Razlika između verzija stranice "Narodnooslobodilačka borba Jugoslavije"

Narodnooslobodilačka borba
Narodnooslobodilačka borba
Drugi svjetski rat
Datum	1941 – 1945
Lokacija	Jugoslavija
Sukobljene strane
Partizani; SSSR ; Kraljevina Bugarska (1944-45)	Sile osovine:; Treći reich; Kraljevina Italija (1941-43); Mađarska (1941-44); Kraljevina Bugarska (1941-44); Albanija (1941-44); Nezavisna država Hrvatska; Nedićeva Srbija; Kraljevina Crna Gora; Četnici
Komandanti
Josip Broz Tito; Milovan Đilas; Aleksandar Ranković; Kosta Nađ; Peko Dapčević; Koča Popović; Petar Drapšin; Svetozar Vukmanović Tempo; Arso Jovanović; Sava Kovačević †	Maximilian von Weichs; Alexander Löhr; Edmund Glaise von Horstenau; Mario Roatta; Ante Pavelić; Dido Kvaternik; Milan Nedić; Kosta Pećanac; Sekule Drljević; Leon Rupnik; Draža Mihailović; Ilija Trifunović-Birčanin; Dobroslav Jevđević
Vojne jedinice
800 000 (1945)	321 000; 262 000
Žrtve
350,000 ubijenih; 400,000+ ranjenih	24 267 ubijenih; 12 060 nedostaje ; Najmanje 150 000 ubijenih, 200 000 ranjenih, 300 000 zarobljenih; 166 000 ubijenih, 100 000 zarobljenih

Pregled historije

[pregledana izmjena]

← Starija izmjena Novija izmjena →

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Verzija na dan 26 decembar 2013 u 13:55

Na području koje je godine 1941. pripadalo Kraljevini Jugoslaviji, kao i na područjima sa južnoslavenskim stanovništvom koja su bila u sastavu Italije (Istra, Rijeka, Kvarner i grad Zadar) te nakon rata pripojena Drugoj Jugoslaviji, razvio se 1941.-1945. godine Narodnooslobodilački rat uz sudjelovanje širih slojeva stanovništva, a na poticaj i pod kontrolom Komunističke partije Jugoslavije. Rat je odnio brojne žrtve, ali je donio pobjedu antifašističkim snagama.

Pojam narodnooslobodilački rat odnosi se na borbu protiv stranih zavojevača i za društvenu preobrazbu u nekim zemljama Evrope i Azije tokom Drugog svjetskog rata (uključujući i Jugoslaviju), te na antikolonijalnu borbu naroda Azije i Afrike nakon toga. Odnosi se na borbu koja nije uperena samo protiv stranih zavojevača, nego istovremeno stremi bitnom društvenom i političkom preobražaju (revoluciji), te tokom borbe gradi svoje paralelne organe vlasti.

U slučaju Jugoslavije, KPJ, iako je svoje namjere iz taktičkih razloga često prikrivala, od početka ustanka imala je za cilj ne samo borbu protiv okupatora i njegovih domaćih pomagača (tzv. kvislinzi i kolaboracionisti), nego i osvajanje političke vlasti i socijalističku revoluciju u skladu sa komunističkom ideologijom, koju su prihvaćale stranke članice Komunističke internacionale.

U doba komunističke vlasti Socijalističke Jugoslavije, termin "narodnooslobodilački rat" imao je naravno apriorno pozitivno značenje, a socijalistička revolucija smatrala se epohalnim historijskim progresom koji se ne može dovesti u sumnju. Danas, iste termine možemo koristiti bez ocjenjivanja, pozitivnog ili negativnog, imajući u vidu ono što se zaista događalo i namjere ključnih sudionika. Objektivno, možemo govoriti o historijskim dešavanjima koja nazivamo "Narodnooslobodilački rat" (NOR) za vrijeme Drugog svjetskog rata, te socijalistička revolucija za vrijeme rata i poslije njega, a da su pri tome mogući različiti stavovi o tome da li je to bilo dobro ili loše (ili djelomično dobro, a djelomično loše).

Iako većina svjetskih i domaćih historičara smatra Narodnooslobodilačku borbu jednom od najvećih borbi Drugog svjetskog rata, neonacistički, ustaški, četnički i slični pokreti je često pokušavaju ocrniti i prikazati kao negativnu.

Terminologija

Kada se u doba komunističke vlasti 1945.-1990. pisalo o Narodnooslobodilačkom ratu na području Jugoslavije, redovno se koristilo veliko početno slovo: Narodnoooslobodilački rat i kratica NOR.

Komunistička partija Jugoslavije koristila je taj termin od početka ustanka, 1941. Pojam Narodnoslobodilačka borba uglavnom se koristio kao sinonim; može se reći da je "borba" širi pojam od "rat". Borci NOR-a nazivaju se općim imenom partizani. Često se koristila proširena sintagma Narodnooslobodilački rat i socijalistička revolucija.

Reference

^ Perica, Vjekoslav (2004). Balkan Idols: Religion and Nationalism in Yugoslav States. str. 96. ISBN 0195174291. Nepoznati parametar |publish/er= zanemaren (pomoć)
^ Tomasevich 2001, p. 255.
^ Vucinich, Wayne S. (1974). "Yugoslav Resistance in the Second World War: The Continued Debate". Reviews in European History. 1 (2): 274. In September 1943, the total strength of the armed forces of the Independent State of Croatia (regular army and Ustashe militia) was about 262,000 officers and men. Nepoznati parametar |month= zanemaren (pomoć)
^ Tomasevich 1969, p. 120.
^ Feldgrau.com

[perica-1] Perica, Vjekoslav (2004). Balkan Idols: Religion and Nationalism in Yugoslav States. str. 96. ISBN 0195174291. Nepoznati parametar |publish/er= zanemaren (pomoć)

[2] Tomasevich 2001, p. 255.

