Josip Lešić

Josip
Zanimanje	teatrolog, reditelj, književni kritičar

Josip Lešić, teatrolog, pozorišni i filmski reditelj, književni kritičar (1929-1993), član ANU BiH. Njegova supruga je sarajevska glumica Ravijojla Jovančić-Lešić.

Biografija

Josip Lešić rođen je u Velikom Bečkereku (danas Zrenjanin). Osnovnu školu završio je na otoku Visu, a gimnaziju u Sarajevu 1948. Studij režije završio je na Akademiji za pozorište i film u Beogradu 1952. Na istoj Akademiji odbranio je doktorsku disertaciju pod nazivom: Pozorišni život Sarajeva za vrijeme austrougarske uprave (1973). Na Filozofskom fakultetu u Sarajevu izabran je za redovnog profesora na Odsjeku za opštu književnost i teatrologiju 1973. Predavao je jugoslavensku i svjetsku dramsku književnost i historiju pozorišta. Predavao je teorijske teatarske discipline na Akademiji scenskih umjetnosti u Sarajevu od njenog osnivanja (1981). Kao predavač na kolegijima iz teatrologije godinama je predavao kao gostujući profesor na fakultetima i akademijama u Beogradu, Novom Sadu, Banjoj Luci i Mostaru.

Bavio se različitim pojavama u južnoslavenskoj, bosanskohercegovačkoj i svjetskoj književnosti, posebno u dramskoj umjetnosti, sa težištem na pozorišnoj historiji, od prvih scenskih oblika u srednjovjekovnoj Bosni do modernog doba, preko studijske prezentacije značajnih predstavnika scenskog života u Bosni i Hercegovini, bivšoj Jugoslaviji i šire.

Objavio veći broj knjiga stručnog profila, monografija, romana, drama i scenarija, te priredio dvadesetak djela raznih pisaca, zbornika, antologija ili dokumentarne građe. Bio je član uredništva i redakcionih odbora izdavačkih kuća “Veselin Masleša” i “Svjetlost”. Objavljivao je članke, kritike, studije, osvrte, oglede i analize o književnom i scenskom životu bosanskohercegovačkih i južnoslavenskih autora, pozorišta, glumaca, scenografa, kostimografa, režisera, dramaturga, upravnika pozorišta, teatrologa, kritičara, teoretičara i u različitim časopisima i naučnim glasilima (Izraz, Život, Pozorište, Teatron, Lica, Scena, Mogućnosti, Oslobođenje). Objavio čitav niz pojedinačnih studija o raznim piscima i scenskim stvaraocima kao što su: Skender Kulenović, Miodrag Žalica, Derviš Sušić, Alija Isaković, Miroslav Jančić, Duško Anđić, Velimir Stojanović, Jan Beran, Zoran Jovanović, Branislav Nušić, Slavko Milanović, Dževad Karahasan, Dragoljub Jeknić, Sead Trhulj, Nedžad Ibrišimović, Rasim Filipović, Radovan Marušić, Borivoj Jevtić, Miroslav Krleža, Ahmed Muradbegović, Uroš Kovačević, Svetozar Ćorović, Petar Kočić i dr.

Bio je umjetnički direktor “Bosna-filma” (1963–1967), direktor Festivala malih i eksperimentalnih scena Jugoslavije (1967–1972), upravnik pozorišta i direktor Drame u Kragujevcu i Novom Sadu, te dramaturg (u dva navrata) i umjetnički rukovodilac Kamernog teatra ‘55 u Sarajevu. Kao reditelj radio u mnogim pozorištima na području bivše Jugoslavije (Cetinje, Zenica, Tuzla, Sarajevo, Mostar, Banja Luka, Kragujevac, Sombor, Novi Sad, Zrenjanin).

Nagrade

Za dostignuća u kulturnom i naučnoistraživačkom radu primio niz nagrada i priznanja: Šestoaprilsku nagradu grada Sarajeva, 27-julsku nagradu, Nagradu grada Mostara “14. februar”, Nagradu za nauku Izdavačkog preduzeća “Svjetlost”, Nagradu “Bojan Stupica” za pozorišnu režiju, Sterijinu nagradu za doprinos razvoju jugoslavenskog pozorišta i kulture. Za dopisnog člana ANU BiH izabran je 1990.

