliko djela od manje važnosti. 1781. se izvodi Ifigenija na Tauridi na Njemačkom jeziku.

15. novembra 1787. godine je doživio drugi srčani udar i nekoliko dana kasnije je preminuo.

Popis scenskih djela

• Artaserse, Milan 26 Decembar 1741
• Demetrio, Venecija 2 Maj 1742
• Demofoonte, Milan 6 Januar 1743
• Tigrane, Crema 26 Septembar 1743
• Sofonisba (or Siface), Milan 18 Januar 1744
• La finta schiava Venecija 13 Maj 1744
• Ipermestra, Venecija 21 Novembar 1744
• Poro, Torino 26 Decembar 1744
• Ippolito, Milan 31 Januar 1745
• La caduta de' Giganti Haymarket Theatre, London 7 Januar 1746
• Artamene, Haymarket Theatre, London 4 Mart 1746
• Le nozze d'Ercole e d'Ebe Pillnitz 29 Jun 1747
• La Semiramide riconosciuta, Aachen 5 Maj 1748
• La contesa de' Numi Charlottenburg 9 April 1749
• Ezio Prag 26 Decembar 1749
• Issipile Prag 1751-1752
• La clemenza di Tito, Napulj 4 Novembar 1752
• Le Cinesi, Beč, 24 Septembar 1754
• La Danza, Beč, 5 Maa 1755
• L'innocenza giustificata, Vienna, 8 December 1755
• Antigono, Rim, 9 Februar 1756
• Il rè pastore, Beč, 8 Decembar 1756
• La fausse esclave, Beč, 8 Januar 1758
• L'ile de Merlin, ou Le monde renversé, Beč, 3 October 1758
• La Cythère assiégée, Beč, early 1759
• Le diable à quatre, ou La double métamorphose 1759
• L'arbre enchanté, ou Le tuteur dupé 1759
• L'ivrogne corrigé, Beč, April 1760
• Tetide, Vienna, 10 Octobar 1760
• Don Juan (ballet), Beč, 17 October 1761
• Le cadi dupé, Beč, 9 Decembar 1761
• Orfeo ed Euridice, Beč 5 Octobar 1762, revised Paris 2 August 1774, Note
• Il trionfo di Clelia, Bolonja, 14 Maj 1763
• La rencontre imprévue, Beč, 7 Januar 1764
• Il Parnaso Confuso, Beč, 24 Januar 1765
• Telemaco, o sia l'isola di Circe, Beč, 30 Januar 1765
• La Corona (unperformed, planned for 4 Octobar 1765)
• Il Prologo, 1767 (introductory music for an opera by Traetta)
• Alceste, Beč 26 Decembar 1767, revised Paris 23 April 1776, Note
• Le Feste d'Apollo, Parma, 24 Avgust 1769
• Paride ed Elena, Vienna 3 Novembar 1770
• Iphigénie en Aulide, Pariz 19 April 1774, Note
• Armide, Pariz 23 Septembar 1777, Note
• Iphigénie en Tauride, Pariz 18 Maj 1779
• Echo et Narcisse, Pariz 24 Septembar 1779, Note

Reference

• Josip Andreis - Historija muzike (1969.)
• Ovaj članak sadrži i materijal iz Wikipedije na Engleskom jeziku.