Rumunija

Rumunija România
Zastava Grb
Himna: "Deşteaptă-te, române!" ("Probudite se, Rumuni")
Položaj Rumunije na karti Položaj Rumunije
Glavni grad		Bukurešt 44°25′N 26°06′E
Službeni jezik		rumunski
Državno uređenje		Republika
• Predsjednik		Traian Băsescu
• Premijer		Victor Ponta
Zakonodavstvo
Nezavisnost
• Priznato		13. juli 1878.
Površina
• Ukupno		238.392 km² km2 (82)
• Vode (%)		3.0
Stanovništvo
• Ukupno		19.599.506 (50)
• Gustoća		82/km2
BDP (PKM)		2010
• Ukupno		$254 160 biliona
• po stanovniku		$11 860
Gini (2008)		32
HDI (2010)		▲ 0,767 (visok)
Valuta		Lev (RON)
Vremenska zona		EET (UTC+2) - ljeti EEST (UTC+3)
Topografija
• Najviša tačka		Moldoveanu 2 544 m
• Najveća rijeka		Dunav ? km
Pozivni broj		+40
Internetska domena		.ro

Rumunija (na rumunskom, România) je država na jugoistoku Evrope. Graniči se sa Ukrajinom i Moldavijom na sjeveroistoku, Mađarskom i Srbijom na zapadu i Bugarskom na jugu. Rumunija izlazi na Crno more nevelikom obalom. Ime Rumunija dolazi od imena grada Rima (Roma) ili od imena Istočnog rimskog carstva, i ukazuje na ovu teritoriju kao rimsku koloniju. U kasnoj antici, na latinskom se Carstvo zvalo Romania. Zvanični jezik Rumunije je rumunski.

Historija

Dačane su pobjedili Rimljani 106. godine, što je označilo početak stalnih invazija na Rumuniju, iako su vladari dopuštali veliki stepen autonomije.

U srednjem vijeku, Rumuni su živjeli u tri odvojene države: Vlaškoj, Moldaviji i Transilvaniji. Prve dvije su bile pod uticajem Otomanskog carstva, ali sa određenim stepenom autonomije, dok je treća pripadala Mađarskoj, također dosta autonomna, a kasnije i Austro-Ugarskoj.

Savremena Rumunija je nastala kada su se države Moldavija i Vlaška ujedinile 1859. i postale nezavisne 1877. Država je proširena nakon Prvog svjetskog rata kada su Transilvanija, Bukovina i Besarabija pripojene Rumuniji.

Dijelovi Rumunije su pripojeni Sovjetskom Savezu 1940. koji su danas većinom dijelovi Moldavije, a mali dio tih teritorija danas pripada Ukrajini. Nakon Drugog svjetskog rata, Rumunija je postala socijalistička država pod pritiskom Sovjetskog Saveza.

Nakon dugih decenija, vlast predsjednika Nikolaja Čaušeskua (Nicolae Ceauşescu) se završila ustankom krajem 1989., iako se i danas bivši komunisti, kao reformisani socijaldemokrati, i danas nalaze u demokratski izabranim vladama.

Vlada

Rumunija je demokratska republika. Zakonodavna grana Rumunije vlasti čini dva vijeća, Senat (Senat) sa 140 senatora i Vijeće zastupnika (Camera Deputaţilor) sa 345 poslanika. Članovi oba vijeća se biraju na neposrednim izborima svake četiri godine.

Predsjednik, glava izvršne vlasti, se također bira neposrednim glasanjem na period od pet godina (do 2004. se birao na četiri godine). Predsjednik daje mandat premijeru koji predlaže ministre, koje imenuje parlament.

Političke podjele

Rumunija je podeljena u 41 judeţe ili okruga i teritoriju grada Bukurešt (Bucureşti) – glavnog grada. Plitea

Geografija

Veliki dio granice Rumunije sa Srbijom i Bugarskom čini rijeka Dunav. U Dunav se također ulijeva i Prut koji čini granicu sa Moldavijom.

Karpati dominiraju zapadnim dijelovima Rumunije, sa vrhovima koji dosežu i do 2500 metara, sa najvišim vrhom Moldoveanu (Moldoveanu) visine 2544 metra.

Najveći gradovi su glavni grad Bukurešt (Buchureşti), zatim Brašov (Braşov), Temišvar (Timişoara), Kluž-Napoka (Cluj-Napoca), Konstanca (Constanţa), Krajova (Craiova) i Jaši (Iaşi).

Privreda

Nakon raspada Sovjetskog Bloka u periodu 1989.-91., Rumunija je ostala sa zastarjelom industrijom i industrijskim i proizvodnim kapacitetima koji uopće ne odgovaraju uvjetima i potrebama zemlje.

U februaru 1997., u Rumuniji počinje detaljna makroekonomska stabilizacija i strukturalna reforma, ali u tom periodu tranzicije dolazi do čestih zaustavljanja i nastavljanja reformi koji ne doprinose brzom oporavku zemlje. Program restruktuiranja podrazumjeva postavljanje na noge i prodaju velikih industrijskih postrojenja i promjene u poljoprivrednom i finansijskom sektoru.

Rumunija nestabilna ekonomska situacija se ipak mijenja u makoroekonomski stabilnu, sa velikim privrednim rastom i sve manjom nezaposlenošću.

Rumunija je postigla sporazum sa MMF-om u augustu 2004. o kreditu od 547 miliona $, ali dobijanje druge tranše je odgođeno za oktobar jer postoje neslaganja u budžetskim rashodima zemlje.

2002. i 2003. godina su uspješne ekonomske godine sa rastom BNP-a od 4.5 % godišnje. U prvoj polovini 2004. godine, rast je bio čak 6.6 % što je najveći rast u regionu, a u 2005. se predviđa da će biti 7-8 %. Prosječna bruto plaća u Rumuniji (za april 2004.) je 8.292.762 leja (oko 200 eura) i u porastu je u odnosu na prethodni mjesec za 7.8 %. Prosječna plaća početkom 2004. godine je bila 5.969.555 leja.

Nezaposlenost u Rumuniji je u 2004. pala na 6.2 %, što je čak vrlo malo u odnosu na neke zemlje zapadne Evrope.

Decembra 1999., Rumunija je pozvana da počne pregovore o pridruživanju EU, u koju će najvjerovatnije stupiti, zajedno sa Bugarskom, 2007. godine.

Stanovništvo

• Etničke zajednice (procjena za 2002.):
  • Rumuni 89,5%
  • Mađari 6,6%
  • Romi 2,5%
  • Ukrajinci 0,3%
  • Nijemci 0,3%
  • Rusi 0,2%
  • Turci 0,2%
  • Srbi 0,1 %
  • ostali 0,3%

• Vjeroispovjesti (procjena za 2002.):
  • Pravoslavci (svih denominacija) 87%
  • Protestanti 6.8%
  • Rimokatolici 5.6%
  • ostali (uglavnom Muslimani) 0.4%
  • neizjašnjeni 0.2%

Zvanični jezik Rumunije je rumunski (Limbă Româna ili samo Româna), romanski jezik iz italske podgrupe indoevropskih jezika.

Također pogledajte

• Giurtelecu Şimleului

Vanjski linkovi

• Zvanični sajt Rumunske vlade (engleski)
• Rumunsko Predsjedništvo (engleski)
• Rumunski Senat
• Camera Deputaţilor (donji dom Parlamenta)
• Ministarstvo Turizma
• Duh Rumunije – putovanja, slike, zvuci
• Rumunski novac
• Turistički vodič kroz Rumuniju na Wikitravel