Galba
| Galba | |
|---|---|
.jpg) | |
| Car Rimskog carstva | |
| Vladavina | 9. juni 68 – 15. januar 69. |
| Prethodnik | Neron |
| Nasljednik | Oton |
| Supružnik | Emilija Lepida |
| Rođenje | 24. decembar 3. p. n. e. Teracina, Rimsko carstvo |
| Smrt | 15. januar 69 (u 71. godini) Rim, Rimsko carstvo |
Galba (Servije Sulpicije Galba Cezar August; 24. decembar 3. p. n. e – 15. januar 69) bio je rimski car od 68. do 69. godine. Tokom pobune Julija Vindeksa bio je guverner Hispanije. Bio je prvi car tokom Godine četiri cara i posljednji car koji je rođen u prvom stoljeću prije nove ere.
Porijeklo i uspon do vlasti[uredi | uredi izvor]
Galba je bio rođen blizu Teracine. Porijeklom je bio iz plemenite i bogate porodice, ali ni porijeklom ni bračnim vezama nije bio povezan sa dinastijom Julijevaca-Klaudijevaca. Prema Tacitu i Svetoniju, i Avgust i Tiberije predvideli su da će Galba jednoga dana postati car (Tacit, Annales, VI, 20; Svetonije, Galba, 4).
Galba je postao pretor 20. godine, a nešto kasnije, 33. godine, konzul. Poslije toga upravljao je provicnijama Galijom, Germanijom, Afrikom i Hispanijom. Nakon Kaliguline smrti, odbio je poziv svojih prijatelja da se proglasi carem i lojalno je služio pod Klaudijem. Tokom početka Neronove vladavine živio je povučeno, sve dok mu car 61. godine nije povjerio na upravu provinciju Tarakonsku Španiju.
U proljeće 68. godine, Galba je saznao da ga je Neron osudio na smrt. Gotovo istovremeno je čuo za ustanak Julija Vindeksa u Galiji. Prvo je pomislio da kao i Julije Vindeks podigne ustanak, ali je od toga odustao, čim su stigle vijesti o njegovoj smrti. Zatim je do Galbe stigla vijest da se Nimfidije Sabin, perfekt pretorijanske garde, izjasnio u njegovu korist. Odmah poslije Neronove smrti, Galba je uzeo titulu cezara i krenuo sa vojskom prema Rimu.
Kada se Galba u oktobru 68. godine približio Rimu, izbili su nemiri među vojnicima; neki vojnici su bili tom prilikom ubijeni.
Vlast i smrt[uredi | uredi izvor]
Osnovna briga Galbina tokom njegove kratke vladavine bila je da se obnove državne finansije. Preduzeo je nepopularne mjere: odbio je da isplati pretorijancima nagradu obećanu u njegovo ime. Galba nije podnosio ideju da vojnike treba podmićivati da bi se obezbijedila njihova lojalnost. Dalje, mrzio je pompezni carski nastup. Dana 1. 1. 69. dvije legije u Gornjoj Germaniji odbile su da se zakunu na vjernost Galbi, tražeći da se izabere novi car. Sljedećeg dana vojnici Donje Germanije su se pridružili pobuni i proglasili su za cara upravnika te provincije Vitelija. Galba ipak nije našao pravo rješenje za ovu krizu: usvojio je Lucija Kalpurnija Pizona, ali nije uspio da odobrovolji vojsku.
Pizonovo usvajanje je izazvalo pobunu Otona, upravnika Luzitanije i jednog od Galbinih ranijih pristalica koji je sada bio razočaran što je zaboravljen. Pretorijanci su stali na stranu Otona. Galba je pokušao da suzbije pobune, ali su ga vojnici u centru Rima presreli i ubili. Tacit primjećuje da bi za Galbu svi rekli da je zaslužio da bude car, samo da nije postao car. ("omnium consensu capax imperii nisi imperasset").
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
 |
Commons ima datoteke na temu: Galba |
- Galba.net: istraživanje Galba-inog naslijeđa
- http://www.livius.org/ga-gh/galba/galba.html Arhivirano 8. 2. 2012. na Wayback Machine
- http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Galba*.html
- Život Galbe (en.) (Plutarh; Engleski prijevod)
- Cassius Dio, Book 63
Pomoćni materijal[uredi | uredi izvor]
- Galba na RomansOnline
- Biography at De Imperatoribus Romanis
| Prethodi: | Rimski car | Slijedi: |
| Neron | Oton |