Posebna izdanja

• Riječi krvlju napisane (poezija), Sarajevo 1946.
• Grad opsjednut pozorištem. Pozorišni život Mostara za vrijeme austrougarske uprave, Svjetlost, Sarajevo 1969.
• Pozorišni život Sarajeva, Svjetlost, Sarajevo 1973.
• Sarajevsko pozorište između dva rata, I-II, Svjetlost, Sarajevo 1976.
• Ogledi iz istorije pozorišta Bosne i Hercegovine, Veselin Masleša, Sarajevo 1976.
• Nušićev smijeh, Nolit, Beograd 1980.
• “Sumnjivo lice” Branislava Nušića, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 1982.
• Slika i zvuk u dramama Miroslava Krleže, Veselin Masleša, Sarajevo 1982.
• Istorija pozorišta Bosne i Hercegovine, Svjetlost Sarajevo 1985.
• Istorija jugoslovenske moderne režije, Sterijino pozorje, Novi Sad 1986.
• Nušić i Bosna, Pozorište, Tuzla 1988.
• Aleksa Šantić – roman o pjesniku (roman), Veselin Masleša, Sarajevo 1988.
• Vrijeme melodrame (Dramska književnost u Bosni i Hercegovini za vrijeme austrougarske vladavine), Svjetlost, Sarajevo 1989.
• Branislav Nušić – Život i djelo, Sterijino pozorje i Matica srpska, Novi Sad 1989.
• Jedan vijek bosanskohercegovačke drame, Poslovna zajednica profesionalnih pozorišta BiH, Sarajevo 1990.
• Drama i njene sjenke, Sterijino pozorje i Poslovna zajednica profesionalnih pozorišta BiH, Novi Sad –Sarajevo 1991.
• Dramska književnost, I-II, Svjetlost i Institut za književnost, Sarajevo 1991.
• U traganju za nestalim pjesnikom (roman), Veselin Masleša, Sarajevo 1991.
• Anđeli milosrđa (roman), Veselin Masleša, Sarajevo 1991.
• Sterija – dramski pisac, Sterijino pozorje i Prometej, Novi Sad 1998.

Literatura

• Spomenica 60. godišnjice Filozofskog fakulteta u Sarajevu (1950–2010), Filozofski fakultet, Sarajevo 2010, 180-182.
• Tvrtko Kulenović, “Pozorišno Sarajevo”, Izraz, Sarajevo 1973.
• Slavko Mićanović, “Josip Lešić”, Izraz, Sarajevo 1975.
• Marko Vešović, “Lešićevi anđeli milosrđa”, Glas, Banja Luka, 28. 1. 1991.
• Fikret Mujičić, “Naš brat Aleksa”, Oslobođenje, Sarajevo, 3. 10. 1991.
• Izet Sarajlić, “Na petogodišnjicu smrti Josipa Lešića”, Oslobođenje, Sarajevo 24. 5. 1998.
• Josip Lešić, ANU BiH, [1]
• Medina Džanbegović Mohamed, Tako je radio i govorio Josip Lešić [2]
• Ravijojla Jovančić-Lešić, [3]
• Dejan Duda, Lešić Josip, “Krležijana 1 (A-LJ), Leksikografski zavod Miroslav Krleža, Zagreb 1993, 542-543.
• Veselko Koroman, Lešić Josip, “Veselko Koroman, Kronološka bio-bibliografija hrvatskih pisaca Bosne i Hercegovine”, HM II/6, Sarajevo 1998, 181.
• Mirko Marjanović, Lešić Josip, “Mirko Marjanović, Leksikon hrvatskih književnika Bosne i Hercegovine od najstarijih vremena do danas”, HM IV/14, Sarajevo 2000., 59.
• Stijepo Mijović Kočan, Lešić Josip, “Jugoslovenski književni leksikon, Drugo dopunjeno izdanje”, Matica srpska, Novi Sad 1984, 426.
• Odjeljenje za književnost i lingvistiku, Dopisni član Josip Lešić (1929-1993), Ljetopis ANU BiH 24 B (za 1992-1995), Sarajevo 1997, 123-125.