Razlika između verzija stranice "Orkestar"

Pregled historije

[nepregledana izmjena]

← Starija izmjena Novija izmjena →

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Verzija na dan 18 februar 2009 u 18:23

Orkestar je skupina sastavljena od određenog broja članova/svirača/muzičara koji najčešće interpretiraju djela klasične muzike. Orkestar je podijeljen u sekcije, prema vrsti instrumenta. Orkestar s manjim brojem članova zovemo kamerni orkestar, a velike orkestre zovemo filharmonijski orkestar i simfonijski orkestar. Filharmonijski orkestar osnivaju članovi koji ga čine a članom simfonijskog orkestra postaje se putem konkursa.

Etimologija riječi 'orkestar' potiče iz antičkog teatra u Staroj Grčkoj kojom se označavao prostor između scene i dijela rezervisanog za gledaoce. Taj prostor je koristio hor.

Kamerni orkestar obično broji 30-50 članova a filharmonijski i simfonijski do 100 pa i više.

Dirigent je osoba koja ima ulogu upravljanja/rukovođenja orkestrom tokom izvođenja muzike. Dirigiranje je veoma važno jer samo uz pomoć dobrog dirigenta, članovi koji čine orkestar mogu izvesti muzičko djelo na sinhronizovan, harmoničan i ujednačen način, onako kako je to kompozitor zamislio. Uloga dirigenta je naročito bitna kod promjene tempa.

Sastav savremenog orkestra

Tipični simfonijski orkestar sastoji se od četiri proporcionalne grupe/sekcije od kojih je svaka sastavljena od instrumenata srodnih po načinu izrade i sviranja. To su drveni i limeni puhački instrumenti, udaraljke i žičani instrumenti. Orkestri, u zavisnoti od svoje veličine okupljaju gotovo sve standardne instrumente. Broj instrumenta (i svirača) rastao tokom historije. Dana

Limeni puhački instrumenti: 4 roga; 3 trube; 3 trombona (2 tenora, 1 bas); Tuba

Drveni puhački instrumenti: Pikolo flauta; 3 flaute; 3 oboe; Engleski rog; Alt klarinet; Tenor klarinet; Bas klarinet; 3 fagota; Kontrafagot

Udaraljke: Timpani; Doboš; Bas bubanj; Cimbala; Tam-tam; Triangl; Ksilofon; Vibrafon; Zvona

Klavijature: Klavir; Celesta

Žičani instrumenti: Harfa; 16 Prvih violina; 14 Drugih violina; 12 Viola; 10 violončela; 8 Kontrabasa

Historijat

Historija orkestara datira još iz Starog Egipta, tada su to bile grupe uličnih svirača. Nažalost, u vrijeme Rimskog Carstva muzičari i spontane muzičke skupine su bili zabranjeni(!) Moderni orkestri imaju svoje začetke u XV i XVI stoljeću kada kompozitori počinju stvarati djela za grupe svirača.

Veliki uticaj na sastav i muziciranje orkestara imali su Ludwig van Beethoven i Richard Wagner.

Kurioziteti

Post-revolucionarni simfonijski orkestar Persimfans osnovan je 1922. godine u bivšem SSSR-u. Posebnost ovog orkestra bila je u tome da su njegovi članovi smatrali da nema potrebe za dirigentom i njegovom diktatorskom palicom (budući u uvjerenju da su prema Karlu Marksu svi ljudi jednaki). Umjesto toga, kao vođstvo imali su svoj odbor. Ovaj orkestar imao je samo djelomičan uspjeh (i zbog poteškoća kod promjene tempa) i djelovao je tek samo desetak godina dok Staljin (Josif Visarionovič Džugašvili) nije svojom politikom primorao ovaj orkestar na prestanak rada zbog nedostatka sredstava.

Orpheus Chamber Orchestra iz New Yorka bio je donekle uspješniji primjer orkestra bez dirigenta. U nekim drugim slučajevima, glavni je muzičar, obično prva violina, preuzimao ulogu umjetničkog direktora i rukovodio je probama.

Osim gore navedenih vrsta orkestara postoje i drugi čiju namjenu objašnjava sam njihov naziv: plesni orkestar, zabavni orkestar, filmski orkestar, big band, sving orkestar itd.

