Beograd

Beograd
Pogled na Beograd noću
Grb
Država	Srbija
Općina	Sastoji se od 17 općina
Površina
• Grad	3.222,68 km2
Nadmorska visina	117 m
Stanovništvo (2002)
• Grad	1.576.124
• Urbano područje	1.281.801
Poštanski broj	11 000
Pozivni broj	(+381) 11
Veb-sajt	www.beograd.rs

Beograd (44.83° sjeverno, 20.50° istočno) je glavni grad Republike Srbije. U Beogradu živi prema popisu iz 2002. 1.2 miliona stanovnika u centru, odnosno 1.6 miliona na širem području administrativne teritorije grada.

Glavni je grad Srbije od 1404. godine. Despot Stefan Lazarević je premjestio svoju prijestolnicu u Beograd, sagradivši utvrdu koja je porušena u tursko-austrijskom ratu. Grad se nalazi na ušću rijeke Save u Dunav.

Historija

Beograd je grad veoma burne historije i jedan od najstarijih urbanih cjelina u Evropi. Njegova historija traje punih 7000 godina. Prostor oko velikih rijeka Save i Dunava bio je naseljen još u paleolitskom periodu. Iz starijeg kamenog doba potiču ostaci ljudskih kostiju i lobanja neandertalaca, pronađeni u kamenolomu kod Leštana, u pećini na Čukarici i u blizini Bajlonijeve pijace.

Ostaci kulture mlađeg kamenog doba, pronađeni su u Vinči, Žarkovu i u Gornjem gradu, iznad ušća Save u Dunav. To ukazuje da je prostor Beograda bio naseljen u kontinuitetu i da je intezitet tog naseljavanja bivao sve jači. Mnoga današnja naselja beogradske okolice leže na kulturnim slojevima ranijih predhistorijskih naselja.

Vinča kraj Beograda spada u red najznačajnijih naseobina i kulturnih nalazišta predhistorijskog razdoblja. Arheološke iskopine na Rospi ćupriji, Gornjem gradu, Karaburmi, Zemunu i Vinči potvrđuju pretpostavke da je područje Beograda bilo intezivno naseljeno i da se njegovo stanovništvo bavilo plužnom zemljoradnjom i drugim pratećim privrednim djelatnostima. Na ovim lokalitetima otkrivene su nekropole bronzanog i metalnog doba, kao i dokazi različitih kulturnih uticaja.

U srednjem vijeku prelazio je iz mađarskih u slavenske ruke, dok u XIV stoljeću nije za dalje vrijeme naseljen slavenskim stanovništvom.

Geografija

Beogradska sahat-kula i Stambol kapija

Beograd se nalazi u sjevernom dijelu centralne Srbije na ušću Save u Dunav, okružen Vojvodinom sa tri strane. Stara kamena utvrda na samom utoku zove se Kalemegdan. Centar Beograda nalazi se na desnoj obali Dunava, a s lijeve strane počinje Banatska ravnica sa slabo naseljenim predgrađima. Između Dunava i Save nalazi se novi dio grada - Novi Beograd, a uzvodno je Zemun, bivša granica Austrijskog carstva s Osmanskim carstvom.

Klima

Klima u Beogradu je kontinentalna, sa vrelim ljetima i oštrim zimama. Za vrijeme zime puše veoma hladan vjetar - košava, koji ledi krv u žilama čak i kada je temperatura i po nekoliko stepeni iznad nule. S druge strane ljeta su veoma topla (prelazi i preko trideset pet stepeni). Najugodniji mjeseci su april, maj i juni.

Arhitektura

Hram Svetog Save

Bajrakli džamija

Beogradska arhitektura je veoma različita. Od tipično vojvođansko-panonske, koja se susreće u susjednom Zemunu na sjeveru grada, preko starih zdanja iz osmanskog perioda, koji se nalaze u starom dijelu grada, pa sve do socrealističke arhitekture Novog Beograda sa savremenim višespratnicama, širokim bulevarima i prostranim zelenim površinama.

Neke od najpoznatijih zdanja u Beogradu su:

• Beli Dvor
• Beograđanka
• Savezna skupština
• Hram Svetog Save
• Bajrakli džamija
• Kula "Geneks"
• Konak kneginje Ljubice
• Milošev konak
• Palata Albanija
• Kula Ušće (bivša zgrada Centralnog Komiteta SK Jugoslavije)
• Sava Centar
• Hotel Hyatt
• Hotel Jugoslavija
• Kuća cvijeća Maršala Tita
• Beogradska arena

Neki od najznačajnijih ulica i trgova su:

• Bulevar Kralja Aleksandra (najduža ulica u Beogradu)
• Knez Mihailova
• Skadarlija
• Slavija
• Terazije
• Trg Republike

Znamenitosti

Kod Ruskog cara. Motiv iz Beograda

Među stranim i domaćim turistima najpoznatije znamenitosti Beograda su Avala (izletište), Kalemegdan (stara utvrda), Avalski toranj i Kuća cvijeća (mauzolej Josipa Broza Tita). Posjećeni su i brojni muzeji, a najpoznatiji je Narodni muzej, osnovan 1844. godine. Sadrži kolekcije više od 400.000 izložbenih materijala, uključujući i poznato Miroslavljevo jevanđelje, kao i mnoga strana remek-djela. Od ostalih muzeja treba izdvojiti: Muzej savremene umjetnosti, Etnografski muzej (osnovan 1901., sa više od 150.000 predmeta ruralne i urbane kulture Balkana), Vojni muzej, Muzej ratnog vazduhoplovstva, Muzej afričke umjetnosti i druge.

Imena

Tabela s historijskim imenima Beograda:

Ime	Objašnjenje
Singidun	ovo ime mu je dalo keltsko pleme Skordiska; 279 g.p.n.e.
Singidunum	romanizirano keltsko ime
Beograd	slavensko ime; prvo pojavljivanje 878. u pismu Pape Ivana VIII. Borisu Bugarskom
Alba Graeca	latinski prijevod
Fejervar	mađarsko ime
Weissenburg	njemačko ime
Castelbiancho	italijansko ime
Nandoralba	srednjovjekovno mađarsko ime
Nandorfejervar	srednjovjekovno mađarsko ime
Landorfejervar	srednjovjekovno mađarsko ime
Veligradon	bizantsko ime
Veligrada	tursko ime
Belogrados poleos	grčko ime

Saobraćaj

Trolejbus u Beogradu

Gradski autobusni, tramvajski i trolejbuski saobraćaj obavlja "Gradsko saobraćajno preduzeće". Na pojedinim linijama prevoze i privatni prevoznici. Prigradska naselja povezana su auto prijevoznikom "Lasta".

Beogradska podzemna željeznica, "Beovoz", ima 6 linija koje uglavnom povezuju predgrađa sa centrom. U ovom trenutku u centru grada samo tri stanice su napravljene ispod zemlje. U planu je i izgradnja lakog metroa do 2008. godine.

Beogradski aerodrom nalazi se pored Surčina na 12km od Beograda. Na aerodromu se nalazi 18 ureda stranih avio kompanija.

Vanjski linkovi

• Zvanična stranica grada Beograda