Razlika između verzija stranice "Jakov V, kralj Škota"

[nepregledana izmjena]

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

U redovima

Verzija na dan 11 april 2008 u 18:23

Jakov V (10/11/15. april 1512 - 14. decembar 1542) bio je kralj Škota od 9. septembra 1513. godine, pa do svoje smrti 1542. godine.

U trenutku svog rođenja bio je jedino dijete, te tako prijestolonasljednik, kralja Jakova IV. Majka mu je bila Margareta Tudor, kćerka Henrika VII Engleskog.

Postao je kralj kao jednogodišnja beba kada je njegov otac poginuo u bici kod Floddena. Tokom njegovog djetinjstva zemljom su upravljali regenti. Očeva oporuka postavila je njegovu majku na mjesto regenta, ali ista je Margaretu lišila te pozicije kada se ona preudala. Sljedeći regent bio mu je rođak, John Stewart (Džon Stuart).

Godine 1525. pod svoje skrbništvo ga je uzeo očuh, Archibald Douglas (Arčibald Daglas), tri ga godine držao kao zatvorenika i u njegovo ime upravljao kraljevstvom, sve dok ga njegova žena, Jakovljeva majka Margareta, nije zbacila sa ove pozicije. Dvanaestogodišnji Jakov je tada preuzeo izvršnu vlast, sa majkom na mjestu glavnog savjetnika. Njegova prva odluka kao kralja sastojala se od uklanjanja očuha sa političke scene.

Još prije dvadesete godine začeo je devetero vanbračne djece. Dana 1. januara 1537. godine oženio je Magdalenu od Valoisa, kćerku francuskog kralja Franje I, kao još jednu potvrdu tradicionalne škotsko-francuske alijanse. Nakon njene smrti mjesec dana kasnije, oženio je drugu Francuskinju, Mariju od Guisea. Par je imao dva kratkovječna sina, te jednu kćerku koja će Jakova naslijediti kao Marija I.

Nije podnosio heretike, te naredio pogubljivanja mnogih podržavaoca crkvenih reformi. Majčina smrt ostavila ga je slobodnog da prekrši sklopljeni mir sa Engleskom. Doživio je nervni slom nakon izgubljene bitke, a njegovom stanju nije pomogla ni vijest o rođenju kćerke, umjesto očekivanog muškog nasljednika. Umro je od posljedica nervnog sloma, 8. decembra 1542.

