Razlika između verzija stranice "Atina"

Uredi veze
Koordinate: 37°58′0″N 23°43′0″E / 37.96667°N 23.71667°E / 37.96667; 23.71667
S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
mNo edit summary
No edit summary
Red 1: Red 1:
{{Nedostaju izvori}}
{{Izmjene u toku}}
{{Izmjene u toku}}
{{Drugo značenje|Atena}}
{{Drugo značenje|Atena}}
Red 41: Red 40:
| bilješka =
| bilješka =
}}
}}
[[Datoteka:Parthenon from south.jpg|mini|Parthenon, Atina]]
[[Datoteka:Parthenon from south.jpg|mini|Partenon, Atina]]

'''Atina''' (grč. Αθήνα) jeste [[glavni grad|glavni]] i najveći grad u [[Grčka|Grčkoj]]. Atina dominira u regiji [[Atika (regija)|Atici]] i jedan je od najstarijih gradova svijeta, čija zapisana historija seže oko 3.400 godina u prošlost, a najranije dokazano prisustvo čovjeka u ovom području bilo je od 11. do 7. milenija p.n.e.<ref name="ethnosgr" /> Klasična Atina bio je moćni grad-država ([[polis]]) koji se razvio na osnovu razvoja pomorstva i obližnje luke [[Pirej]]. Ona je bila centar umjetnosti, nauke i [[filozofija|filozofije]], dom [[Platon]]ove Akademije i [[Aristotel]]ovog liceja,<ref name="yppogr" /><ref name="cnnworld" /> a općenito je smatraju "kolijevkom" Zapadne civilizacije i rodno mjesto [[demokratija|demokratije]],<ref name="ebcheck" /><ref name="bbccouk" /> uglavnom zbog utjecaja njenih kulturnih i političkih dostignuća tokom 5. i 4. vijeka p.n.e na ostatak tada poznatog [[Evropa|Evropskog kontinenta]].<ref name="encartamsn" /> Danas je to kosmopolitiska metropola, a moderna Atina je centar ekonomskog, finansijskog, industrijskog, političkog i kulturnog života Grčke. U jednoj studiji koju je objavio UBS 2012. Atina je svrstana na 39. mjesto najbogatijih svjetskih gradova po BDP-u računato po kupovnoj moći<ref name="purchpower" /> ali i 77. najskuplji grad na svijetu.<ref name="costsurv" />. Ime je dobila po grčkoj božici mudrosti, [[Atina (mitologija)|Atini]].
'''Atina''' (grč. Αθήνα) jeste [[glavni grad|glavni]] i najveći grad u [[Grčka|Grčkoj]]. Atina dominira u regiji [[Atika (regija)|Atici]] i jedan je od najstarijih gradova svijeta, čija zapisana historija seže oko 3.400 godina u prošlost, a najranije dokazano prisustvo čovjeka u ovom području bilo je od 11. do 7. milenija p.n.e.<ref name="ethnosgr" /> Klasična Atina bio je moćni grad-država ([[polis]]) koji se razvio na osnovu razvoja pomorstva i obližnje luke [[Pirej]]. Ona je bila centar umjetnosti, nauke i [[filozofija|filozofije]], dom [[Platon]]ove Akademije i [[Aristotel]]ovog liceja,<ref name="yppogr" /><ref name="cnnworld" /> a općenito je smatraju "kolijevkom" Zapadne civilizacije i rodno mjesto [[demokratija|demokratije]],<ref name="ebcheck" /><ref name="bbccouk" /> uglavnom zbog utjecaja njenih kulturnih i političkih dostignuća tokom 5. i 4. vijeka p.n.e na ostatak tada poznatog [[Evropa|Evropskog kontinenta]].<ref name="encartamsn" /> Danas je to kosmopolitiska metropola, a moderna Atina je centar ekonomskog, finansijskog, industrijskog, političkog i kulturnog života Grčke. U jednoj studiji koju je objavio UBS 2012. Atina je svrstana na 39. mjesto najbogatijih svjetskih gradova po BDP-u računato po kupovnoj moći<ref name="purchpower" /> ali i 77. najskuplji grad na svijetu.<ref name="costsurv" />. Ime je dobila po grčkoj božici mudrosti, [[Atina (mitologija)|Atini]].

