Razlika između verzija stranice "Populacija"
| [nepregledana izmjena] | [nepregledana izmjena] |
No edit summary |
mNo edit summary |
||
| Red 1: | Red 1: | ||
'''Populacija''' je osnovna [[biologija|biološka]] jedinica grupne promjenljivosti – prirodni oblik postojanja praktično svih [[vrsta]] živih bića i osnovna cjelina [[evolucija|evolucijskih]] procêsâ. Zanemarujući rijetke izuzetke, populacija se, u [[biologija|biološkom]] smislu, definiše kao prostorno i vremenski ograničena grupa istovrsnih [[organizam|organizama]] koji su primarno povezani [[eprodukcija|reprodukcijskim]] odnosima. Potrebno je, međutim, istaknuti da u primjeni na izvjesne posebne primjere ova opća definicija nailazi na određene poteškoće. |
'''Populacija''' je osnovna [[biologija|biološka]] jedinica grupne promjenljivosti – prirodni oblik postojanja praktično svih [[vrsta]] živih bića i osnovna cjelina [[evolucija|evolucijskih]] procêsâ. Zanemarujući rijetke izuzetke, populacija se, u [[biologija|biološkom]] smislu, definiše kao prostorno i vremenski ograničena grupa istovrsnih [[organizam|organizama]] koji su primarno povezani [[eprodukcija|reprodukcijskim]] odnosima. Potrebno je, međutim, istaknuti da u primjeni na izvjesne posebne primjere ova opća definicija nailazi na određene poteškoće. |
||
Savremena nauka populacije opisuje sa dva osnovna polazišta – u [[biologija|biološkom]] i [[statistika|statističkom]] smislu. [[Biologija|Biološki]] gledano, populaciju možemo shvatiti kao prostorno i vremenski relativno jasno ograničen sistem sklapanja reproduktivnih veza. Uobičajeno je da se takve grupe [[jedinka|jedinki]] označavaju terminom |
Savremena nauka populacije opisuje sa dva osnovna polazišta – u [[biologija|biološkom]] i [[statistika|statističkom]] smislu. [[Biologija|Biološki]] gledano, populaciju možemo shvatiti kao prostorno i vremenski relativno jasno ograničen sistem sklapanja reproduktivnih veza. Uobičajeno je da se takve grupe [[jedinka|jedinki]] označavaju terminom ''[[lokalna populacija]]''. |
||
Kada je riječ o [[čovjek|ljudskim]] populacijama, s obzirom na stupanj zatvorenosti lokalne populacije, odnosno zavičajne vezanosti i migracijske aktivnosti stanovništva, postoje značajne razlike između seoskih (''ruralnih'') i gradskih (''urbanih'') sredina. Tako, naprimjer, u različitim dijelovima svijeta, susrećemo gotovo apsolutno zatvorene ruralne populacije, tj. takve lokalne populacije u kojima je ogromna većina do sada registrovanih brakova sklopljena među osobama iste zavičajne pripadnosti. Takve ljudske grupe mogu biti primjer biološki tipičnih populacija. Istovremeno, u urbanom [[stanovništvo|stanovništvu]] je veoma teško definirati granice lokalne populacije. Praktično, ona je difuzno uklopljena u sistem populacija određenih užih i širih regiona. Na taj način postoji [[teorija|teorijska]] mogućnost održavanja reproduktivnih veza među svim dijelovima svjetskog stanovništva, pa se [[biologija|biološki]] pojam populacije može odnositi i na cjelokupno [[čovječanstvo]]. Ovaj termin, uostalom, i potiče od latinske riječi ''populus'' (= narod) i u tom smislu se veoma često upotrebljava.<ref>Rischer C. E., Easton T. A. ( 19956): Focus on human biology. HarperCollins College Publishers, New York, ISBN 0-06-501796-X.</ref><ref>Hadžiselimović R. (2005): Bioantropologija – Biodiverzitet recentnog čovjeka. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-2-6.</ref> |
