Razlika između verzija stranice "Centar za demografsku genetiku Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine"

**CENTAR**
ZA
**DEMOGRAFSKU GENETIKU**
Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine
CENTAR; ZA; DEMOGRAFSKU GENETIKU; Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine
Skraćenica	CDG ANUBiH
Datum osnivanja	15. jula 2020.
Glavno sjedište	Sarajevo, Bosna i Hercegovina
Jezik	B/H/S
Direktor	Rifat Hadžiselimović
Sekretar	Dina Masnik – Abdurahim Kalajdžić
Glavni organ	Direktor, OPMN, Predsjedništvo ANUBiH
Veb-sajt	www.anubih.ba

Pregled historije

[nepregledana izmjena]

← Starija izmjena Novija izmjena →

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Verzija na dan 11 decembar 2020 u 09:29

Centar za demografsku genetiku akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine (skraćeno CDG-ANUBiH), osnovan je 15. 7. 2020, Odlukom br: 1-01-1-246-6/20, na formalni prijedlog Odjeljenja prirodnih i matematičkih nauka, koje je zastupalo širi krug zainteresiranih institucija i pojedinaca iz oblasti prirodnih i društvenih nauka.^[1]

Osnove i djelatnost

Nakon uspješne realizacije prvog strateškog cilja ANUBiH u razvoju genetičkih i biotehnoloških istraživanja u Bosni i Hercegovini, odnosno makroprojekta Društvenog cilja VI (radni naslov: „Genetičko inženjerstvo i biotehnologija“), uključujući i odgovarajuću kadrovsku i infrestrukturnu podršku, ANUBiH pokreće i institualizaciju populalacijskogenetičkih istraživanja. Takva potreba zasniva se na rezultatima već utemeljenih istraživanja genetike stanovništva Bosne i Hercegocine, kao i činjenici da su bh. genetičari u toj oblasti već šire afirmirani kao vodeći u Regiji, kako po obimu, tako i kvalitetu i raznorodnosti pristupa lokalnoj demografskoj genetici.

Zahvaljujući pretežno individualnim, a rjeđe organiziranim institucijskim istraživanjima, genetička struktura bh. lokalnih populacija je bolje poznata nego stanovništva ostalih zemalja u Regionu. To se podjednako odnosi i na poznavanje genetičke strukture reprezentativnih uzoraka metapopulacije. U Bosni i Hercegovini su istraživani i mogući faktori genetičke diferencijacije lokalnih dijelova stanovništva, a bh. istraživači su surađivali i na demografsko-genetičkim istraživanjima danas susjednih država: Crne Gore, Hrvatske, Slovenije i Srbije, uključujući Kosovo i Vojvodinu.^[2]

Demografskogenetička istraživanje odgovarajuće strukture stanovništva, u Bosni i Hercegovini imaju relativno dugu povijest, utemeljenu na radovima austrijskih vojnih ljekara (Augustin Weisbach, Heinrich Himmel i njihovi suradnici), koji su vodili pedantne austrougarske regrutne komisije širom Bosne i Hercegovine, a nakon toga odgovarajuće podatke publicirali u (i danas) glasovitom časopisu Mitteilungen der Anthropologischen Gesellschaft in Wien (MAGW)^[3]. Nakon toga slijedi dugo razdoblje, u kojem se pojavljuju sporadični podaci o učestalosti krvnih grupa nekoliko antigenskig sistema. Istraživačni zamah u ovoj oblasti počinje krajem 1960-tih, od informacija o fenogenotipskoj strukturi našeg stanovništva po pojedinim svojstvima i njihovim komplaksima, preko proučavanja genetičke distance i sličnosti lokalnih populacija, s obzirom na odabrana morfološkoanatomska i biohemijskofiziološka nasljedna svojstva, do kompleksnih molekulskogenetičkih istraživanja u recentnoj epohi.

Koncpcija djelovanja novoosnovanog centra počiva na interdisciplinarnom i polivalentnom pristupu, koji uključuje populacijsku genetiku, biantropologiju, lingvistiku, medicinu, arheologiju, etnologiju, historiju, fizičku kulturu, sport i srodna naučna područja.

Primarna intencija djelovanja novoformiranog Centra je integracija kadrovskih i infrastrukturnih potencijala na istraživanju genetičkih osobenosti stanovništva Bosne i Hercegovine, od antičke, srednjovjekovne i recentne epohe, do predikcije njihovih promjena u prostoru i vremenu.

Glavni smjerovi i ciljevi djelovanja

Integracija odgovarajućih kadrovskih i infrastrukturnih potencijala u pripadajućoj oblasti;
Uspostava baze podataka o genetičkim osobenostima stanovništva BiH;
DNK analiza i karakterizacija antičkih, srednjovjekovnih i recentnih uzoraka;
Analiza proteklih i predikcija mogućih promjena genetičkog sastava stanovništva.

Osnovne radne jedinice/istraživački timovi

Oblasti

Istraživači i suradnici

Akademijski

Sreten Govedarica,
Rifat Hadžiselimović,
Senahid Halilović,
Dina Masnik i
Sabina Vejzagić.