Atina se smatra [[globalni grad|globalnim gradom]] zbog njenog geostrateškog položaja i njenog značaja u finansijama, medijama, umjetnosti, unutrašnjoj i međunarodnoj trgovini, kulturi, obrazovanju i [[turizam|turizmu]]. Ona je jedan od najvećih ekonomskih središta u [[Jugoistočna Evropa|Jugoistočnoj Evropi]] sa vrlo snažnim i velikim finansijskim sektorom a u njenoj blizini nalazi se i [[Pirej|najveća putnička luka]] u Evropi,<ref name="olpgr" /><ref name="maritime" /> i treća najveća na svijetu.<ref name="anekgr" /> Općina (odnosno Grad) Atina imala je 664.046 stanovnika (po podacima iz 2011,<ref name="census11"/> odnosno 796.442 u 2004.)<ref name="Athens view" /> unutar svojih administrativnih granica, a površina općine iznosi 39 km<sup>2</sup>.<ref name="area" /> Urbano područje Atine (šira Atina i šire područje Pireja) pruža se izvan njenih administrativnih općinskih granica grada, a u tom prostoru od 412 km<sup>2</sup><ref name="area" /> živjelo je 3.090.508 stanovnika (po podacima iz 2011).<ref name="statistics1" /> Prema podacima [[Eurostat]]a iz 2004, Atinina šira urbana zona (''larger urban zone'') bila je 7. najmnogoljudnija takva zona u [[Evropska unija|EU]] (odnosno pet najmnogoljudniji glavni grad u Evropskoj uniji) sa 4.013.368 stanovnika. Atina je i najjužniji glavni grad na evropskom kontinentu (ne računajući ostrva-države Maltu, Kipar i druge).

Naslijeđe [[Antička Grčka|klasične ere]] i danas je još vidljivo širom grada u vidu antičkih spomenika i umjetničkih djela, među kojima je najpoznatiji [[Partenon]], kojeg mnogi smatraju ključnim obilježjem rane zapadne civilizacije. Grad također sadrži i mnoge rimske i bizantske spomenika kao i manji broj spomenika iz doba [[Osmanlijsko carstvo|Osmanlija]].


== Geografija ==
== Geografija ==
Red 52: Red 54:


Najviša dnevna temperatura je bila 48&nbsp;°C u predgrađu Atine, u Elefsina, a najniža je bila -5,8&nbsp;°C u Nea Philadelphiji. Tokom mećave koja je bila u februaru 2004. godine, najgore mećave koja je zadesila grad, temperatura je spala i na -7,9&nbsp;°C.
Najviša dnevna temperatura je bila 48&nbsp;°C u predgrađu Atine, u Elefsina, a najniža je bila -5,8&nbsp;°C u Nea Philadelphiji. Tokom mećave koja je bila u februaru 2004. godine, najgore mećave koja je zadesila grad, temperatura je spala i na -7,9&nbsp;°C.

