Elizabeth Woodville
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Elizabeth Woodville | |
|---|---|
 | |
| Kraljica Engleske | |
| Krunidba | 26. maj 1465. |
| Supružnik | John Grey Eduard IV, kralj Engleske |
| Djeca | Thomas Grey, 1. markiz od Dorseta Richard Grey Elizabeta od Yorka Marija od Yorka Cecilija, vikontica Welles Eduard V, kralj Engleske Rikard, vojvoda od Yorka i Norfolka Ana od Yorka Katarina od Yorka Brigita od Yorka |
| Otac | Richard Woodville |
| Majka | Jakova Luksemburška |
| Rođenje | 3. februar 1437 |
| Smrt | 8. juni 1492 |
Elizabeth Woodville ili Elizabeth Wydeville (3. februar 1437 - 8. juni 1492) bila je kraljica Engleske kao supruga Edv+uarda IV i kraljica majka za vrijeme kratke vladavine svoga sina Eduarda V.
Mladost i prvi brak[uredi | uredi izvor]
Rođena je u Northamptonshireu kao kćerka Richarda Wydevillea (kasnije 1. grof Rivers) i Jacquette Luksemburške. Sa deset godina bila je vjenčana kuma Margarete Anžujske, supruge kralja Henrika VI.
Godine 1452. udala se za ser Johna Greya, koji je poginuo 1461. godine u Ratovima dviju ruža boreći se na strani Lankasteraca. Činjenica da joj se prvi muž borio na strani Lankasteraca bit će korištena protiv nje kada se uda za Yorkistu Edvarda IV. Iz prvog braka imala je dva sina, Thomasa (kasnije markiz od Dorseta) i Richarda Greya.
Brak sa kraljem[uredi | uredi izvor]
Dana 1. maja 1464. godine tajno se udala za kralja Eduarda IV. Vjenčanju su prisustvovale samo njena majka i dvije dvorjanke.
Eduard je ovisio o svom mentoru, Richardu Nevilleu, 16. grofu od Warvicka, koji ga je postavio na engleski tron. U trenutku sklapanja tajnog braka Neville je pregovarao sa francuskim kraljem kako bi Edvardu za ženu priskrbio princezu visokog roda. Njegovi planovi su propali kada se čulo za Edvardov tajni brak sa Elizabeth. Nakon što je Edvard počeo favorizirati Elizabethine rođake i zapostavljati Nevillea, on je prešao na stranu Eduardovog oponenta Henrika VI i udružio se sa njegovom ratobornom suprugom Margaretom, koja mu je do tada bila zakleti neprijatelj. Margaretin cilj je bio da vrati svoga mentalno bolesnog muža na tron kako bi ona došla do moći, a Nevilleu je obećala da će svoga jedinog sina oženiti njegovom kćerkom.
Elizabeth je krunisana 26. maja 1465 u Westminsterskoj opatiji. Prema običaju, Eduard IV nije prisustvovao krunidbi svoje supruge. Kao kraljica, Elizabeth je svojim rođacima osiguravala pogodne brakove koji su im donosili novac, moć i prestiž.
Udovištvo[uredi | uredi izvor]
Iz njenog braka sa kraljem rođeno je desetero djece. Među njima su bili dva sina koja su bila živa u trenutku iznenadne smrti njihovog oca 1483. godine. Najstariji, tada trinaestogodišnjak, je tada postao kralj Eduard V, a Elizabeth je neko vrijeme bila kraljica majka. Međutim, 25. juna 1483. godine, parlament je proglasio njen brak sa kraljem nevalidnim i nepostojećim pošto je Eduard IV navodno prije njihovog vjenčanja obećao brak ledi Eleanor Butler, te da je stoga svaki drugi brak nevažeći dok se ne razvrgne to obećanje (koje se smatralo predbračnim ugovorom). Poništenjem njenog braka Elizabeth je izgubila titulu kraljice majke i bila oslovljavana kao udovica Johna Greya, a sva njena djeca sa Eduardom proglašena su vanbračnom, te je kruna data Edvardovom bratu Rikardu III. Elizabethini sinovi su bili zatvoreni u Tower of London i pretpostavlja se da su tamo umrli. Elizabeth i njene kćerke bile su zatvorene u svetištu iz bojazni da bi se ljuti plemići mogli osvetiti klanu Woodville preko njih.
Dana 1. marta 1484. godine Elizabeth i njene kćerke vratile su se na dvor, nedugo nakon smrti Rikardove supruge, Anne Neville. Elizabeth je tražila dokaz da su njeni sinovi mrtvi kako bi priznala Rikarda za kralja; nije poznato je li ikada dobila ono što je tražila. Bez obzira na činjenicu da je Rikard najvjerovatnije naredio ubistvo njenih sinova i pogubljenje njenog brata, Elizabeth ga je priznala za kralja kako bi joj bilo dozvoljeno ostati na dvoru; takvo mijenjanje strana bilo je uobičajeno u Ratovima dviju ruža. Vjeruje se da je čak planirala svoju najstariju kćerku, Elizabetu od Yorka, udati za Rikarda. U isto vrijeme, Elizabeth je pomagala Henriku Tudoru da osvoji tron, ali je čuvala svoj odnos sa Rikardom u slučaju da Henrikov plan ne uspije.
Posljednje godine i smrt[uredi | uredi izvor]
Henrikov plan jeste uspio i on se okrunio za engleskog kralja pod imenom Henrik VII nakon što je porazio i pogubio Rikarda. Elizabeth je tada svoju kćerku, Elizabetu od Yorka, udala za novog kralja, koji je njen brak sa Eduardom IV ponovo proglasio važećim jer je želio svoju suprugu učiniti nasljednicom Yorkovaca kako bi osnažio svoje pravo na tron.
Elizabeth je do kraja života bila oslovljavan kao kraljica udovica. Ostatak života provela je u opatiji. Tu je živjela kraljevskim životom i primala penziju od zeta. Henrik VII ju je planirao udati za škotskog kralja Jakova III, ali Jakovljeva smrt pokvarila je njegove planove. Elizabeth je umrla 8. juna 1492. godine.
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
 |
Commons ima datoteke na temu: Elizabeth Woodville |