[3] Vucinich, Wayne S. (1974). "Yugoslav Resistance in the Second World War: The Continued Debate". Reviews in European History. 1 (2): 274. In September 1943, the total strength of the armed forces of the Independent State of Croatia (regular army and Ustashe militia) was about 262,000 officers and men. Nepoznati parametar |month= zanemaren (pomoć)

[4] Tomasevich 1969, p. 120.

[5] Feldgrau.com

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Red 9: / Red 9: @@
 | rezultat       =
 | posjed         =
-| strana1        = [[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Jugoslavenski partizani|Partizani]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Soviet Union.svg|20px|border]] [[Savez sovjetskih socijalističkih republika|SSSR]] <br/>[[Datoteka:Flag of the Bulgarian Homeland Front.svg|20px|border]] [[Kraljevina Bugarska]] <small>(1944-45)</small>
+| strana1        = [[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Jugoslavenski partizani|Partizani]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Soviet Union.svg|20px|border]] [[Savez sovjetskih socijalističkih republika|SSSR]] <br/>[[Datoteka:Flag of the Bulgarian Homeland Front.svg|20px|border]] [[Kraljevina Bugarska]] <small>(1944-45)</small>
 | strana2        = '''[[Sile osovine]]''':<br/>[[Datoteka:Flag of Nazi Germany (1933-1945).svg|20px|border]] [[Treći reich]]<br/>[[Datoteka:Flag of Italy (1861-1946).svg|20px|border]] [[Kraljevina Italija (1861–1946)|Kraljevina Italija]] <small>(1941-43)</small><br/>[[Datoteka:Flag of Hungary (1920–1946).svg|20px|border]] [[Mađarska]] <small>(1941-44)</small><br/>[[Datoteka:Flag of Bulgaria.svg|20px|border]] [[Kraljevina Bugarska]] <small>(1941-44)</small><br/>[[Datoteka:Flag of German occupied Albania.svg|20px|border]] [[Albanija]] (1941-44)<br/>[[Datoteka:Flag of Croatia Ustasa.svg|20px|border]] [[Nezavisna država Hrvatska]]<br/>[[Datoteka:Flag of Serbia (1941-1944).svg|20px|border]] [[Nedićeva Srbija]]<br/>[[Datoteka:Flag of Montenegro (1941-1944).svg|20px|border]] [[Kraljevina Crna Gora]]<br/>[[Datoteka:Chetniks Flag.svg|20px|border]] [[Četnici]]
 | strana3        =
-| komandant1     = [[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Josip Broz Tito]]<br/>[[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Milovan Đilas]]<br/>[[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Aleksandar Ranković]]<br/>[[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Kosta Nađ]]<br/>[[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Peko Dapčević]]<br/>[[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Koča Popović]]<br/>[[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Petar Drapšin]]<br/>[[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Svetozar Vukmanović Tempo]]<br/>[[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Arso Jovanović]]<br/>[[Datoteka:Yugoslav Partisans flag 1945.svg|20px|border]] [[Sava Kovačević]] †
+| komandant1     = [[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Josip Broz Tito]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Milovan Đilas]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Aleksandar Ranković]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Kosta Nađ]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Peko Dapčević]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Koča Popović]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Petar Drapšin]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Svetozar Vukmanović Tempo]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Arso Jovanović]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Democratic Federal Yugoslavia.svg|20px|border]] [[Sava Kovačević]] †
 | komandant2     = [[Datoteka:Flag of Nazi Germany (1933-1945).svg|20px|border]] [[Maximilian von Weichs]]<br/>[[Datoteka:Flag of Nazi Germany (1933-1945).svg|20px|border]] [[Alexander Löhr]]<br/>[[Datoteka:Flag of Nazi Germany (1933-1945).svg|20px|border]] [[Edmund Glaise von Horstenau]]<br/>[[Datoteka:Flag of Italy (1861-1946).svg|20px|border]] [[Mario Roatta]]<br/>[[Datoteka:Flag of Croatia Ustasa.svg|20px|border]] [[Ante Pavelić]]<br/>[[Datoteka:Flag of Croatia Ustasa.svg|20px|border]] [[Dido Kvaternik]]<br/>[[Datoteka:Flag of Serbia (1941-1944).svg|20px|border]] [[Milan Nedić]]<br/>[[Datoteka:Chetniks Flag.svg|20px|border]] [[Kosta Pećanac]]<br/>[[Datoteka:Flag of Montenegro (1941-1944).svg|20px|border]] [[Sekule Drljević]]<br/>[[Datoteka:Flag of the Slovene Home Guard.svg|20px|border]] [[Leon Rupnik]]<br/>[[Datoteka:Chetniks Flag.svg|20px|border]] [[Draža Mihailović]]<br/>[[Datoteka:Chetniks Flag.svg|20px|border]] [[Ilija Trifunović-Birčanin]]<br/>[[Datoteka:Chetniks Flag.svg|20px|border]] [[Dobroslav Jevđević]]
 | komandant3     =