== Zanimljivosti ==
== Zanimljivosti ==
Atina je bila domaćin ljetnih [[olimpijske igre|olimpijskih igara]] od [[13. august|13]]. - [[29. august|29]]. augusta [[2004]]. godine.
Atina je bila domaćin ljetnih [[olimpijske igre|olimpijskih igara]] od [[13. august|13]]. - [[29. august|29]]. augusta [[2004]]. godine.
Red 64: Red 65:
== Reference ==
== Reference ==
{{refspisak|2|refs=
{{refspisak|2|refs=
<ref name="statistics1">{{cite web |url=http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_01_F_GR.pdf |title=ΕΛΣΤΑΤ Απογραφη 2011 |izdavač=www.statistics.gr |pristupdatum=22.8.2011}}</ref>
<ref name="area">{{cite web |url=http://www.ypes.gr/topiki.htm |title=Characteristics |work=Hellenic Interior Ministry |izdavač=www.ypes.gr |pristupdatum=6.1.2007 |archiveurl=//web.archive.org/web/20070104231706/http://www.ypes.gr/topiki.htm |archivedate=4.1.2007}}</ref>
<ref name="Athens view">{{cite web |url=http://www.aviewoncities.com/athens/athensfacts.htm?tab=population |title=Athens Facts & Figures |last=Athens Facts|work=aviewoncities.com |year=2011|pristupdatum=17.6.2011}}</ref>
<ref name="census11">[http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/resident_population_census2011.xls "Detailed census results 2011"], Nacionalni statistički servis Grčke, {{Simboli jezika|gr|grčki}}</ref>
<ref name="maritime">{{cite web |url=http://www.maritime-database.com/port.php?pid=2239 |title=Piraeus by Maritime Database |izdavač=www.maritime-database.com |pristupdatum=27.12.2008}}</ref>
<ref name="olpgr">{{cite web |url=https://web.archive.org/web/20081220151552/http://www.olp.gr/INDEXen.htm |title=Presentation |izdavač=www.olp.gr |pristupdatum=27.12.2008}}</ref>
<ref name="bbccouk">[http://www.bbc.co.uk/history/ancient/greeks/greekdemocracy_01.shtml BBC History on Greek Democracy] – pristupljeno 26. januara 2007.</ref>
<ref name="bbccouk">[http://www.bbc.co.uk/history/ancient/greeks/greekdemocracy_01.shtml BBC History on Greek Democracy] – pristupljeno 26. januara 2007.</ref>
<ref name="ebcheck">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/40773/Athens |title=Athens|pristupdatum=31.12.2008}}</ref>
<ref name="ebcheck">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/40773/Athens |title=Athens|pristupdatum=31.12.2008}}</ref>
Red 72: Red 79:
<ref name="purchpower">{{cite web |url=http://www.citymayors.com/economics/usb-purchasing-power.html |title=City Mayors: World's richest cities by purchasing power |izdavač=City Mayors|pristupdatum=12.5.2008 |godina=2008| archiveurl= //web.archive.org/web/20080506064245/http://www.citymayors.com/economics/usb-purchasing-power.html| archivedate=6.5.2008}}</ref>
<ref name="purchpower">{{cite web |url=http://www.citymayors.com/economics/usb-purchasing-power.html |title=City Mayors: World's richest cities by purchasing power |izdavač=City Mayors|pristupdatum=12.5.2008 |godina=2008| archiveurl= //web.archive.org/web/20080506064245/http://www.citymayors.com/economics/usb-purchasing-power.html| archivedate=6.5.2008}}</ref>
<ref name="costsurv">{{cite web |url=http://www.citymayors.com/features/cost_survey.html |title=City Mayors: Cost of living – The world's most expensive cities |izdavač=City Mayors|pristupdatum=26.12.2008|godina=2008| archiveurl= //web.archive.org/web/20081224033730/http://www.citymayors.com/features/cost_survey.html| archivedate= 24.12.2008}}</ref>
<ref name="costsurv">{{cite web |url=http://www.citymayors.com/features/cost_survey.html |title=City Mayors: Cost of living – The world's most expensive cities |izdavač=City Mayors|pristupdatum=26.12.2008|godina=2008| archiveurl= //web.archive.org/web/20081224033730/http://www.citymayors.com/features/cost_survey.html| archivedate= 24.12.2008}}</ref>
<ref name="anekgr">{{cite web |url=https://web.archive.org/web/20081203132339/http://www.anek.gr/english/dromol/pireaus1.html |title=ANEK Lines – Piraeus |izdavač=ANEK Lines |pristupdatum=27.12.2008}}</ref>
}}
}}