@@ Red 12: / Red 12: @@
 == Sastav savremenog orkestra ==
+Tipični simfonijski orkestar sastoji se od četiri proporcionalne grupe/sekcije od kojih je svaka sastavljena od instrumenata srodnih po načinu izrade i sviranja. To su drveni i limeni puhački instrumenti, udaraljke i žičani instrumenti. Orkestri, u zavisnoti od svoje veličine okupljaju gotovo sve standardne instrumente. Broj instrumenta (i svirača) rastao tokom historije. Dana
 ;Limeni puhački instrumenti:
-:4 roga
+:4 [[rog]]a
-:3 trube
+:3 [[truba|trube]]
-:3 trombona (2 tenora, 1 bas)
+:3 [[trombona]] (2 [[tenor]]a, 1 [[bas]])
+:[[Tuba]]
-:Tube
 [[Datoteka:Orkestar - raspored instrumenata.jpg|mini|desno|500px|Raspored instrumenata u orkestru]]
 ;Drveni puhački instrumenti:
-:Pikolo flauta
+:Pikolo [[flauta]]
 :3 flaute
-:3 oboe
+:3 [[oboa|oboe]]
 :Engleski rog
-:Alt klarinet
+:[[Alt]] [[klarinet]]
 :Tenor klarinet
 :Bas klarinet
-:3 fagota
+:3 [[fagot]]a
 :Kontrafagot
 ;Udaraljke:
+:[[Timpan]]i
-:Timpani
-:Doboš
+:[[Doboš]]
-:Bas bubanj
+:Bas [[bubanj]]
-:Cimbala
+:[[Cimbalo|Cimbala]]
-:Tam-tam
+:[[Tam-tam]]
-:Triangl
+:[[Triangl]]
+:[[Ksilofon]]
-:Tamburin
+:[[Vibrafon]]
-:Ksilofon
-:Vibrafon
 :Zvona
 ;Klavijature:
-:Klavir
+:[[Klavir]]
-:Celesta
+:[[Celesta]]
 ;Žičani instrumenti:
-:Harfa
+:[[Harfa]]
-:16 prvih violina
+:16 Prvih [[violina]]
-:14 drugih violina
+:14 Drugih violina
-:12 viola
+:12 [[Viola]]
-:10 violončela
+:10 [[Violončelo|violončela]]
-:8 kontrabasa
+:8 [[Kontrabas]]a
+== Historijat ==
+Historija orkestara datira još iz Starog [[Egipat|Egipta]], tada su to bile grupe uličnih svirača. Nažalost, u vrijeme [[Rimsko Carstvo|Rimskog Carstva]] muzičari i spontane muzičke skupine su bili zabranjeni(!) <!-- provjeriti --> Moderni orkestri imaju svoje začetke u XV i XVI stoljeću kada kompozitori počinju stvarati djela za grupe svirača.
-Istorija orkestara datira još iz Starog [[Egipat|Egipta]], tada su to bile grupe uličnih svirača. Nažalost, u vrijeme Rimskog Carstva muzičari i spontane muzičke skupine su bili zabranjeni(!) <!-- provjeriti --> Moderni orkestri imaju svoje začetke u XV i XVI stoljeću kada kompozitori počinju stvarati djela za grupe svirača.
 Veliki uticaj na sastav i muziciranje orkestara imali su [[Ludwig van Beethoven]] i [[Richard Wagner]].
@@ Red 60: / Red 64: @@
 == Kurioziteti ==
-Post-revolucionarni simfonijski orkestar Persimfans osnovan je 1922. godine u bivšem [[SSSR]]-u. Posebnost ovog orkestra bila je, budući u uvjerenju da su prema [[Karl Marx|Karlu Marksu]] svi ljudi jednaki, njegovi članovi su smatrali da nema potrebe za dirigentom i njegovom [[diktator]]skom palicom. Umjesto toga, kao vođstvo imali su svoj odbor. Ovaj orkestar imao je samo djelomičan uspjeh (i zbog poteškoća kod promjene tempa) i djelovao je tek samo desetak godina dok [[Staljin]] (Josif Visarionovič Džugašvili) nije svojom politikom primorao ovaj orkestar na prestanak rada zbog nedostatak sredstava.
+Post-revolucionarni simfonijski orkestar Persimfans osnovan je 1922. godine u bivšem [[SSSR]]-u. Posebnost ovog orkestra bila je u tome da su  njegovi članovi smatrali da nema potrebe za dirigentom i njegovom [[diktator]]skom palicom (budući u uvjerenju da su prema [[Karl Marx|Karlu Marksu]] svi ljudi jednaki). Umjesto toga, kao vođstvo imali su svoj odbor. Ovaj orkestar imao je samo djelomičan uspjeh (i zbog poteškoća kod promjene tempa) i djelovao je tek samo desetak godina dok [[Staljin]] (Josif Visarionovič Džugašvili) nije svojom politikom primorao ovaj orkestar na prestanak rada zbog nedostatka sredstava.
 Orpheus Chamber Orchestra iz [[New York]]a bio je donekle uspješniji primjer orkestra bez dirigenta. U nekim drugim slučajevima, glavni je muzičar, obično prva violina, preuzimao ulogu umjetničkog direktora i rukovodio je probama.