Razlika između verzija stranice "Smeđi patuljak"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
m Bot: de:Brauner Zwerg je dobar članak.; kozmetičke promjene |
|||
| Red 1: | Red 1: | ||
[[Datoteka: |
[[Datoteka:Symbolic depiction of a tight planetary system (inspired by the discovery of Cha-110913-773444) (2).jpg|desno|250px|mini|Smeđi patuljak i planete u njegovoj orbiti]] |
||
'''Smeđi patuljak''' je nebesko tijelo mnogostruko veće od [[planeta|planete]], ali ne dovoljno masivno da bi u svom središtu pokrenulo nuklearne reakcije. Za razliku od zvijezda koja energiju stvaraju fuzijom vodika i kasnije drugih elemenata, smeđi patuljci energiju sačinjavaju postupnim skupljanjem zbog jake gravitacione sile, uz potpuno vodljivu površinu i unutrašnjost bez hemijske diferencije po dubini. Na kraju, većina njih može ostvariti ograničenu fuziju, ovisno od mase. Takva tijela bi se mogla smatrati neuspjelim [[zvijezda]]ma, nedovoljne mase.<ref name="ENZYKLOPÄDIE WELTALL"> [[Linda K. Glover]], 2005 - DIE GROSSE NATIONAL GEOGRAPHIC ENZYKLOPÄDIE WELTALL,National Geographic Deutschland, Hamburg ISBN 3-937606-26-2 [[Njemački jezik|njem.]] </ref> |
'''Smeđi patuljak''' je nebesko tijelo mnogostruko veće od [[planeta|planete]], ali ne dovoljno masivno da bi u svom središtu pokrenulo nuklearne reakcije. Za razliku od zvijezda koja energiju stvaraju fuzijom vodika i kasnije drugih elemenata, smeđi patuljci energiju sačinjavaju postupnim skupljanjem zbog jake gravitacione sile, uz potpuno vodljivu površinu i unutrašnjost bez hemijske diferencije po dubini. Na kraju, većina njih može ostvariti ograničenu fuziju, ovisno od mase. Takva tijela bi se mogla smatrati neuspjelim [[zvijezda]]ma, nedovoljne mase.<ref name="ENZYKLOPÄDIE WELTALL"> [[Linda K. Glover]], 2005 - DIE GROSSE NATIONAL GEOGRAPHIC ENZYKLOPÄDIE WELTALL,National Geographic Deutschland, Hamburg ISBN 3-937606-26-2 [[Njemački jezik|njem.]] </ref> |
||
Verzija na dan 18 novembar 2014 u 17:33
_(2).jpg)
Smeđi patuljak je nebesko tijelo mnogostruko veće od planete, ali ne dovoljno masivno da bi u svom središtu pokrenulo nuklearne reakcije. Za razliku od zvijezda koja energiju stvaraju fuzijom vodika i kasnije drugih elemenata, smeđi patuljci energiju sačinjavaju postupnim skupljanjem zbog jake gravitacione sile, uz potpuno vodljivu površinu i unutrašnjost bez hemijske diferencije po dubini. Na kraju, većina njih može ostvariti ograničenu fuziju, ovisno od mase. Takva tijela bi se mogla smatrati neuspjelim zvijezdama, nedovoljne mase.[1]
Smatra se da je minimalna masa gasa potrebna za nukleranu reakciju oko 8 % mase Sunca. Smeđi patuljci su upravo ispod te granične mase, ali veće od onih gasovitih planeta. Masa smeđih patuljaka izražava se u masama planete Jupitera, tj. kao MJ. Približno imaju masu 10-70 puta veću od Jupitera te površinsku temperaturu od približno 750 do 2200 Kelvina. Spomenuta ograničena fuzija odvija se kod smeđih patuljaka čija je masa barem 13 MJ, kada se fuzionira deuterijum. Smeđi patuljci sa masom većom od 65 MJ također fuzioniraju litij.
Dijele se u nekoliko spektralnih razreda (M, L, T, Y).
Zanimljivo je kako ime je prečnik usporediv sa prečnikom planeta poput Jupitera. Zrače uglavnom u infracrvenom dijelu spektra. [1]
Prvi smeđi patuljak je Gliese 229B koji je otkriven 1995. [1]
Također pogledajte
Reference
- ^ a b c Linda K. Glover, 2005 - DIE GROSSE NATIONAL GEOGRAPHIC ENZYKLOPÄDIE WELTALL,National Geographic Deutschland, Hamburg ISBN 3-937606-26-2 njem.