@@ Red 1: / Red 1: @@
+{{Infokutija Veličanstvo
-[[Slika:james5.jpg|thumb|200px|desno|Jakov V Škotski]]
+| name            =Jakov V
+| title           =Kralj Škota
+| image           =[[Slika:james5.jpg|180px]]
+| caption         =
+| reign           =[[9. septembar]] [[1513]] - [[14. decembar]] [[1542]]
+| coronation      =[[21. septembar]] [[1513]]
+| predecessor     =[[Jakov IV Škotski|Jakov IV]]
+| successor       =[[Marija I Škotska|Marija I]]
+| consort         =[[Magdalena od Valoisa]]<br>[[Marija od Guisea]]
+| issue           =James Stewart (''vanbračni'')<br>[[Marija I Škotska|Marija I]]
+| royal house     =[[Dinastija Stuart|Stuart]] [[Image:Stewart CoA.png|30px]]
+| father          =[[Jakov IV Škotski|Jakov IV]]
+| mother          =[[Margareta Tudor]]
+| date of birth   =[[10. april]] [[1512]]
+| date of death   =[[14. decembar]] [[1542]]
+|}}
-'''Jakov V''' ([[10. april|10.]]/[[11. april|11.]]/[[15. april]] [[1512]] - [[14. decembar]] [[1542]]) bio je [[kralj]] Škota od [[9. septembar|9. septembra]] [[1513]]. godine, pa do svoje smrti [[1542]]. godine.
+'''Jakov V''' ([[10. april|10]]/[[11. april|11]]/[[15. april]] [[1512]] - [[14. decembar]] [[1542]]) bio je [[kralj]] Škota od [[9. septembar|9. septembra]] [[1513]]. godine, pa do svoje smrti [[1542]]. godine.
-U trenutku svog rođenja bio je jedino dijete, te tako prijestolonasljednik, kralja [[Jakov IV Škotski|Jakova IV]]. Majka mu je bila [[Margareta Tudor]], kćerka [[Henrik VII Engleski|Henrika VII Engleskog]]. Postao je kralj kao jednogodišnja beba kada je njegov otac poginuo u bici kod Floddena. Tokom njegovog djetinjstva zemljom su upravljali regenti. Očeva oporuka postavila je njegovu majku na mjesto regenta, ali ista je Margaretu lišila te pozicije kada se ona preudala. Sljedeći regent bio mu je rođak, John Stewart (Džon Stuart). Godine [[1525]]. pod svoje skrbništvo ga je uzeo očuh, Archibald Douglas (Arčibald Daglas), tri ga godine držao kao zatvorenika i u njegovo ime upravljao kraljevstvom, sve dok ga njegova žena, Jakovljeva majka Margareta, nije zbacila sa ove pozicije. Dvanaestogodišnji Jakov je tada preuzeo izvršnu vlast, sa majkom na mjestu glavnog savjetnika. Njegova prva odluka kao kralja sastojala se od uklanjanja očuha sa političke scene.
+U trenutku svog rođenja bio je jedino dijete, te tako prijestolonasljednik, kralja [[Jakov IV Škotski|Jakova IV]]. Majka mu je bila [[Margareta Tudor]], kćerka [[Henrik VII Engleski|Henrika VII Engleskog]].
+Postao je kralj kao jednogodišnja beba kada je njegov otac poginuo u bici kod Floddena. Tokom njegovog djetinjstva zemljom su upravljali [[regent]]i. Očeva oporuka postavila je njegovu majku na mjesto regenta, ali ista je Margaretu lišila te pozicije kada se ona preudala. Sljedeći regent bio mu je rođak, John Stewart (Džon Stuart).
-Još prije dvadesete godine začeo je devetero vanbračne djece. [[1. januar]]a [[1537]]. godine oženio je Magdalenu od Valoisa, kćerku francuskog kralja [[Franjo I Francuski|Franje I]], kao još jednu potvrdu tradicionalne škotsko-francuske alijanse. Nakon njene smrti mjesec dana kasnije, oženio je drugu Francuskinju, [[Marija od Guisea|Mariju od Guisea]]. Par je imao dva kratkovječna sina, te jednu kćerku koja će Jakova naslijediti kao [[Marija I Škotska|Marija I]].
+Godine [[1525]]. pod svoje skrbništvo ga je uzeo očuh, Archibald Douglas (Arčibald Daglas), tri ga godine držao kao zatvorenika i u njegovo ime upravljao kraljevstvom, sve dok ga njegova žena, Jakovljeva majka Margareta, nije zbacila sa ove pozicije. Dvanaestogodišnji Jakov je tada preuzeo izvršnu vlast, sa majkom na mjestu glavnog savjetnika. Njegova prva odluka kao kralja sastojala se od uklanjanja očuha sa političke scene.
+Još prije dvadesete godine začeo je devetero vanbračne djece. Dana [[1. januar]]a [[1537]]. godine oženio je [[Magdalena od Valoisa|Magdalenu od Valoisa]], kćerku francuskog kralja [[Franjo I Francuski|Franje I]], kao još jednu potvrdu tradicionalne škotsko-francuske alijanse. Nakon njene smrti mjesec dana kasnije, oženio je drugu Francuskinju, [[Marija od Guisea|Mariju od Guisea]]. Par je imao dva kratkovječna sina, te jednu kćerku koja će Jakova naslijediti kao [[Marija I Škotska|Marija I]].
 Nije podnosio heretike, te naredio pogubljivanja mnogih podržavaoca crkvenih reformi. Majčina smrt ostavila ga je slobodnog da prekrši sklopljeni mir sa [[Engleska|Engleskom]]. Doživio je nervni slom nakon izgubljene bitke, a njegovom stanju nije pomogla ni vijest o rođenju kćerke, umjesto očekivanog muškog nasljednika. Umro je od posljedica nervnog sloma, [[8. decembar|8. decembra]] [[1542]].