Razlika između verzija stranice "Eukarioti"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
No edit summary |
No edit summary |
||
| Red 1: | Red 1: | ||
{{Taksokvir |
|||
{{Nedostaju izvori}} |
|||
| naziv = Eukarioti |
|||
| ⚫ | '''Eukarioti''' ([[starogrčki jezik|grč.]] εὖ - ''eu'' = pravi + κάρυον - ''karyon'' = jezgro) su [[organizam|organizmi]] odnosno [[ćelija|ćelije]] kod kojih je nasljedni materijal smješten u jedru obavijenom posebnom [[jedarna membrana|jedarnon membranom]]. U eukariotskoj ćeliji razvile su se i brojne ćelijske [[organela|organele]] kojih nema kod prokariotskih organizama, među kojima su: [[endoplazmatski retikulum]], [[Golđijev aparat]], [[lizozom]]i i dr. |
||
| fossil_range = [[Rhyacian]] - [[Holocene|Present]] {{long fossil range|2100|0|earliest=2700}} |
|||
| slika = Eukaryota diversity 2.jpg |
|||
| slika_opis = Eukarioti i neki primjeri njihove raznolikosti<br> |
|||
*[[Život]]<br> |
|||
'''Domen''': Eukaryota |
|||
| autorstvo=([[Édouard Chatton|Chatton]], 1925) [[Robert Whittaker|Whittaker]] & [[Lynn Margulis|Margulis]],1978 |
|||
Kingdom=Eukaryota<ref name="Adl2012">{{cite journal | last1 = Adl | first1 = Sina M. | display-authors = etal | date = September 2012 | title = The revised classification of eukaryotes | url = http://www.paru.cas.cz/docs/documents/93-Adl-JEM-2012.pdf | format = PDF | journal = Journal of Eukaryotic Microbiology | volume = 59 | issue = 5| pages = 429–514 | doi=10.1111/j.1550-7408.2012.00644.x | pmid=23020233 | pmc=3483872}}</ref> and [[Kingdom (biology)|kingdoms]] |
|||
| subdivision = |
|||
* <div style = "background: {{Taxobox colour|Archaeplastida}}; padding: 4px;"> [[Archaeplastida]]</div> |
|||
::<div style = "background: {{Taxobox colour|Plantae}}; padding: 4px;"> Kingdom '''[[Plant]]ae''' – Plants</div> |
|||
* <div style = "background: {{Taxobox colour|SAR}}; padding: 4px;"> [[SAR supergroup|SAR]] ([[Heterokont|Stramenopiles]] + [[Alveolata]] + [[Rhizaria]])</div> |
|||
* <div style = "background: {{Taxobox colour|Excavata}}; padding: 4px;"> [[Excavata]]</div> |
|||
* <div style = "background: {{Taxobox colour|Amoebozoa}}; padding: 4px;"> [[Amoebozoa]]</div> |
|||
* [[Opisthokonta]] |
|||
::<div style = "background: {{Taxobox colour|Animalia}}; padding: 4px;"> Kingdom '''[[Animal]]ia''' – Animals</div> |
|||
::<div style = "background: {{Taxobox colour|Fungi}}; padding: 4px;"> Kingdom '''[[Fungus|Fungi]]'''</div> |
|||
---- |
|||
Eukaryotic organisms that cannot be classified under the kingdoms Plantae, Animalia or Fungi are sometimes grouped in the kingdom '''[[Protista]]'''. |
|||
{{!}}- style="background:#e0d0b0;" {{!}} |
|||
}} |
|||
| ⚫ | '''Eukarioti''' ([[starogrčki jezik|grč.]] εὖ - ''eu'' = pravi + κάρυον - ''karyon'' = jezgro) su [[organizam|organizmi]] odnosno [[ćelija|ćelije]] kod kojih je nasljedni materijal smješten u jedru obavijenom posebnom [[jedarna membrana|jedarnon membranom]]. U eukariotskoj ćeliji razvile su se i brojne ćelijske [[organela|organele]] kojih nema kod prokariotskih organizama, među kojima su: [[endoplazmatski retikulum]], [[Golđijev aparat]], [[lizozom]]i i dr.<ref name=“Sofradzija“>{{cite book|author=Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. |year= 2007|title= Biologija 1.|publisher= Svjetlost, Sarajevo|isbn=9958-10-686-8}}</ref><ref name="Bajrović">{{Cite book |author=Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds.|title=Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju|publisher=Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo|year=2005|isbn= 9958-9344-1-8}}</ref>< |