Verzija na dan 15 februar 2015 u 22:00

Za druga značenja, pogledajte Atena.
37°58′0″N 23°43′0″E / 37.96667°N 23.71667°E / 37.96667; 23.71667
Atina
Grad
Atena
Simbol
Službeni naziv: Αθήνα (Atína)
star.grč. Ἀθῆναι (Atenai)
Država Šablon:Grčka
Regija Atika
Nadmorska visina 70–338 m
Koordinate 37°58′0″N 23°43′0″E / 37.96667°N 23.71667°E / 37.96667; 23.71667
Površina
 - Urbana zona 412 km2
 - Metro 2.928,7 km2
Stanovništvo
 - Urbana zona 3.090.508
 - Metro 3.753.783
Gustoća
 - Urbana zona 7.501 /km2 
Gradonačelnik Giorgos Kaminis (nezavisni)
Vremenska zona UTC+02 (UTC+2)
 - ljeto UTC+3
Poštanski broj 10x xx, 11x xx, 120 xx
Pozivni broj (+30) 21
Autooznaka Yxx, Zxx, Ixx
Veb-sajt: www.cityofathens.gr
Partenon, Atina

Atina (grč. Αθήνα) jeste glavni i najveći grad u Grčkoj. Atina dominira u regiji Atici i jedan je od najstarijih gradova svijeta, čija zapisana historija seže oko 3.400 godina u prošlost, a najranije dokazano prisustvo čovjeka u ovom području bilo je od 11. do 7. milenija p.n.e.[1] Klasična Atina bio je moćni grad-država (polis) koji se razvio na osnovu razvoja pomorstva i obližnje luke Pirej. Ona je bila centar umjetnosti, nauke i filozofije, dom Platonove Akademije i Aristotelovog liceja,[2][3] a općenito je smatraju "kolijevkom" Zapadne civilizacije i rodno mjesto demokratije,[4][5] uglavnom zbog utjecaja njenih kulturnih i političkih dostignuća tokom 5. i 4. vijeka p.n.e na ostatak tada poznatog Evropskog kontinenta.[6] Danas je to kosmopolitiska metropola, a moderna Atina je centar ekonomskog, finansijskog, industrijskog, političkog i kulturnog života Grčke. U jednoj studiji koju je objavio UBS 2012. Atina je svrstana na 39. mjesto najbogatijih svjetskih gradova po BDP-u računato po kupovnoj moći[7] ali i 77. najskuplji grad na svijetu.[8]. Ime je dobila po grčkoj božici mudrosti, Atini.

Atina se smatra globalnim gradom zbog njenog geostrateškog položaja i njenog značaja u finansijama, medijama, umjetnosti, unutrašnjoj i međunarodnoj trgovini, kulturi, obrazovanju i turizmu. Ona je jedan od najvećih ekonomskih središta u Jugoistočnoj Evropi sa vrlo snažnim i velikim finansijskim sektorom a u njenoj blizini nalazi se i najveća putnička luka u Evropi,[9][10] i treća najveća na svijetu.[11] Općina (odnosno Grad) Atina imala je 664.046 stanovnika (po podacima iz 2011,[12] odnosno 796.442 u 2004.)[13] unutar svojih administrativnih granica, a površina općine iznosi 39 km2.[14] Urbano područje Atine (šira Atina i šire područje Pireja) pruža se izvan njenih administrativnih općinskih granica grada, a u tom prostoru od 412 km2[14] živjelo je 3.090.508 stanovnika (po podacima iz 2011).[15] Prema podacima Eurostata iz 2004, Atinina šira urbana zona (larger urban zone) bila je 7. najmnogoljudnija takva zona u EU (odnosno pet najmnogoljudniji glavni grad u Evropskoj uniji) sa 4.013.368 stanovnika. Atina je i najjužniji glavni grad na evropskom kontinentu (ne računajući ostrva-države Maltu, Kipar i druge).

