Razlika između verzija stranice "Viktorijino jezero"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
No edit summary |
No edit summary |
||
| Red 10: | Red 10: | ||
| odliv = [[Bijeli Nil]] (rijeka, poznata i kao "Viktorijin Nil" zato što teče iz jezera) |
| odliv = [[Bijeli Nil]] (rijeka, poznata i kao "Viktorijin Nil" zato što teče iz jezera) |
||
| priliv = [[Kagera (rijeka)|Kagera]] |
| priliv = [[Kagera (rijeka)|Kagera]] |
||
| sliv = 184.000 km<sup>2</sup><br/>238.900 |
| sliv = 184.000 km<sup>2</sup><br/>sliv - 238.900 |
||
| države_sliva = {{ZID|Tanzanija}}<br/>{{ZID|Uganda}}<br/>{{ZID|Kenija}} |
| države_sliva = {{ZID|Tanzanija}}<br/>{{ZID|Uganda}}<br/>{{ZID|Kenija}} |
||
| dužina = 337 |
| dužina = 337 |
||
| širina = 250 |
| širina = 250 |
||
| površina = 68.800 |
| površina = 68.800 |
||
| dubina = 40 |
| dubina = 40 |
||
| max_dubina = 83 |
| max_dubina = 83 |
||
| zapremina = 2.750 |
| zapremina = 2.750 |
||
| obala = 3.440 |
| obala = 3.440 |
||
| nadmorska_visina = 1.133 |
| nadmorska_visina = 1.133 |
||
| residence_time = |
| residence_time = |
||
| ostrva = 84 ([[Ostrva Ssese]], Uganda; [[Ostrvo Maboko]], Kenija) |
| ostrva = 84 ([[Ostrva Ssese]], Uganda; [[Ostrvo Maboko]], Kenija) |
||
Verzija na dan 31 decembar 2015 u 13:37
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
 | Ovom članku potrebna je jezička standardizacija, preuređivanje ili reorganizacija. |
| Viktorijino jezero (Nalubaale) | |
|---|---|
 | |
| Lokacija | Afrička velika jezera |
| Koordinate | 1°S 33°E / 1°S 33°E |
| Primarni prilivi | Kagera |
| Primarni odlivi | Bijeli Nil (rijeka, poznata i kao "Viktorijin Nil" zato što teče iz jezera) |
| Površina sliva | 184.000 km2 sliv - 238.900 km2 |
| Države sliva |  Tanzanija Uganda Kenija |
| Maks. dužina | 337 km |
| Maks. širina | 250 km |
| Površina | 68.800 km2 |
| Prosječna dubina | 40 m |
| Zapremina vode | 2.750 km3 |
| Dužina obale1 | 3.440 km |
| Nadmorska visina površine | 1.133 m |
| Ostrva | 84 (Ostrva Ssese, Uganda; Ostrvo Maboko, Kenija) |
| Naselja | |
| 1 Dužina obale nije dobro definisana mjera. | |
Viktorijino jezero je najveće jezero u Africi, a treće u svijetu. Ime je dobilo po Viktoriji, kraljici Ujedinjenog Kraljevstva.
Dubina jezera je 86 m. Pripada Tanzaniji, Keniji i Ugandi. Nalazi se na nadmorskoj visini od 1.135 m. Jezero je poznato kao stanište riba iz porodice ciklida.
Otkrio ga je britanski istraživač John Speke 1858. godine u svojoj potrazi za izvorom rijeke Nil i dao mu ime u čast engleske kraljice. Površina mu iznosi 69.500 kvadratnih kilometara, nalazi se u istočnoj Africi između država Kenije, Tanzanije i Ugande. Relativno je plitko, najveće dubine do 83 metra. Tektonskog je porijekla - stvoreno izdizanjem rubova kotlina, čime su preusmjereni vodeni tokovi. Iz njega kreće jedna od najvećih afričkih rijeka, rijeka Nil. Na sjeverozapadu je okruženo vlažnim tropskim šumama, a na ostalim dijelovima savanama.
Nekada prelijepo jezero uništeno je utjecajem novopridošlih kolonista. Oni su uništili okolnu vegetaciju kako bi uzgajali žitarice, šećernu trsku, kahvu, čaj i dr. Kao i u jezerima Malawi i Tanganyika, i u Victoriji su se razvile endemske vrste ciklida (Cichlidae), pa se u jezeru nalazilo preko 400 vrsta Haplochromina.
Tokom kišnog periodu voda ispire hemikalije koje završavaju u jezeru što dovodi do nekontroliranog rasta algi. Kako se industrija razvijala, tako se smanjivala i količina riba u jezeru.
U 1950im godinama gotovo je nestala riba kojom se prehranjivalo domaće stanovništvo - Oreochromis esculentus. Da bi spriječili dalje propadanje ribljeg fonda, Britanci su u jezero nastanili dvije nove vrste riba Oreochromis niloticus i Lates niloticus. Tada niko nije ni pomislio kako će taj potez dovesti do katastrofe. Sve do kraja 1970-ih godina činilo se kako nema nikakvih bitnijih promjena. Ali 1980ih dolazi do drastičnih promjena. Postotak ciklida je sa nekadašnjih 80% opao na svega 1%, dok se udio ribe Lates niloticus sa prijašnjih 1% povećao na 80%. Naučnik Les Kauffman je propast ciklida nazvao "najvećim masovnim istrebljenjem kičmenjaka u pisanoj historiji".
To je dovelo do toga da više nema dovoljnog broja riba koje se hrane organskim otpadom. Organske tvari se raspadaju trošeći kisik. Zbog toga donji dijelovi jezera postaju nenastanjivi, tzv. mrtve zone. Uz to pojavio se i vodeni zumbul (Eichornia). To je slobodno plutajući korov koji se brzo razmnožava. Stvara gust pokrov koji sprječava sunčevu svjetlost da prodre u jezero.
Godine 1994. došlo je do velikog masakra u Ruandi. Rijeka Kagera je u jezero donijela mnogobrojna ljudska tijela. Kako bi spriječili epidemiju, ribari su tijela vadili mrežama.
Razvoj industrije je doveo i do toga da se industrijski otpad pušta u rijeke koje utiču u jezero. Procjenjuje se da samo Tanzanija dnevno ispusti 2 miliona litara otpada. Premda cjelokupna situacija izgleda bezazlena, pokrenuta je velika međunarodna akcija da se jezero spasi. Jedan od programa je i spas ciklida. Tako se u SAD i Evropi uzgaja 40 različitih najugroženijih vrsta ciklida u nadi da će se spriječiti njihovo izumiranje.
Također pogledajte
Vanjski linkovi
 |
Commons ima datoteke na temu: Viktorijino jezero |
- Smanjenje nivoa Viktorijinog jezera zabrinjava istočnoafričke države. ugpulse.com.
- Bibliografija o vodnim resursima i međunarodnim propisima. Peace Palace Library.
- Brane isušavaju Viktorijino jezero. internationalrivers.org.
- Ugrožene vode: Nadolazeća nesreća Viktorijinog jezera. CLPMag.org.