||
Eukararioti pripadaju [[takson]]a '''Eukarya''' ili '''Eukaryota'''. <ref name="Youngson">{{cite book| last= Youngson| first= Robert M.| title= Collins Dictionary of Human Biology| year= 2006| publisher= HarperCollins| location= Glasgow| isbn= 0-00-722134-7}}</ref><ref name="Nelson&Cox">{{Cite book|last1= Nelson|given1= David L. |surname2= Cox|given2= Michael M.|year=2005|title=Lehninger Principles of Biochemistry|edition=4th|publication-place=New York|publisher=W.H. Freeman|isbn=0-7167-4339-6 }}</ref><ref name="Martin">{{cite book| editor=Martin, E.A.| edition=2nd | title= Macmillan Dictionary of Life Sciences| year= 1983| publisher= Macmillan Press| location= London| isbn= 0-333-34867-2}}</ref> |
|||
Eukarioti mogu se reproducirati i [[aseksualna reprodukcija | aseksualno]] putem [[mitoza|mitoze]] i [[seksualna reprodukcija | seksualno]] putem [[mejoza|mejoze]] i spajanja [[gamet]]a. U mitozi, od jedne ćelije dijeljenjem nastaju dvije genetički identične ćelije. U mejozi, nakon [[replikacija DNK|replikacije DNK]] slijede dva kruga podjele ćelije za proizvodnju četiri kćeri ćelije, od kojih je svaka sa polovinom broja [[hromosom][]a u odnosu na originalnu roditeljsku ćeliju (nastaju [[ploidija|haploidne ćelije]]). One djeluju kao spolne ćelije ([[gamet]]i – svaki gamet ima samo jedan iz svakog para hromosoma, svaki je jedinstven genetička kombinacija ovarajućeg para roditeljskih [[hromosom]]a). To je rezultat [[genetička rekombinacija|genetičke rekombinacije]] tokom mejoze. |
|||
[[domen (biologija)|Domen]] Eukaryota je [[monofilija|monofiletski]] i čini jedan od tri domena [[život]]a. Ostala dva, [[bakterija|Bacteria]] i [[Archaea]], su [[prokarioti]]<ref name="nyt_2016_apr_11">{{cite web | url=http://nyti.ms/25UUNvj | title=Scientists Unveil New 'Tree of Life' | publisher=The New York Times | date= 2016 | accessdate=11 April 2016 | author=Zimmer, Carl}}</ref> i nemaju pomenuta svojstva. Eukarioti predstavljaju malu manjinu svih živih bića. Međutim, zbog mnogo veće veličine, u ukupnoj količini [[biomasa|biomase]] na Zemlji, procjenjuje se sa su izjednačeni sa prokariotima.<ref name="Whitman etal">{{cite journal | last1 = Whitman W | last2 = Coleman D | last3 = Wiebe W | year = 1998 | title = Prokaryotes: The unseen majority | url = http://www.pnas.org/cgi/reprint/95/12/6578.pdf | format = PDF |journal=Proc. Natl. Acad. Sci. USA | volume = 95 | issue = 12| pages = 6578–6583 | doi=10.1073/pnas.95.12.6578 | pmid=9618454 | pmc=33863|bibcode = 1998PNAS...95.6578W }}</ref> Prvi eukarioti pojavili su se prije približno oko 1,6–2,1 milijarde godina (tokom eona [[proterozoik]]). |
|||
==Filogenija== |
==Filogenija== |
||
| Red 42: | Red 69: | ||
| 2=<span style="background-color:#FE7;"> [[Animalia]] </span>}} }} }} }} }} |
| 2=<span style="background-color:#FE7;"> [[Animalia]] </span>}} }} }} }} }} |
||
==Također pogledajte== |
|||
*[[Prokarioti]] |
|||
==Reference== |
|||
| ⚫ | |||
{{refspisak}} |
|||
| ⚫ | |||
* {{Wikivrste|Eukaryota|Eukarioti}} |