Naslijeđe klasične ere i danas je još vidljivo širom grada u vidu antičkih spomenika i umjetničkih djela, među kojima je najpoznatiji Partenon, kojeg mnogi smatraju ključnim obilježjem rane zapadne civilizacije. Grad također sadrži i mnoge rimske i bizantske spomenika kao i manji broj spomenika iz doba Osmanlija.

Geografija

Klima

U Atini vlada vruća stepska klima (Köppenova klasifikacija klime: BSh) s velikim padavinama između polovine oktobra do polovine aprila. Ukoliko postoje padavine tokom ljeta, one su rijetke i u obliku su kratkotrajnog pljuska.

Proljeće i jesen se smatraju idealnim sezonama za razgledavanje grada i za sve druge aktivnosti vani. Ljeta mogu biti izuzetno topla. Prosječna najviša dnevna temperatura u julu je 33,5 °C.

Najviša dnevna temperatura je bila 48 °C u predgrađu Atine, u Elefsina, a najniža je bila -5,8 °C u Nea Philadelphiji. Tokom mećave koja je bila u februaru 2004. godine, najgore mećave koja je zadesila grad, temperatura je spala i na -7,9 °C.

Zanimljivosti

Atina je bila domaćin ljetnih olimpijskih igara od 13. - 29. augusta 2004. godine.

Također pogledajte

Vanjski linkovi

Reference

  1. ^ "v4.ethnos.gr – Οι πρώτοι... Αθηναίοι – τεχνες , πολιτισμος". Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |izdavač= zanemaren (pomoć)
  2. ^ "Contents and Principles of the Programme of Unification of the Archaeological Sites of Athens". Hellenic Ministry of Culture. Nepoznati parametar |izdavač= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć)
  3. ^ CNN & Associated Press (16.1.1997). "Greece uncovers 'holy grail' of Greek archeology". CNN. Arhivirano s originala, 6.12.2007. Pristupljeno 28.3.2007. Provjerite vrijednost datuma u parametru: |accessdate=, |date=, i |archivedate= (pomoć)CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
  4. ^ "Athens". Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć)
  5. ^ BBC History on Greek Democracy – pristupljeno 26. januara 2007.
  6. ^ Encarta Ancient Greece Pristupljeno 13.2.2015. arhiva 31. oktobar 2009.
  7. ^ "City Mayors: World's richest cities by purchasing power". Arhivirano s originala, 6.5.2008. Nepoznati parametar |izdavač= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |godina= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć); Provjerite vrijednost datuma u parametru: |archivedate= (pomoć)CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
  8. ^ "City Mayors: Cost of living – The world's most expensive cities". Arhivirano s originala, 24.12.2008. Nepoznati parametar |izdavač= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |godina= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć); Provjerite vrijednost datuma u parametru: |archivedate= (pomoć)CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
  9. ^ "Presentation". Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |izdavač= zanemaren (pomoć)
  10. ^ "Piraeus by Maritime Database". Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |izdavač= zanemaren (pomoć)
  11. ^ "ANEK Lines – Piraeus". Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |izdavač= zanemaren (pomoć)
  12. ^ "Detailed census results 2011", Nacionalni statistički servis Grčke, (gr)
  13. ^ Athens Facts (2011). "Athens Facts & Figures". aviewoncities.com. Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć)
  14. ^ a b "Characteristics". Hellenic Interior Ministry. Arhivirano s originala, 4.1.2007. Nepoznati parametar |izdavač= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć); Provjerite vrijednost datuma u parametru: |archivedate= (pomoć)CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
  15. ^ "ΕΛΣΤΑΤ Απογραφη 2011" (PDF). Nepoznati parametar |pristupdatum= zanemaren (pomoć); Nepoznati parametar |izdavač= zanemaren (pomoć)
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Atina&oldid=2539325"