Kada je riječ o [[čovjek|ljudskim]] populacijama, s obzirom na stupanj zatvorenosti lokalne populacije, odnosno zavičajne vezanosti i migracijske aktivnosti stanovništva, postoje značajne razlike između seoskih (''ruralnih'') i gradskih (''urbanih'') sredina. Tako, naprimjer, u različitim dijelovima svijeta, susrećemo gotovo apsolutno zatvorene ruralne populacije, tj. takve lokalne populacije u kojima je ogromna većina do sada registrovanih brakova sklopljena među osobama iste zavičajne pripadnosti. Takve ljudske grupe mogu biti primjer biološki tipičnih populacija. Istovremeno, u urbanom [[stanovništvo|stanovništvu]] je veoma teško definirati granice lokalne populacije. Praktično, ona je difuzno uklopljena u sistem populacija određenih užih i širih regiona. Na taj način postoji [[teorija|teorijska]] mogućnost održavanja reproduktivnih veza među svim dijelovima svjetskog stanovništva, pa se [[biologija|biološki]] pojam populacije može odnositi i na cjelokupno [[čovječanstvo]]. Ovaj termin, uostalom, i potiče od latinske riječi ''populus'' (= narod) i u tom smislu se veoma često upotrebljava.<ref>Rischer C. E., Easton T. A. ( 19956): Focus on human biology. HarperCollins College Publishers, New York, ISBN 0-06-501796-X.</ref><ref>Hadžiselimović R. (2005): Bioantropologija – Biodiverzitet recentnog čovjeka. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-2-6.</ref> |
||
Verzija na dan 1 oktobar 2014 u 22:03
Populacija je osnovna biološka jedinica grupne promjenljivosti – prirodni oblik postojanja praktično svih vrsta živih bića i osnovna cjelina evolucijskih procêsâ. Zanemarujući rijetke izuzetke, populacija se, u biološkom smislu, definiše kao prostorno i vremenski ograničena grupa istovrsnih organizama koji su primarno povezani reprodukcijskim odnosima. Potrebno je, međutim, istaknuti da u primjeni na izvjesne posebne primjere ova opća definicija nailazi na određene poteškoće.
Savremena nauka populacije opisuje sa dva osnovna polazišta – u biološkom i statističkom smislu. Biološki gledano, populaciju možemo shvatiti kao prostorno i vremenski relativno jasno ograničen sistem sklapanja reproduktivnih veza. Uobičajeno je da se takve grupe jedinki označavaju terminom lokalna populacija.
Kada je riječ o ljudskim populacijama, s obzirom na stupanj zatvorenosti lokalne populacije, odnosno zavičajne vezanosti i migracijske aktivnosti stanovništva, postoje značajne razlike između seoskih (ruralnih) i gradskih (urbanih) sredina. Tako, naprimjer, u različitim dijelovima svijeta, susrećemo gotovo apsolutno zatvorene ruralne populacije, tj. takve lokalne populacije u kojima je ogromna većina do sada registrovanih brakova sklopljena među osobama iste zavičajne pripadnosti. Takve ljudske grupe mogu biti primjer biološki tipičnih populacija. Istovremeno, u urbanom stanovništvu je veoma teško definirati granice lokalne populacije. Praktično, ona je difuzno uklopljena u sistem populacija određenih užih i širih regiona. Na taj način postoji teorijska mogućnost održavanja reproduktivnih veza među svim dijelovima svjetskog stanovništva, pa se biološki pojam populacije može odnositi i na cjelokupno čovječanstvo. Ovaj termin, uostalom, i potiče od latinske riječi populus (= narod) i u tom smislu se veoma često upotrebljava.[1][2]
U standardnom statističkom smislu, bilo koju grupu slučajno ili selektivno posmatranih ljudi (proučavani uzorak) možemo nazvati populacijom. Rezultate takvih zapažanja i analiza treba, međutim, jasno razlučiti od odgovarajućih podataka reprezentativnog karaktera i, po mogućnosti, povezati ih sa stvarnim ili mogućim stanjem u prirodnom sistemu reproduktivnih odnosa. Kako u biološkom tako i u statističkom smislu, pod populacijom se podrazumijeva i svjetsko stanovništvo (pučanstvo) u cjelini ili u određenim područjima; (de)populacijom se, također, označavaju i procesi naseljavanja, odnosno raseljavanja posmatranih regiona i rasta sveukupnog čovječanstva ili njegovih pojedinih dijelova.
Reference
- ^ Rischer C. E., Easton T. A. ( 19956): Focus on human biology. HarperCollins College Publishers, New York, ISBN 0-06-501796-X.
- ^ Hadžiselimović R. (2005): Bioantropologija – Biodiverzitet recentnog čovjeka. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-2-6.