* {{Wikivrste|Eukaryota|Eukarioti}} |
||
{{stub-biol}} |
|||
{{Commonscat|Eukaryota}} |
{{Commonscat|Eukaryota}} |
||
{{Priroda}} |
{{Priroda}} |
||
{{Eukaryota}} |
{{Eukaryota}} |
||
[[Kategorija:Eukarioti]] |
[[Kategorija:Eukarioti]] |
||
[[Kategorija:Domene (biologija)]] |
[[Kategorija:Domene (biologija)]] |
||
Verzija na dan 8 februar 2017 u 17:36
| Eukarioti | |
|---|---|
 Eukarioti i neki primjeri njihove raznolikosti Domen: Eukaryota | |
| Sistematika |
Eukarioti (grč. εὖ - eu = pravi + κάρυον - karyon = jezgro) su organizmi odnosno ćelije kod kojih je nasljedni materijal smješten u jedru obavijenom posebnom jedarnon membranom. U eukariotskoj ćeliji razvile su se i brojne ćelijske organele kojih nema kod prokariotskih organizama, među kojima su: endoplazmatski retikulum, Golđijev aparat, lizozomi i dr.[1][2]<
Eukararioti pripadaju taksona Eukarya ili Eukaryota. [3][4][5] Eukarioti mogu se reproducirati i aseksualno putem mitoze i seksualno putem mejoze i spajanja gameta. U mitozi, od jedne ćelije dijeljenjem nastaju dvije genetički identične ćelije. U mejozi, nakon replikacije DNK slijede dva kruga podjele ćelije za proizvodnju četiri kćeri ćelije, od kojih je svaka sa polovinom broja [[hromosom][]a u odnosu na originalnu roditeljsku ćeliju (nastaju haploidne ćelije). One djeluju kao spolne ćelije (gameti – svaki gamet ima samo jedan iz svakog para hromosoma, svaki je jedinstven genetička kombinacija ovarajućeg para roditeljskih hromosoma). To je rezultat genetičke rekombinacije tokom mejoze.
Domen Eukaryota je monofiletski i čini jedan od tri domena života. Ostala dva, Bacteria i Archaea, su prokarioti[6] i nemaju pomenuta svojstva. Eukarioti predstavljaju malu manjinu svih živih bića. Međutim, zbog mnogo veće veličine, u ukupnoj količini biomase na Zemlji, procjenjuje se sa su izjednačeni sa prokariotima.[7] Prvi eukarioti pojavili su se prije približno oko 1,6–2,1 milijarde godina (tokom eona proterozoik).
Filogenija
| Eukaryota |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Također pogledajte
Reference
- ^ Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. (2007). Biologija 1. Svjetlost, Sarajevo. ISBN 9958-10-686-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds. (2005). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo. ISBN 9958-9344-1-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Youngson, Robert M. (2006). Collins Dictionary of Human Biology. Glasgow: HarperCollins. ISBN 0-00-722134-7.
- ^ Nelson, David L.; Cox, Michael M. (2005). Lehninger Principles of Biochemistry (4th izd.). New York: W.H. Freeman. ISBN 0-7167-4339-6.
- ^ Martin, E.A., ured. (1983). Macmillan Dictionary of Life Sciences (2nd izd.). London: Macmillan Press. ISBN 0-333-34867-2.
- ^ Zimmer, Carl (2016). "Scientists Unveil New 'Tree of Life'". The New York Times. Pristupljeno 11 April 2016. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- ^ Whitman W; Coleman D; Wiebe W (1998). "Prokaryotes: The unseen majority" (PDF). Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 95 (12): 6578–6583. Bibcode:1998PNAS...95.6578W. doi:10.1073/pnas.95.12.6578. PMC 33863. PMID 9618454.
Vanjski linkovi
 |
Wikivrste imaju dodatne informacije vezane za: Eukarioti |
 |
Commons ima datoteke na temu: Eukarioti |