Vanjski

Adisa Ahmić, UNTZ
Kasim Bajrović, INGEB, UNSA
Edin Bujak, Filozofski fakultet u Sarajevu, UNSA
Adnan Busuladžić, Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine
Nedim Čović, Fakultet sporta i fizičkog odgoja, UNSA
Mirela Džehverović, INGEB, UNSA
Jasmina Hindija Čakar, INGEB, UNSA
Jasminka H. Halilović, Univerzitet Brčko Distrikt
Abdurahim Kalajdžić, INGEB, UNSA
Samim Konjicija ETF, UNSA
Lejla Lasić, INGEB, UNSA
Damir Marjanović, Univerzitet Burch
Aida Pilav, Kantonalni zavod za javno zdravstvo
Amela Pilav, INGEB, UNSA
Lejla Pojskić, INGEB, UNSA
Naris Pojskić, INGEB, UNSA
Pavao Rudan, HAZU, Zagreb
Aida Sarač Hadžihalilović, MF, UNSA
Muriz Spahić, PMF, UNSA .
Senad Šljuka, PMF, UNSA
Gazmend Temaj, Evropski univerzitet, Priština
Maruška Vidovič, Nacionalni inštitut za javno zdravje (NIJZ), Ljubljana

Dopunske slike

Reference

^ Informacija o osnivanju Centra za demografsku genetiku[1]Pristupljeno 31 oktobra, 2020.
^ Organizacione jedinice ANUBiH[2], pristupljeno 11. decembra 2020
^ Službena stranica časopisa[[3]]

Vanjski linkovi

Službeni sajt

[1] Informacija o osnivanju Centra za demografsku genetiku[1]Pristupljeno 31 oktobra, 2020.

[2] Organizacione jedinice ANUBiH[2], pristupljeno 11. decembra 2020

[3] Službena stranica časopisa[[3]]

[1]

[2]

[3]

@@ Red 45: / Red 45: @@
 Nakon uspješne realizacije prvog strateškog cilja  ANUBiH u razvoju [[genetika|genetičkih]] i [[biotehnologija|biotehnoloških]] istraživanja u [[BiH|Bosni i Hercegovini]], odnosno makroprojekta Društvenog cilja VI (radni naslov: „Genetičko inženjerstvo i biotehnologija“), uključujući i odgovarajuću kadrovsku i infrestrukturnu podršku, ANUBiH pokreće i institualizaciju [[populacijska genetika|populalacijskogenetičkih]] istraživanja. Takva potreba zasniva se na rezultatima već utemeljenih istraživanja genetike stanovništva Bosne i Hercegocine, kao  i činjenici da su bh. genetičari u toj oblasti već šire afirmirani kao vodeći u Regiji, kako po obimu, tako i kvalitetu i raznorodnosti pristupa lokalnoj [[demografska genetika|demografskoj genetici]].
-Zahvaljujući pretežno individualnim, a rjeđe organiziranim institucijskim istraživanjima, genetička struktura bh. lokalnih populacija je bolje poznata nego stanovništva ostalih zemalja u Regionu. To se podjednako odnosi i na poznavanje genetičke strukture reprezentativnih uzoraka metapopulacije. U Bosni i Hercegovini su istraživani i mogući faktori genetičke diferencijacije lokalnih dijelova [[stanovništvo|stanovništva]], a bh. istraživači su surađivali i na demografsko-genetičkim istraživanjima danas susjednih država: [[Crna Gora|Crne Gore]], [[Hrvatska|Hrvatske]], [[Slovenija|Slovenije]] i [[Srbija|Srbije]], uključujući [[Kosovo]] i [[Vojvodina|Vojvodinu]].
+Zahvaljujući pretežno individualnim, a rjeđe organiziranim institucijskim istraživanjima, genetička struktura bh. lokalnih populacija je bolje poznata nego stanovništva ostalih zemalja u Regionu. To se podjednako odnosi i na poznavanje genetičke strukture reprezentativnih uzoraka metapopulacije. U Bosni i Hercegovini su istraživani i mogući faktori genetičke diferencijacije lokalnih dijelova [[stanovništvo|stanovništva]], a bh. istraživači su surađivali i na demografsko-genetičkim istraživanjima danas susjednih država: [[Crna Gora|Crne Gore]], [[Hrvatska|Hrvatske]], [[Slovenija|Slovenije]] i [[Srbija|Srbije]], uključujući [[Kosovo]] i [[Vojvodina|Vojvodinu]].<ref>Organizacione jedinice ANUBiH[https://www.anubih.ba/index.php/bs/organizacija/organizacione-jedinice/centar-za-demografsku-genetiku], pristupljeno 11. decembra 2020</ref>
 Demografskogenetička istraživanje odgovarajuće strukture stanovništva, u Bosni i Hercegovini  imaju relativno dugu povijest, utemeljenu na radovima austrijskih vojnih ljekara ([[Augustin Weisbach]], [[Heinrich Himmel]] i njihovi suradnici), koji su vodili pedantne austrougarske regrutne komisije širom Bosne i Hercegovine, a nakon toga odgovarajuće podatke publicirali u (i danas) glasovitom časopisu ''Mitteilungen der Anthropologischen Gesellschaft in Wien'' (MAGW)<ref>Službena stranica časopisa[[https://core.ac.uk/display/65838436]]</ref>. Nakon toga slijedi dugo razdoblje, u kojem se pojavljuju sporadični podaci o učestalosti [[krvna grupa|krvnih grupa]] nekoliko antigenskig sistema. Istraživačni zamah u ovoj oblasti počinje krajem 1960-tih, od informacija o fenogenotipskoj strukturi našeg stanovništva po pojedinim svojstvima i njihovim komplaksima, preko proučavanja genetičke distance i sličnosti lokalnih [[populacija]],  s obzirom na odabrana morfološkoanatomska i biohemijskofiziološka nasljedna svojstva, do kompleksnih molekulskogenetičkih istraživanja u recentnoj epohi.